Dünən - sentyabrın 18-də Milli Musiqi günü, yəni dahi Üzeyir Hacıbəyovun doğum günündə dəyərli oxucularımızı sabiq deputat Maksim Musayevin -a çatdırdığı Üzeyir bəyin Qərbi Azərbaycandakı soydaşlarımızın problemlərinin həlli üçün də çalışması barədə maraqlı və ibrətamiz məlumatla(bax: ) tanış etmişdik. Bu məlumatı M.Musayevə sovet dövründə Ermənistan Ali Sovet sədrinin müavini vəzifəsinə qədər yüksəlmiş  rəhmətlik atası Talıb Musayev nəql edib.  

Atasının xahişi ilə müstəqillik illərində də Üzeyir Hacıbəyov haqda fürsət düşdüksə axtarışlar aparan sabiq deputat  Moderator.az-a Azərbaycanın nəinki keçmiş Sovetlər İttifaqında, həm də dünyada tanınmış  bu nəhəng dühasıyla  bağlı iki arxiv sənədinin surətini də təqdim edib.

“Atam Üzeyir Hacıbəyovla tanışlığı barədə mənə danışdıqdan sonra onun vətənpərvərliyinə, millətsevərliyinə necə heyran qalmışdısa,  mənə vəsiyyət etdi ki, oğul, sən dövlət arxivlərində çox çalışırsan, Üzeyir bəy haqda hansı sənəd qarşına çıxsa, surətini çıxarıb saxla, nə vaxtsa gərək olar...  Təxminən  2001-2002-ci illərdə Prezidentin İşlər İdarəsinin Siyasi Arxivində   çalışarkən  gözümə rəhmətlik dahimizin adı keçən bir neçə sənəd sataşdı. Məlum oldu ki,  bunlar 1947-ci ildə Azərbaycan SSR-in o vaxtkı Səhiyyə naziri Kübra Fərəcovanın  Üzeyir bəyin səhhəti haqda 1-ci katib Mircəfər Bağırova göndərdiyi rəsmi arayış və müalicə həkimlərinin 15 noyabr 1947-ci il tarixində keçirdikləri konsiliumun gəldiyi tibbi nəticədir... 

Bu sənədlər də bir daha sübut edir ki, Üzeyir bəy kifayət qədər milli qeyrətli şəxsiyyət olmasına və hətta onun Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulmasındakı xidmətləri haqda məlumatlılığa rəğmən  sovet rəhbərliyi, o cümlədən Stalinsayağı sərt idarəçi olan Mircəfər Bağırov özü onun yüksək səviyyəli sənətkarlığı və ictimai nüfuzu qarşısında baş əyərək dahi bəstəkarın səhhətini bilavasitə  nəzarətində saxlayıb... Arayışın foto-surətindən görünür ki, M.Bağırov onun baş hissəsində “Na Byuro”(yəni Siyasi Büroda müzakirə üçün) sözlərini yazıb. Təbii ki, sovet vaxtı yalnız ən vacib məsələ və şəxslərlə bağlı sənədlər Büronun müzakirəsinə çıxarılırdı...”

Səhiyyə Naziri K.Fərəcovanın Üzeyir Hacıbəyovun səhhəti barədə respublika rəhbəri M.Bağırova göndərdiyi arayışın rus dilindən tərcüməsini nəzərinizə çatdırırıq: 

Maksim Musayevin redaksiyamıza təqdim etdiyi sənəddən o da bir daha  bəlli olur ki, Üzeyir Hacıbəyovun müalicə həkimlərindən biri Osipyan soyadlı erməni olub.  

Ötən illər mediada bu haqda  verilmiş araşdırma yazılardan bəlli olub ki, məhz həmin erməni həkimin bilavasitə şəkər diabeti ilə bağlı Azərbaycanın dahi sənətkarı və ictimasi-siyasi xadiminə bilərəkdən səhv müalicə təyin etməsi  cəmi 1 il iki ay sonra Üzeyir bəyin dünyasını dəyişməsinə gətirib çıxarıb.   

Əlavə məlumat üçün 2018-ci ildə Koordinat.az saytında dərc olunmuş "Stalin səhv müalicə olunan Üzeyir Hacıbəyovu  hara göndərmişdi?” adlı materialdan bir parçanı nəzərinizə çatdırırıq. 

Sultan Laçın