Lavrovun Çinə yollanmasının böyükölçülü aspekti Rusiya-Ukrayna müharibəsinin fonunda yaranan qlobal gərgin münasibətlərlə əlaqəlidir.

 

Hərçənd ki, Lavrovdan əvvəl ABŞ-nin maliyyə naziri Canet Yellen Çinə səfər edərək müzakirələr aparıb və iki rəqib ölkənin dil tapmasına çalışıb.

 

Lavrovun səfərindən sonra isə Yellen Çini Rusiyanın Ukraynadakı hərbi əməliyyatlarına maddi dəstək göstərəcəyi təqdirdə sanksiyalarla hədələyib.

 

Əgər ortada gizli bir razılaşma yoxdursa və ABŞ ilə Çin arasındakı rəqabətə əlavə süni fon verilmirsə, onda deyə bilərik ki, Pekin Vaşinqtonun masaya qoyduğu materialları dəstəkləmir.

 

Əvəzində Çin Rusiyanın sıxışan vəziyyətindən və beynəlxalq təcridə məruz qalmasından istifadə edib onu öz ağuşuna çəkir. Çünki Moskvanın beynəlxalq təcridinin dərinləşməsi ilə Çinin nüfuzu daha da artır.

 

Lavrovun səfərindəki məqsədlərin toplusu da Rusiyanın Çindən daha böyük dəstək ummasına əsaslanır. Yəni indi qarşılıqlı maraqlar olsa da, Çin Rusiyaya ən azından üç səbəbə görə daha çox ehtiyac duyur.

 

Birincisi, Rusiya ona tətbiq edilən sanksiyalarla beynəlxalq iqtisadi izolyasiyaya salındığından alternativ bazarlar axtarır. Alternativ bazarlar platformasında Çinin xüsusi rolu var.

 

İkincisi, Moskva Ukraynada apardığı hərbi kampaniyada Çindən əhəmiyyətli hərbi-texniki dəstək gözləyir.

 

Üçüncüsü, Rusiya Çinin ekspansiyasının geosiyasi əsaslarından faydalar alıb məsuliyyəti Pekinlə bölüşmək istəyini göstərir.

 

 

Bunlar ABŞ üçün həyəcan siqnalıdır, çünki o, Çinin Şərqdəki regionlardan tutmuş Avropaya doğru uzanan xətt boyunca nəhəng maraqlarında Rusiyaya pay verəcəyini düşünür.

 

Bu səbəbdən bəla qənaətə gəlmək olar ki, Rusiyanın baş diplomatı Sergey Lavrov Çindən ala biləcəyi “bəxşiş”ləri aydınlaşdırmağı qarşıya məqsəd qoyur.

 

Böyük ehtimalla, Çin Rusiyaya kritik yardımlar göstərsə və geosiyasi bölgüdə Kremlin maraqlarını nəzərə alsa, Moskva Pekinə Mərkəzi Asiya, Arktika, Cənubi Qafqaz regionlarında birgə hərəkət etməyi təklif edəcək.

 

Amma Çinin doktrinası daha ehtiyatlı və iddialıdır, Pekin indi spesifik genişlənmə siyasəti ilə bütün bölgələrə əlini uzadır.

 

Bununla Pekinin məqsədi həqiqi müttəfiqlər taparaq Qərbə, elə yeri gələndə də Rusiyaya təzyiqlər tətbiq etmək və əldə edə biləcəyi nəticələri şişirtməkdən ibarətdir.

 

Bu, bəlkə də, Çinin nəzərində uzunmüddətli bir proqramdır, cari vəziyyətdə isə Pekin Rusiyaya dəstəkdə maraqlı tərəf kimi çıxış edir.

 

Çinin Rusiyaya dəstəyi NATO-nun Ukraynaya qoşun göndərə bilməsi ilə əlaqədar Moskvada yaranan həyəcanı basdırır.

 

Hərçənd ki, hələ nə NATO Ukraynaya qoşun yollamaq fikrindədir, nə də Çinin Moskvaya əhəmiyyətli hərbi dəstəyi barədə dəqiq informasiyalar mövcuddur.

 

Hər halda, Lavrovun səfəri və ABŞ ilə Çin arasında artan narazılıqlar fonunda qarşıdakı aylarda qlobal rəqabətin daha təhlükəli olacağı gözləniləndir. /Oxu.az/