Son 3 idə Gəncə misli görünməyən uğurlara imza atıb. Artıq qədim şəhər tanınmaz dərəcdə inkişaf edib, qədimliklə müasirliyin zənginliyində yeni tarixinə qovuşub. Tarixi abidələrlə zəngin olan şəhər inkişafının zirvə ömrünə doğru qətiyyətli addımlar atıb. Bir-birinin ardınca şəhərdə çox boyük quruculuq işləri həyata keçirilib və bu iş indi də uğurla davam etdirilir. Son üç ilin təhlili göstərir ki, qədim və ləngərli şəhər tamamilə öz ruhuna qovuşub. Az qala adını çəkməyə ehtiyatlandığımız Nizami Gəncəvi doğulduğu şəhərin oğluna çevrilib. Prezident İlham Əliyevin dahi söz ustadının 870 illik yubleyinin keçirilməsi haqqında imzaladığı tarixi sərancamı, Gəncədə Nizami mərkəzinin yaradılması haqqında göstərişi, Azərbaycanı dünyaya tanıdan əbədiyaşar şairin məqbərəsinin dövlət qayğısı ilə əsaslı şəkildə yenidən qurulması yeni yazılan tarixdir və gəncəlilərdə böyük qürur yaradan hadisədir. Şəhərin Bakı istiqamətindən girişində inşa edilən möhtəşəm qədim qala kompleksindən məqbərəyədək yolun sağ və solunda qoyulan, Nizami Gəncəvinin “Xəmsə”sindəki əsərləri əks etdirən daş kitabə abidələri isə görülən işlərə kompleks yanaşmanın təsdiqi kimi hafizələrə həkk edilib. Sanki giriş qapısından sonra tariximizi qoruyan və onu yaddaşlarda əbədiləşdirən, açıq səmada hektarlarla ərazini əhatə edən canlı muzey yaradılıb. Qərbdən-Qazax istiqamətdən girişdə də möhtəşəm işlər görülüb. Heydər Əliyev mərkəzinin bu ərazidə tikilməsi isə qədim tarixlə yeni yazılan tarixin vəhdətini yaradıb. Burada ucaldılan Zəfər tağı, müxtəlif ölçülü və böyük zövqlə hazırlanan, dünya standartlarına tam cavab verən xiyabanlar və gənclər sarayı, sözün həqiqi mənasında, Gəncənin özünə məxsus memarlığı ilə Avropa sivilizasiyasının sintezini yaradıb. Respublikada analoqu olmayan və ulu öndərin adını daşıyan mərkəz əzəməti, Gəncə və Avropa memarlığının əsrarəngiz təqdimatı ilə də canlı bir sənət əsəri kimi yeni tarixdə daimi yerini tutub. Görülən bütün işlər isə sadə gəncəlilərin böyü minnətdarlığına səbəb olub. İnsanlar birmənalı şəkildə reallaşan layihələrin hamısını ulu öndərin uzaqgörən siyasətinin bəhrəsi, prezident İlham Əliyevin Gəncəyə, onun sakinlərinə xüsusi diqqəti və qayğısı kimi qiymətləndirib. Bu gün Gəncədə kimə yaxınlaşsan ağız dolu Gəncənin bu günkü inkişaf dinamikasından danışır, milli mənəvi dəyərlərin daşıyıcısı olan şəhərin sabahının daha gözəl olacağını söyləyir. Həmsöhbət olduğumuz Hacı Samir Hacıyevin də ürəyi sözlə doludur. Onun Gəncə ilə bağlı fikirlərini bir xəbərə sığışdıra bilmədiyimizdən müsahibə şəklində cəmiyyətə çatdırmağı lazım bildik.
-Samir müəllim, gözünüzü dünyaya bu şəhərdə açmısınız. Dediyiniz kimi ata babalarınız da Gəncənin övladıdır və kifayət qədər şəhərə bələdsiniz. Mümkünsə şəhərin dünəni ilə bu gününü müqayisə edin.
-Gəncənin tarixi nə qədər qürurverici olsa da əzablı günləri, problemli illəri də az olmayıb. İstər sovetlər dönəmində, istərsə də xalq hərakatının qarmaqarışıq dövrlərində Gəncə də, onun sakinləri də az əziyyət çəkməyib. O zaman Gəncəyə yad baxış, ögey münasibət insanları sıxıb və bir növ onları inamsızlığa aparıb. Gəncə yalnız ulu öndərin ikinci dəfə hakimiyyətə qayıdışından sonra nəfəs alıb, zaman-zaman dirçəlməyə və inkişafa doğru addımlamağa başlayıb. Deyim ki, cənab prezidentin Gəncəyə rəhbər təyinatı çox uğurlu olub. 3 ildir biz bunun şahidiyk. Elmar Vəliyev Gəncəyə, onun tarixinə sevgisi olan insandır. Birinci ali təhsilini burada alıb, əmək fəaliyyətinə bu şəhərdən başlayıb. Gəncəni heç də gəncəlilərdən az sevmir. Təbii ki, yurdun bir parçası olan Gəncəyə məhəbbət bu günkü inkişafa stimul verib. Odur ki, çəkinmədən deyirəm ki, qədim şəhər ciddi və sürətli inkişafına isə son 3 ildə qədəm qoyub. Az öncə sizinlə söhbətdə vurğuladığım, möhtəşəm və nəhəng tikililər məhz bu illərdə reallaşıb. Dünənin özü acı və təəssüf dolu tarix idisə, bu gün qürur verən və sabaha inamları artıran bir tarixdir.
-Yeni yazılan tarixin səhifələrində şəhərin mərkəzi necə əksini tapıb? Siz bayaq Şərqdən və Qərbdən girişdə olan işlərdən danışdınız.
İlk olaraq deyim ki, uzun illər Gəncədə quruculuq pərakəndə şəkildə aparılıb. Şəhərin mərkəzi müəyyən edilmədən harda oldu iş aparılıb. Ancaq indi şəhərin mərkəzi də məlumdur, onu birləşdirən küçə və prospektlər də. Deyim ki, Gəncədə əsaslı tikinti işləri bir istiqamətdə aparılmır. Avropa standartlarına cavab verəcək şəhərdə bütün kommunikasiya xətləri-işıq, qaz, telefon, su və digər xətlər yerin altına salınıb, beləliklə şəhər bir növ adamı bezdirən “çilləkənlərdən” təmizlənib. Yüksək gərginlikli elektrik xətləri belə, etibarlığı gözlənilməklə yerin altına keçirilib. Elə bunun özü region şəhəri üçun böyük tarixdir və çox mətləblərdən xəbər verir. Bununla yanaşı şəhər 3 istiqamətdən-Göy göl, Qızıl qaya və başlanğıcını ən uca dağlardan götürən Şəmkirçaydan içməli su ilə təmin ediləcək. Bu isə o deməkdir ki, 3 mənbədən şəhərə daxil olan suyun hesabına əhalini günün 24 saatında içməli su ilə təmin etmək mümkün olacaq. Paralel olaraq çirkab su xətlərinin çəkiliməsi reallaşdırılıb, bərk tullantıların kompleks şəkildə istifadəsi üçün layihələrin müzakirəsi aparılır və bunların yaxın zamanda icrasına başlanması da əsaslı işlərdəndir, illərlə bu sahədə yığılıb qalan problemlərin həlli deməkdir. Prospektlərdə olan binaların hamısının üzü aqlaylanıb, dam örtükləri dəyişdirilib, Hesab edirəm ki, yaxın illərdə şəhərdə bir dənə də olsun dam örtüyü dəyişdirilməyən bina qalmayacaq. Mərkəzi isə özünüz görürsünüz. Yenilik və müasirlik az qala gəncəliləri belə çaşdırır.
-Gəncənin yeni baş planı barədə nə deyərdiniz və inkişaf şəhərsalma qanunlarına uyğun gəlirmi?
Baş planın hazırlanması və ictimaiyyətə təqdim olunması hamının yaxşı yadındadır. Bu planın geniş müzakirəsi zamanı məlum olub ki, şəhərin ərazisi xeyli genişlənib. Bu qədər geniş ərazi bir milyon əhali üçün nəzərdə tutulub. Daha şəhərin inkişafında əvvəlki illərdə olduğu kimi pərakəndəlik olmayacaq, hər addım baş plana uyğun atılacaq. Şəhərin sənaye, səhiyyə mərkəzləri yaradılır, turizmin inkişafına xüsusi önəm verilir, tələbə şəhərcikləri salınır. Gəncə çayinda daimi su olacaq, çayın sahili boyunca bulvar tikiləcək, əhalinin fərdi ev tikməsi üçün torpaq fondu ayrılacaq, bir sözlə, müasir şəhərsalma prinsiplərinə tam əməl ediləcək.
Küçə və prospektlərin genişlənməsi barədə nə deyərdiniz? Açıq desək bu addım heç də birmənalı şəkildə hamı tərəfindən yaxşı qarşılanmayıb.
Gəlin sualın ikinci hissəsindən başlayaq. O adamlar bununla barışa bilmirdi ki, onlar yeniliyi qəbul etməyə hazır deyildilər. Hər məsələyə öz baxış bucağından yanaşır, mütərəqqi addımlardan vahimələnirdilər. İndi hamı anlayıb ki, əsas yolların və küçələrin genişləndirilməsi son zamanlar yaranan nəqliyyat tıxaclarını ardan qaldırıb. Şübhəsiz, şəxsi nəqliyyat vasitələrinin artması da sosial həyat şəraitinin bir göstəricisidir. Nəqliyyatın intensiv hərəkətini tənzimləmək isə ilk növbədə yolların genişləndirilməsindən başlamalı idi və bu belə də oldu. İcra başçısı cənab Elmar Vəliyevin çox gərgin zəhməti bahasına Nizami, Şah İsmayıl Xətai prospektlərinin, Muxtar Hacıyev, eləcə də, digər küçələrin genişləndirilməsi indi Gəncəyə xüsusi yaraşıq verib. Odur ki, bu istidamətdə görülən işləri də əhali, o cümlədən nəqliyyat sahibləri və ictimai nəqliyyatı idarə edən sürücülər böyük razılıq və minnətdarlıqla qarşılayıb. Şəhərin girişində yeni dairəvi yolun çəkilməsi mövcud tıxac problemini tamamilə aradan qaldıracaq. Beləcə Gəncə əsl tarixi qoruq şəhəri kimi nəqliyyat sıxlığından da qurtulmuş olacaq.
-Dini abidlərin bərpasında, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və nəqliyyat sahəsində hansı yeniliklər mövcuddur və şəhərin ümumi inkişafında bu sahələrin yeri necə görünür?
-Gəncə bütün zamanlarda dini dəyərlərinə sadiq şəhər olub. Son zamanlar isə cənab prezidentin ayırdığı vəsait hesabına “İmamzadə” dini memarlıq kompleksi tamamilə yenidən qurulur. Şəhərdə olan 45 tam orta məktəbin yarıdan çoxu əsaslı şəkildə yenidən qurulub. Səhiyyə ocaqları da ən müasir səviyyədə yenilənir. Maddi texniki baza ilə yanaşı müalicə və əməliyyatlar üçün hər cür şərait yaradılır. Məhəsəti Gəncəvi adına mədəniyyət mərkəzi, uşaq yaradıcılıq mərkəzi tikilib. Müasir incəsənət müzeyi isə analoqu olmayan tarixi məkana çevriləcək. Şəhər kukla teatrı yeni görkəmə salınıb, kitabxanalar əsaslı təmir edilib. Uşaq bağçaları tamamilə yenilənib. Bütün bunlarla yanaşı yeniləşən və Avropa səviyyəli şəhərə çevrilən Gəncəyə ekoloji baxmdan çox sərfəli olan tramvayın çəkilməsi layihəsinin reallaşmasına da çox az qalıb. Artıq şəhərin küçə və prospektlərində yeni “Hundai” markalı avtobuslar işləyir və əhaliyə nümunəvi nəqliyyat xidməti göstərilir.
-Samir müəllim, Heydər Əliyev adına parkda, ulu öndərin adını daşıyan mərkəzin yanında “GəncLand” istirahət və əyləncə mərkəzi tikilir. Çox möhtəşəm bir istirahət zonası olacağı indidən görünür. Bizə deyilənə və aldığımız məlumatlara görə uşaqlar üçün bu möhtəşəmliyi siz yaradırsınız.
Bəlkə bu haqda danışmayaq?
-Danışsaq, daha doğru olmazdımı, Samir müəllim?
(Sanki fikirləşirmiş kimi bi müdddət fikrə dalır) Və “yaxşı, nə deyirəm ki” deyib söhbətə başlayır. Bu təşəbbüs də şəhərin icra başçısı Elmar Vəliyev tərəfindən irəli sürülüb. Ulu öndərin adını daşıyan bu park həmişə insanların sıx gəldiyi ünvandır. Hər yeniliyə imza atan Gəncənin körpə uşaqları üçün açıq havada əyləncə mərkəzinin olmaması qəbul edilən deyildi. Elə buna görə də cənab başçı ən müasir əyləncə mərkəzinin yaradılması təşəbbüsünü irəli sürdü. İşə iyul ayından başlanıb. İnşallah, gələn ilin mart ayında istifadəyə verilməsini nəzərdə tutmuşuq.
-Əyləncə mərkəzi hansı yeniliyi ilə uşaqların diqqətini cəlb edəcək?
Əyləncə mərkəzində 30 ədəd atraksion və karusel, ana-uşaq və ailə kafesi fəaliyyət göstərəcək. Bir ədəd hündürlüyü 50 metr olan dairəvi karusel, bir Amerikan atraksionu, 10 at olmaqla bir ippodrom, bir medkartink, bir 25 metr eni, 50 metr uzunu olan futbol, bir eni 20, uzunu 30 metr olan tennis meydançası, 6D kinoteatr, çox sayda heyvanat aləminə aid fiqurlar, avtodrom, 6 metr hündürlükdə hava doldurulan fiqurlar, balacalar üçün oyun meydançası, 2 ədəd fontan, 2 ədəd eni 10 metr, uzunu 15 metr olan batut, 10 ədəd uşaq yelləncəyi, nağıl personajlarından ibarət mövzu şəhərciyi yaradılacaq. Bütün bu işlər 8 hektar ərazini əhatə edəcək.
-Layihədə bölümlərin olacağı da əksini tapıb. Bu nə deməkdir və hansı bölümləri yaratmağı nəzərdə tutmusunuz?
Bəli, mərkəzdə “studiya park”, “sərbəst oyunlar”, “kiçik dünya”, “şən ailə”, “Bol həyacan”, “bol adrenalin”, “dinozavur” adlı bölümlər olacaq. Bunlarla yanaşı şəhərin mərkəzindən parka qədər pulsuz sərnişindaşıma xidməti də həyata keçiriləcək.
-Tikinti zamanı hansısa problemlərlə üzləşirsinizmi və onu necə aradan qaldırırsınız?
Öncə onu deyim ki, heç bir çatışmazlıqla üzləşməmişik. Kifayət qədər abadlıq işi aparmışıq. İşin sürəti isə səngimir. Çünki cənab başçı hər gün tikintiyə baş çəkir, gündəlik tapşrıq və tövsiyyələrini deyir. Yeri gəlmişkən deyim ki, Elmar müəllimin çox gözəl zövqü var və istəyir ki, görülən iş ilk növbədə estetik görünüşü və yüksək keyfiyyəti ilə fərqlənsin. Bu gün qürurla demək mümkündür ki, Gəncə 2016-cı il Avropa gənclərinin paytaxt şəhəri kimi gələn qonaqların əyləncəsini və istirahətini tam təmin etməyə hazırdır. Sanki bu təşəbbüsü irəli sürənlər 3 il sonranı görürmüş. Deym ki, ilkin layihə, quruculuq və planlama işlərində, eləcə də bir çox inşaat və dizayn tərtibatı məsələlərində cənab Elmar Vəliyevin bizə çox köməyi və məsləhətləri olub.
-Samir müəllim, Sizinlə söhbət bir daha təsdiq etdi ki, qədim Gəncə çox böyük uğurlara imza atıb və daha böyük uğurlar isə hələ qabaqdadır.
Prezident İlham Əliyevin təməlini qouduğu Filarmoniya Gəncə mədəniyyətinə yeni nəfəsin verilməsi olacaq. Yeni sənaye komplekslərinin açılması da tarixi hadisələrə çevriləcək və qədim şəhər sənaye şöhrətini daha müasir görkəmdə bərpa edəcək. Gəncənin canlı tarixi hesab edilən Cavad xan kücəsinin yenidən və köklü şəkildə qurulması da yeni tariximizin şanlı səhifələrindəndir. Prezident İlham Əliyevin açılışını etdiyi küçə elə bil uzaq keçmişimizdəki yaşayış tərzini, sənət incilərini, musiqi mədəniyyətini yenidən gözümüz önündə canlandırır. Paytaxt Bakıdan sonra ikinci möhtəşəm bayraq meydanının Gəncədə yaradılması da qurur yaradan işlərdəndir. Deyə bildiklərim yalnız 3 ildə görülən işlərin bir qismidir. Şübhəsiz ki, unutduqlarım da çoxdur. Bu da təbiidir. İş çox olanda və əsaslı şəkildə görüləndə yaddaşın da bunları dilə gətirməyə gücü çatmır. Son 3 ildə əldə edilən bu uğurlar və sürətli inkişaf isə ilk növbədə cənab prezident İlham Əliyevin Gəncəyə və gəncəlilərə diqqətinin, qayğısının və çox doğma münasibətinin nəticəsdir. İlbəil artan iqtisadi qüdrətimiz imkan verib ki, tək paytaxt Bakıda yox, regionlarda-xüsusilə Gəncədə də əsaslı quruculuq işləri görülsün. Bu da heç şübhəsiz aparılan iqtisadi və sosial siyasətin dolğun nəticəsidir. Bir faktı da qeyd etmək yerinə düşər. Gəncədə ötən illərdən fərqli olaraq əksər məsələlər indi elm adamları, alimlər və ziyalılarla məsləhətləşdirilir. Bu da nəticə etibarı ilə görülən işin səmərəsini və keyfiyyətini qat-qat artırır. Necə deyərlər, aliminə və ziyalısına söykənən rəhbər əməli ilə həmişə zəfər qazanar.
-Müsahibə üçün çox sağ olun. Zəfərləriniz uzunömürlü və əbədi olsun.
Müsahibəni qələmə aldı: Qalib Rəhimli.
