Bəs adını balans siyasəti qoyub Qərbə-Avropaya və ABŞ-a qarşı hücum taktikası seçməklə tarazlaşdırılmış siyasəti qorumaq mümkündürmü və ümumiyyətlə, bunu balans siyasəti adlandırmaq olarmı?

Azərbaycan Milli Strateji Təhqiqatlar Mərkəzinin sədri Natiq Miri hesab edir ki, hakimiyyətin apardığı indiki siyasət əslində balans siyasəti deyil: “Bu, sadəcə olaraq hakimiyyətin anti-Amerika ovqatlı bir manevridir. Ukrayna hadisələrindən sonra regionda xüsusi həssas vəziyyət yaranıb. Rusiya aqressiv davranışı ilə həssas bir durum yaradıb. BMT-də Ukraynanın ərazi bütövlüyünə Azərbaycanın səs verməsindən sonra rəsmi Bakı bunu kompensasiya etmək, Rusiyanın könlünü almaq üçün məqam axtarırdı, buna məcbur idi. Morninqstarın müsahibəsi və Avropa Şurası rəhbərliyinin Bakıda sərgilədiyi mövqe rəsmi Bakı üçün bu məqamı yetişdirdi. Bu, süni şəkildə Qərblə qarşıdurma fonu yaratmaqla Moskvanın müvəqqəti də olsa könlünü almaq planıdır”.

Ekspert onu da bildirdi ki, hakimiyyət Qərbin bu cür təpkiləri soyuqqanlılıqla, səbirlə qarşıladığını bildiyindən çəkinmədən sərt açıqlamalara şərait yaradılır: “Qərb adətən belə keçici kampaniyalara fikir vermir, bunun arxasında ciddi bir siyasətin durmadığının da Qərb fərqindədir. Ancaq bu cür sərt siyasəti Rusiyaya qarşı aparanda Kreml dərhal qəzəblənir. Hətta kiçik bir məmurun belə, Rusiya əleyhinə danışmasına Moskva həssasdır. Bakı bunu da bilir. Ona görə də Rusiyaya qarşı hakimiyyət tərəfindən heç bir fikir bildirilmir. Lakin son vaxtlar belə bir vəziyyət də müşahidə olunmaqdadır ki, Qərb də Azərbaycana qarşı siyasətini ciddiləşdirməyə başlayır. Bu, Qərbin, Avropanın Azərbaycanı çox istədiyi üçün deyil. Ukrayna hadisələrindən sonra Qərb, Avropa təhlükəsizliyi təmin etmək üçün aktivləşib. Regionun ən strateji ölkəsi olan Azərbaycan uğrunda mübarizə başlayıb. 

Azərbaycanın Rusiyanın orbitinə düşməsinə imkan vermək istəmirlər. Demokratiya və insan haqları məsələsini daha da ciddi şəkildə önə çəkəcəklər ki, bu vasitə ilə Azərbaycan iqtidarına təsir edə bilsinlər. Ukraynadakı prezident seçkilərindən sonra Qərb daha kəskin davranış ortaya qoyacaq. Burada söhbət maydan hərəkatını digər ölkələrə də tətbiq etməkdən getmir. Bəzi ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda prosesin tədrici islahatlar yolu ilə getməsi mümkündürsə, məhz Qərb bu varianta ciddi dəstək verəcək. O yerdə ki, avtoritar sistemlər dəyişmək fikrində deyil, burada siyasi partiyalarla, vətəndaş cəmiyyəti ilə iş aparılacaq ki, dəyişiklik bu güclərin vasitəsilə həyata keçirilə bilsin”.

Ekspertin fikrincə, proseslərin gedişi onu sübuta yetirib ki, Ukrayna çox ciddi strateji plan imiş. Bunu artıq Rusiya da anlayıb: “Rusiya Ukraynada uduzduğunu da anlayıb. Hiss olunur ki, Rusiya geri çəkilməkdədir. Rusiya Krımı qazansa da, bütövlükdə 50 milyonluq Ukraynanı itirmiş oldu. Beləliklə məlum olur ki, əslində Krım Rusiya üçün bir tələ imiş. Putin hakimiyyəti bunun fərqindədir. Ukrayna vasitəsilə bütün postsovet ölkələrinin tədrici demokratikləşməsi prosesi başlayacaq. Heç bir ölkə bu projenin kənarında qala bilməyəcək”.

Ekspert rəsmi Moskvanın SSRİ-ni bərpa edəcəyi ilə bağlı səslənən iddiaların əsassız  və informasiya müharibəsinin tərkib hissəsi olduğunu bəyan etməsinin də Ukraynada uduzmağı anlamağın işartısı olduğunu vurğuladı: “Putin artıq reallığı görür. Ona görə də Rusiyanın heç də postsovet məkanını öz təsiri altına almaq niyyətində olmadığını sözdə də olsa bəyan edir. Lakin bu heç də o demək deyil ki, Rusiya rəhbəri səmimidir”.

“Beynəlxalq təşkilatlarla münaqişədə olmaq Azərbaycanın maraqlarına cavab vermir”. Bunu isə moderator.az-a açıqlamasında Azərbaycan Xalq Partiyasının sədri Pənah Hüseyn bildirib. O, baş verənlərin Azərbaycan xalqının gələcəyi baxımından da yaxşı heç nə vəd etmədiyini vurğulayıb: “Zənnimcə, beynəlxalq təşkilatlarla hakimiyyət arasında son baş verənlər yeni gərginliklərdən xəbər verir. Məsələyə bir qədər diqqətlə baxanda bu gərginliyə süni şəkildə getmək cəhdləri də hiss olunur. Bu, ölkədə daxili siyasəti dəyişmək mesajlarından xəbər verir. Məlum prosesin Azərbaycana yaxşı heç nə vəd etmədiyi birmənalıdır”. Pənah Hüseyn də artıq əvvəlki balans siyasətinin yürüdülməsini mümkün hesab eləmir. 

Konfliktoloq Elxan Mehdiyev isə deyib ki, Azərbaycan hakimiyyəti Rusiya faktorundan Qərbə qarşı məharətlə istifadə etməkdədir. Ekspertin qənaətincə, hakimiyyət son vaxtlar bu yöndə bəzi mesajlar verməkdədir: “Hakimiyyət ABŞ və Avropaya qarşı səlib yürüşü təşkil etməklə onlara göstərmək istəyir ki, onlar Rusiya ilə yaxınlaşa bilər, Rusiya ilə  ittifaqa gedə bilər. Bir sözlə, Qərbdən üz döndərə bilərlər. Bu hər zaman belə olub. Əslində bundan Qərb dünyası da hər zaman ehtiyat edib. Bu, hakimiyyətə də bəlli olduğundan Qərbin bu yöndəki narahatlığından istifadə etməyə çalışır. Bu isə balans siyasəti deyil”.(Musavat.com)