Övladlarının təhsili ilə bağlı Türkiyəyə gedib-gələn tanınmış Qarabağ qazisi,  keçmiş Laçın alayının komandiri, milli azadlıq hərəkatının fəallarından olan Arif Paşa bu günlərdə qardaş ölkədən qayıdıb. İstefada olan polkovnik  Moderator.az-a müsahibəsində  Türkiyə-Azərbaycan  ordularının yenicə yekunlaşan birgə genişmiqyaslı təlimlərindən, ölkəmizdə qardaş dövlətin hərbi bazalarının yerləşdirilməsinin perspektivlərindən, bunun hər iki ölkə üçün xüsusi əhəmiyyət daşımasından danışıb. 

(Əvvəli burada://www.moderator.az/news/338596.html )

-Türkiyə-Azərbaycan birgə hərbi təlimlərinin keçirildiyi son günlərdə Rusiyapərəst qüvvələr əhali arasında belə bir təbliğat aparmağa başlayıblar ki, guya rəsmi Moskva rəsmi Bakıya vəd edib ki, Türkiyə ordusunun Azərbaycanda heç bir baza qurmadan gedəcəyi və Qarabağ məsələsinə müdaxilə etməyəcəyi  təqdirdə Kreml torpaqlarımızın azad edilməsi üçün Milli Ordumuzun keçirəcəyi hərbi əməliyyatlara qarışmayacaq... Yəni, təxminən bir ay müddətində Azərbaycana möhlət veriləcək ki, Qarabağı azad etsin... Rusiyadan belə bir addım gözləmək mümkündürmü?..

-Rusiya hörmətini özündə saxlasın... Rusiya heç vaxt Azərbaycanla, türk dünyasıyla, Türkiyə ilə etibarlı partnyor olmayıb. Yəni söhbət konkret xalqdan getmir. Rus xalqının kifayət qədər nəcib xüsusiyyətləri  var. Amma təəssüf ki, tarix də sübut edir ki, orta əsrlərdən bəri  bu xalqın başında duran hakimiyyətlər Azərbaycan, eləcə də Türkiyəyə qarşı düşmən mövqedə dayanıb. Bunu, ən azı, 1920-ci lin nümunəsində də görmüşük. Biz 37-ci ili, repressiyaları, sürgünləri keçmiş insanlarıq...  II Cahan savaşı zamanı indi Qərbi Azərbaycandan(Ermənistan)  Rusiyanın müdafiəsinə yollanmış Azərbaycan oğulları qələbə ilə geri döndükdə  el-obasının yox edildiyinin şahidi olub. Adam Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adını alıb, amma qayıdıb ailəsini, qohum-əqərəbasını yerində tapmır – məlum olur ki, onlar Mil-Muğanın ilan mələyən çöllərinə deportasiya olunublar. Yəni faşizmlə müharibə aparıldığı bir zamanda belə, Kremldə rəhbərlik edənlər xalqımıza ogey münasibət bəsləyib, Qərbi Azərbaycandakı torpaqlarımızdakı soydaşlarımızı ermənilərin xeyrinə olaraq zorla ev-eşiyindən köçürüb...

Rusiya 2016-cı ilin Aprel savaşında da bir daha öz ikiüzlü mövqeyini nümayiş etdirdi.  Biz o zaman uğurlu əməliyyatlar keçirmişdik və  bir həftə içərisində xeyli ərazini düşməndən azad edə bilərdik. Bəs Rusiya nə etdi? Guya qarant durdu ki, biz geri çəkilək və müəyyən məsələlər həllini tapacaq. O zaman hətta Fransa da Azərbaycanın xeyrinə müəyyən jestlər etdi – ona görə ki, biz güc göstərmişdik... Rusiya isə Qarabağ probleminin rıçaqları əlində ola-ola boş vədlərdən savayı heç nə etmədi. Sadəcə, daha 4 il zamanımız boşuna getdi... Odur ki, Rusiyaya heç bir zaman inanmaq mümkün deyil... Rusiyaya  heç bir etimad yoxdur. Bu dövlət heç bir zaman Azərbaycanın mənafeyini müdafiə edən deyil. Hətta Azərbaycan nə qədər istəsə belə, özü cəhd etsə ki, Qafqazda Rusiyanın maraqlarını təmin edərək onun jandarmı rolunu oynasın, buna boyun olsa, belə yenə Rusiya Azərbaycanı sevməyəcək, onun haqqını müdafiə etməyəcək, onun işğal altındakı torpaqlarını - Qarabağı geri qaytarmayacaq...

Rusiya dövlətinin mövqeyi  bu günkü Rusiya mediasında da açıq-aydın özünü göstərir. Son Tovuz döyüşləri zamanı və sonra Rusiya telekanal və saytlarının Azərbaycanın haqlı mövqeyi ilə bağlı haqsız xəbərləri, reportajları da buna əyani sübutdur... Əgər kiçik bir hərbi qarşıdurmada Rusiya birmənalı olaraq Ermənistanın yanında mövqe tutursa, o halda genişmiyaslı hücum əməliyyatları həyata keçirəcəyi halda onun Azərbaycanın haqlı mövqeyini müdafiə edəcəyinə necə inanmaq olar? Moskva, sadəcə, bizi aldadıb başımızı qata bilər, hansısa kiçik bir ərazi ilə, bir neçə hektar yer ilə... Amma Rusiyanın bütövlükdə Azərbaycan-Ermənistan hərbi qarşıdurmasında guya Azərbaycanın mövqeyini müdafiə edəcəyi barədə söhbətlər mifdir, boş söhbətdir... Azərbaycanın yeganə dostu Türkiyədir, Azərbaycanın dostu Pakistandır. Azərbaycanın dostu özüdür, öz xalqıdır... Rusiya hökuməti isə yalnız bizə yeni “37”-lər, sürgünlər, deportasiyalar, işğallar gətirə bilər... Ona görə də birmənalı şəkildə Türkiyə ordusu Azərbaycanda qalmalıdır. Hələ daha irəli gedərək biz Türkiyə ilə konfederasiya yaratmalıyıq... Biz bunu nə vaxtdan deyirik. Eyni xalqıq, eyni millətik, eyni kökə, dinə, dilə malikik... Belə olan halda biz nədən ayrı olmalıyıq?.. İndi bəzi ağzıgöyçəklər guya Azərbaycanın müstəqilliyini istəyərək konfederasiyanın əleyhinə gedirlər... Onlara cavab verirəm ki, Azərbaycanın azadlığı, müstəqilliyi uğrunda meydanlarda, səngərlərdə biz vuruşmuşuq,  biz qan tökmüşük... Və bundan sonra da buna davam edəcəyik... Biz Türkiyə ilə bərabərhüquqlu qardaşlığın tərəfdarı olmuşuq. Və heç kəs də bizə kiçik qardaş kimi baxmır və baxmayacaq. Türkiyəlilər bizə, sadəcə, qardaş kimi baxırlar, biz də onlara qardaş kimi baxırıq... Mən Türkiyədə də həmişə deyirəm ki, biz “böyük qardaş”lıqdan bıkmışıq”, bizim bayraqlarımızın da səviyyəsi eyni olmalıdır, bizim münasibətlərimizin də səviyyəsi eyni olmalıdır... Odur ki, konfederasiyaya əks arqumentlər gətirənlər ya birbaşa türk düşmənidir, yaxud etnik separatizmin nümayəndəsidir, ya da erməni, yaxud şovinist rusdur... Kimsə  səmimi olaraq Azərbaycanı sevirsə, onun müstəqil dövlətçiliyinin gələcəyini düşünürsə, o, Türkiyə ordusunun ölkəmizdə qalmasına da, bu qardaş ölkə ilə konfederasiyada birləşməyimizə də “hə” deməlidir. Mən başqa çıxış yolu görmürəm... Başqa yolla getmək, sadəcə özümüzü aldatmaq və zamanımızı bir daha boşuna xərcləməkdir...

  

Amma burada bəzi nüanslar da var. Rusiya özü dərk eləmir ki, onun tərkibində kifayət qədər böyük əraziyə və saya malik olan türk xalqları var. Və münasibətlər elə bir həddə gəlib çata bilər ki, həmin xalqlar özləri Rusiyanın içərisində hərəkata başlaya bilərlər... Çünki artıq son 20-30 il ərzində Rusiyada yaşayan soydaşlarımızdla yanaşı, digər türk-müsəlman xalqlarının nümayəndələri də həm Azərbaycanda- Qarabağda, həm Quzey Qafqazda – Dağıstanda, Çeçenistanda,  həm də Orta Asiyada türksoylu və müsəlman xalqlara qarşı münasibəti açıq-aydın gördü... 

-Mən qısa müddətdə şahidi oldum ki, Türkiyə əhalisi, hər bir türk  Qarabağ dərdi ilə yaşayır, bu dərdi elə öz dərdi sayır... Eləcə də Güney Azərbaycanda eyni münasibət var... Biz nə qədər Qarabağ dərdini çəkiriksə, onlar  da o qədər çəkirlər... Yəni Türkiyə də, quzeyli-güneyli Azərbaycan da bizim ümumi Vətənimizdir... Bir dəfə Türkiyədə Azərbaycandan gələn telefon zənginə cavab verərkən soruşdular ki, hardasan- cavab verdim ki, Vətənin bu başından o başına gəlmişəm...

Sultan Laçın