Moderator.az-a açıqlama verən yazarlar yerli kitab bazarındakı problemləri dilə gətirib.

Yeni və bədii keyfiyyəti yaxşı olan xarici ədəbiyyatın, mətnlərin kütləsi yeni və keyfiyyəti yaxşı olan milli ədəbiyyatın kütləsindən çoxdur, çox olmalıdır, bu aksiomadır. Çünki xarici ədəbiyyat deyəndə görün nə qədər xalqlar və nə qədər ədəbiyyatlar nəzərdə tutulur. Həm müasir, həm də klassik mətnlət. Və əgər Şahbaz bəy bunu nəzərdə tutursa, əlbəttə haqlıdır. Amma başqa məqamlar var. Bizim hər birimizin şüurunda xarici ədəbiyyata canatım var – bunu dünya mədəniyyətinə olan xiffət kimi də qiymətləndirmək olar ki, bu tərəfi ilə xeyirli bir şeydir bu canatım; və bizdə elə bir düşüncə klişesi var ki, xarici ədəbiyyat həmişə yaxşı deməkdir-məsələnin bu tərəfi isə çox pisdir. Bu oxuculara da aiddir, naşirlərə də və yəqin yazarlara da. Təbii ki, bu belə deyil. Başqa bir məsələ də var. Çap olunan xarici mətnlərin böyük hissəsinə görə naşirlər öncədən və müvafiq qonorar ödəmirlər. Bu yalnız bir nəşriyyata aid məsələ deyil, bütünlüklə hamımıza aiddir. Ona görə xarici ədəbiyyatı çap eləmək məsələsində bu məsələ də böyük rol oynayır. Amma yerli və yeni ədibə nəsə ödəmək lazımdır. Görünür, əvvəl o müəllifi və əsəri axtarmaq və tapmaq lazımdır. Bunu isə həmişə və həmişə uğurla eləmək mümkün olmur. Çox vaxt isə bu və ya digər səbəbdən ya istəmirik,ya mümkün olmur . Şahbaz bəy xeyli uğurlu işlər görmüş, təcrübəli və zövqlü naşirdir, mən ona gələcəkdəki axtarmaq və tapmaq işində uğurlar arzu edirəm. 

Yeri gəlmişkən, əgər istəyirsə ,mən ona bir çağdaş müəllifi- Tapdıq Türksoyu məsləhət görə bilərəm. Tapdığın çox dəyərli bir əsəri var. Çox arzu edərdim ki, onu Şahbaz bəy çap eləsin. Məncə Şahbaz bəy o gənc yazara əsərinə görə qonorar da ödəyə bilər qabaqcadan. Əminəm ki, bunu etməklə “Qanun” ədəiyyatımıza yeni və ciddi bir imza qazandıracaq. Həm də əminəm ki, piar işi düzgün qurularsa kitab satılacaq. Mən indi kitab çap eləmirəm , eləsəydim hökmən Tapdığın mətnini özüm çap edərdim.

Şahbaz uzun illərdir naşirdi və gənclərə ilk kitabalırını çıxarmaqda vaxtilə kömək edib. O, bazrı yaxşı bilir. Amma ayrı seçkilik etdiyi məqamlar da var.

Mən deməzdim ki, yerli bzarda meterial yoxdur, sadəcə onun bunu reklam eləməyə imkanı yoxdur. Öz gücünə ala-babat reklamı olan yazarlara yenə Şahbaz imkan yaradır, amma oxucuya satılası əsərlər az deyil, onlar yazılır.

Bizdə naşirlik institutu işlənməyib və işləmir. Çünki oxucu yoxdur. Bizim kitablar Gürcüstan, Türk, Rusiya bazarında daha çox satılır, amma nisbətə görə.

Ona görə də nəşriyyatlar yazarlarn həm də piarını qurmalıdır. Oxucu ancaq reklama aldanır. Reklamın yoxdursa lap Markes kimi yaz, xeyri yoxdur

Şahbaz bəy o mənada haqlıdır, bəli, yerli bazarda material yoxdur, çünki yerli bazarın özü yoxdur. Bu yoxluğun bir ucu da elə nəşriyyatlara dəyir. Nədən ki, vaxtilə dirçələn bazar beşikdəcə boğulub. Düzdür, hazırda elə ciddi materiallar yoxdur. Yerli ədəbi mühit qəribə durğunluq halında. Ola bilər, kütləvi stimul çatışmazlığı var. Amma inanıram ki, gənclər bu ölü bazarı qaldıracaq, yerli kitab sənayesi inkişaf edəcək. 

Yenə deyirəm, bu sahənin inkişafı üçün nəşriyyatların da belinə böyük güc düşür. Nəşriyyatar yerli müəlliflərlə işləməli, onları oxucuya təqdim etməli və yeri gəlsə, müəllifə mövzu verməli, əvvəlcədən qonarar ödəməli. Bu bir cavablıq iş deyil, əfsus.

Məncə,əziz Şahbaz bəy yaxşı axtarmayıb. Hazırda kifayət qədər ciddi material, ciddi gənclər var.Xarici ədəbiyyata qaçma halları keyfiyyətdən yox, bolluqdandır. Sadəcə, orda çeşid çoxdu. Həm də adamlarda qəribə bir uzağa tutunma, uzaqlıq hərisliyi var.

 Biz sırf kitablardan yalnız xarici ədəbiyyatın təxminən, 10 il əvvəlini görürük. Çünki,ordan okey almış yazıçılar illər sonra burda kəşf olunur yaxud çap.Bu konteksdən deyə bilərəm ki,xarici ədəbiyyatla bizim ədəbiyyatın bu günüylə bağlı analogiya apara bilmirəm.

Dursun Tağıyeva