“Rusiyanın Azərbaycana dönüşü mümkün deyil”
Mirmahmud Mirəlioğlu: “Azərbaycanın AŞ Nazirlər Kabinetinə sədr seçilməsi göstərir ki, bu qurumun özü də azərbaycansayağı bir qurumdur”
KXCP sədri Mirmahmud Mirəlioğlu ölkə gündəmini məşğul edən əsas məsələlərlə bağlı “Hürriyyət” qəzetinə müsahibə verib. Moderator.az həmin müsahibəni oxuculara təqdim edir.
- Mirmahmud bəy, ABŞ səfiri Riçard Morninqstarın “Azadlıq” radiosuna verdiyi son müsahibə ciddi qalmaqala səbəb oldu. Bəzi siyasilər səfiri müsahibədəki fikirlərinə görə təqdir etsə də, onu tənqid edən, hətta persona-non-qrata elan edilməsini istəyənlər də az olmadı. Sizcə R.Morninqstarın müsahibəsi demokratiyanın müdafiəsinə hesablanan cəsarətli bir addım, yoxsa ciddi siyasi səhv kimi xarakterizə edilməlidir?
- Doğrusu həmin müsahibə ilə tanış deyiləm. Orada yer alan fikirlərlə bağlı əsaslı şəkildə tanışlığım yoxdur. Müsahibə haqqında bu barədə müxtəlif fikirlər yürüdən şəxslərin açıqlamaları əsnasında məlumat almışam. Hesab edirəm ki, Riçard Morninqstar təcrübəli bir səfirdir. Onun yaşı da, siyasi təcrübəsui də kifayət qədərdir. Bu abxımdan hesab etmirəm ki, o, söylədiyi fikirlərin gələcək nəticəsini nəzərə almasın. Nə deyibsə heç şübhəsiz ki, bunların hamısını hesablayıb deyib.
- Əksər siyasilər bu gün hakimiyyətlə ABŞ arasında gərginliyin olduğu idda edilir. Bu qənaəti bölüşürsünüzmü?
- Xeyr. Bu qənaəti bölüşmürəm və hesab edirəm ki, bölüşmək də mümkün deyil. Hesab edirəm ki, bu barədə deyilənlər sadəcə bir imitasiyadır. Hakimiyyət və ABŞ arasında heç bir gərginlik yoxdur və ola da bilməz. Gördüyünüz kimi bütün məsələlər ABŞ və Avropa Birliyi ölkələri ilə qarşılıqlı razılaşmalar əsasında həll edilir. Burada hər hansı ciddi, prinsipial anlaşılmazlıqdan, gərginlikdən söhbət gedə bilməz. Hakimiyyət və ABŞ arasında gərginliklə bağlı yaradılan görüntü imitasiyadan başqa bir şey deyil.
- Azərbaycanın Avropa Şurası Nazirlər Kabinetinə sədr keçməsindən sonra ölkədə qismən də olsa demokratik dəyişikliklərin baş verəcəyinə ümid etmək olarmı? Düşünmək olarmı ki, Avropa Şurası heç deyilsə, bundan sonra hakimiyyəti demokratik dəyərlərə hörmət etməyə vadar edəcək?
- Ola bilsin ki, bu sahədə zəif də olsa hansısa bir dəyişiklik olsun. Bu ehtimal var. Lakin bu ölkədə hər şey azərbaycansayağı həyata keçirildiyi üçün belə bri dəyişiklik ümumiyyətlə olmaya da bilər. Bu bir həqiqətdir ki, Azərbaycan kürü diplomatiyası sayəsində AŞPA-da bütün istədiklərinə nail ola bilir. Bu gün Azərbaycanda insanlara qarşı haqsız həbslər həyata keçirilir, insanlar şərlənərək tutulur, mətbuat azadlığı boğulur, demokratik azadlıqlar məhdudlaşdırılır və s. Bu, hər kəsin, bütün dünyanın gözü qarşısında baş verir. Lakin bununla belə Azərbaycan Avropa Şurası kimi böyük bir qurumun Nazirlər Kabinetinə sədr olur. Hansı ki, Azərbaycan hakimiyyəti bugünə qədər bu qurumun tələblərini yerinə yetirməyib və heç şübhəsiz ki, bundan sonra da yerinə yetirməyəcək. Belə olan halda Azərbaycanın bu qurumda sədr seçilməsi göstərir ki, bu qurumun özü də elə azərbaycansayağı bir qurumdur. Baş verənləri başqa cür izah etmək mümkün deyil.
- May ayında əfv fərmanının veriləcəyi gözlənilir. Necə hesab edirsiniz, insanları əsassız yerə həbs edib daha sonra azadlığa buraxmaq və onların yerinə yenilərini həbs edərək həbsxanaya salmaqla siyasi məhbus problemini həll etmək mümkündürmü?
- Ölkədə məhbusdan başqa siyasi heç nə yoxdur. Hətta bəzən seperatçını da siyasi məhbus hesab edirlər. Azərbaycanda isə siyasət yoxdur. Amma siyasi məhbus var. Vicdanlı, ədalətli idarəetmə yoxdur, amma vicdan məhbusu var. Bu kimi Azərbaycan qəribəlikləri çoxdur. Kimsə nəyəsə ümid bəsləyirsə, nə isə gözləyirsə, bu da təbiidir. Azərbaycanda yaxşı mənada heç bir dəyişiklik mümkün deyil. Toplananların yerini dəyişəndə cəm dəyişmir. Əlini buraxıb Vəlini tutacaqsansa və ya o qəzetə doğma, digərini ögey baxacaqsansa, bununla heç nəyə nail ola bilməyəsən. Bununla heç nəyə nail olmaq mümkün deyil. Azərbaycanda dəyərlər bir-birinə qarışdığı üçün, dünən həbs olunan bu gün hüquq müdafiəçisi olduğu üçün, dünən həbs etdiyi insana tərif dediyi üçün yaxın gələcəkdə yaxşı bir dəyişikliyə ümid etmək çətinləşir. Vaxtiylə bütün qəzetləri çap edən “Azərnəşr”in bu gün elə rəhbəri var ki, ağzına və ağlına gələni danışır. Kimlərsə onu kimlərəsə qarşı qızışdırır. Belə olduğu üçün nəyinsə dəyişəcəyini inanmaq olmur.
- YAP təmsilçiləri avropalı diplomatlarla görüşdə iddia edir ki, Azərbaycan parlamentində ölkənin siyasi palitrası tamamilə öz əksini tapıb. Sizcə doğrudanmı parlamentdə bütün siyasi qüvvələr təmsil olunub və bu yöndə hər hansı bir problem yoxdur?
- Məsələ bundadır ki, insanların hamısının görmə qabiliyyəti eyni olmur. Onların bəzisi yaxın məsafəni görə bilmir, bir qismi isə uzaq məsafəni görə bilmir və eynək taxırlar. Bu məsələ sırf görmə qabiliyyəti ilə bağlı olan bir məsələdir. Bu, siyasi bir məsələ deyil. Bu, sırf fizioloji bir məsələdir. Adam uzağı görə bilmir və buna görə də gözlük gəzdirir. Doğrudur, mən özüm də gözlük gəzdirirəm. Amma mənim bu kimi məsələlərə baxışım fərqlidir. Buna görə də bu barədə deyilənləri xəstəlik kimi qiymətləndirmək lazımdır və bu xəstəlik hökmən müalicə olunmalıdır. Bu sahədə göz həkimlərimizin, oftalmoloqlarımız kifayət qədər səriştələri var və onlar bu xəstələrin hamısını müayinədən keçirsələr yaxşı olar. Həmin insanların özü də səy göstərməli, göz həkimlərinin bilik və bacarığından faydalanmağa çalışmalıdırlar.
- Rusiya təhlükəsini real hesab edirsinizmi? Sizcə Rusiyanın yenidən Azərbaycanı öz təsir dairəsinə alması və ya Ukrayna olaylarının ölkəmizdə təkrarlanması mümkündürmü?
-Hesab etmirəm ki, Azərbaycanda Rusiyanın nəhəng sosial bazası var. Zənnimcə, bu cür iddia ilə çıxış etmək doğru deyil. Lakin bu da bir həqiqətdir ki, Azərbaycanda vaxtiylə açıq şəkildə Rusiyaya qulluq edən insanlar var. Bu insanlar ki, onların Rusiyaya bağlılığı heç kimdə şübhə doğurmur. Zənnimcə, bu, hər kəsə məlum olan bir məsələdir. Keçmiş DTK əməkdaşları Azərbaycanda kifayət qədər çoxdur. DTK-nın agentlərindən tutmuş çoxlu sayda işçiləri var ki, onlar heç vaxt istefaya getmir və bağlı olduqları quruma ölənə qədər xidmət edirlər. Bu cür insanlar həddindən artıq çoxdur. Azərbaycan SSRİ tərkibində ciddi strateji nöqtə olduğu üçün onların ölkəmizdəki sayı “normadan” artıqdır. Bir də kor tutduğunu buraxmadığı kimi bəzi insanlar da öz əvvəlki baxışlarından əl çəkmək istəmirlər. Onlar hesab edirlər ki, bir gün yenə də hər şey təkrarlana bilər. Zənnimcə, bütün məsələ bundan ibarətdir. Lakin Rusiyanın yenidən Azərbaycanı nəzarətə götürəcəyi ilə bağlı deyilən fikirlərə qatılmıram. Düşünürəm ki, bu məsələ birmənalı şəkildə həll olunub. Bu, dönməz bir prosesdir. Rusiyanın Azərbaycana dönüşü mümkün deyil. Rusiya nə qədər dəridən qabıqdan çıxsa da buna nail ola bilməyəcək. Çünki bu, birdəfəlik bitmiş məsələdir.
Seymur Əliyev
