Milli adət-ənənələrinə  sayğı ilə yanaşan, dini dəyərlərini bilən və onlara riayət etməyə çalışan birisi üçün “tolerantlıq”, “multikulturalizm” kimi məfhumlar o qədər yersiz və mənasızdır ki... Necə ki, “proletariat qardaşlığı”, “sosializm”, “kommunizm”, “demokratiya” sözləri lazımsız və lüzumsuzdur... Nə yazıqlar ki, son onilliklərdə “tolerantlıq”, “multikulturalizm”, “feminizm”, “gender bərabərliyi” kimi anlayışlar sürəklə  dünyanın əksər hissəsi kimi türk-müsəlman dünyasına da sırınır. Əksəriyyət də anlamır ki, İslamı, öz milli adət-ənənələrimizi bilərək, doğru anlayaraq onlara düzgün riayət etsək, xaricdən sırınma dəyərlərin heç biri bizlərə qətiyyən gərək deyil... Çünki İslamda, Allahın sonuncu Kitabı Qurani-Kərimdə, Onun sonuncu Rəsulu Məhəmməd Peyğəmbərimizin(s) sünnəsində demokratiyanın da, sosializmin də bütün müsbət tərəfləri  1400 il öncə öz əksini tapıb, özü də daha dolğun, daha mənalı şəkildə... Eləcə də tolerantlıq, dözümlülük... Müsəlman zatən bütün dinlərə, mədəniyyətlərə qarşı dözümlüdür. Amma Allah qanunları, haram-halal  çərçivəsində... Həm də onun boynuna qoyulan əmr be-məruf(yaxşı əmələ dəvət) və nəhy əz-münkər(pis əməldən çəkindirmək) vəzifələrinə riayət etməklə... Məsələ burasındadır ki,  istər demokratiya, istərsə də tolerantlıq anlayışları üçün haram-halal prinsipi işlək deyil. Üstəlik, tolerantlıq başqasını pis əməldən çəkindirməyi onun şəxsi həyatına qarışmaq kimi qəbul edir... 

Amma insanların biri-birinə dözümlülüyünün ən gözəl prinsipləri məhz Quranda əks olunub. Təəssüf ki, Quranı yalnız “bozbaş” mollalarının,  gödək şalvarların və ya günahsızların başlarını kəsən qara bayraqlıların timsalında görənlər bunu anlamırlar. Məsələn, Hücurat surəsinin 13-cü ayəsində  Yaradan belə buyurur: “Ey insanlar! Biz sizi bir kişi və bir qadından (Adəm və Həvvadan) yaratdıq. Sonra bir-birinizi tanıyasınız (kimliyinizi biləsiniz) deyə, sizi xalqlara və qəbilələrə ayırdıq. Allah yanında ən hörmətli olanınız Allahdan ən çox qorxanınızdır (pis əməllərdən ən çox çəkinəninizdir). Həqiqətən, Allah (hər şeyi) biləndir, (hər şeydən) xəbərdardır”. Bununla Rəbbimiz bizlərin dinindən, irqindən, milliyyətindən asılı olmayaraq eyni baba-nənədən törədiyimizi xatırlatmaqla biri-birimizlə mehriban davranmağa və Allah yolu getməyə məhkum olduğumuzu vurğulayır... 

Hətta başqa bir ayədə Yaradan qarşı tərəfin “tanrı” olaraq qəbul etdiyi bütlərinə qarşı da səbr və təmkinlə davranılmalı olduğu əmr edilir: “Allahdan başqalarına tapınanları söyməyin. Yoxsa onlar da (Allaha qarşı hörmət və ehtiram) bilmədikləri üzündən Allahı düşməncəsinə söyərlər. Beləcə  hər bir ümmətə öz əməllərini gözəl göstərdik(Möminlərə Allah rizasına gördükləri işləri gözəl göstərdiyimiz kimi, kafirlərə də çirkin əməllərini yaxşı göstərdik). Sonra onlar Rəbbinin hüzuruna qayıdacaqlar. (Allah isə) onlara etdikləri əməllər barəsində xəbər verəcəkdir!“(Ənam surəsi, 108).

Rəbbimiz sonuncu Peyğəmbərinə(s) də İslamı qəbul etməyənlərə qarşı səbirli olmağı  tövsiyə edir: “Əgər Allah istəsəydi, onlar müşrik olmazdılar. Biz səni onların üzərində gözətçi qoymamışıq və sən onların vəkili də deyilsən!” (“Ənam”, 107). Yaxud: (“Ya Rəsulum!) Əgər onlar (yəhudi və xaçpərəstlər) səninlə mübahisə edərlərsə, belə de: 'Mən özümü ardımca gələnlərlə birlikdə Allaha təslim etmişəm'. Kitab verilmiş şəxslərə və savadsızlara (ərəb müşriklərinə) de: 'Siz də təslim (müsəlman) oldunuzmu?' Əgər təslim olarlarsa (İslamı qəbul edərlərsə), doğru yola yönəlmiş olarlar, yox, əgər üz döndərərlərsə, (sənə bir zərər gəlməz), sənin vəzifən ancaq (haqqı) təbliğ etməkdir. Allah, şübhəsiz ki, bəndələrini görəndir! Sənin vəzifən ancaq təbliğ etməkdir”(“Ali-İmran” surəsi, 20).

Hz.Muhəmmədin (s) də dözümlü olmasının nəticəsi isə haqqında Quranda belə buyurulur:”Ya Rəsulum!) Allahın mərhəməti səbəbinə sən onlarla (döyüşdən qaçıb sonra yanına qayıdanlarla) yumşaq rəftar etdin. Əgər qaba, sərt ürəkli olsaydın, əlbəttə, onlar sənin ətrafından dağılıb gedərdilər. Artıq sən onları əfv et, onlar üçün (Allahdan) bağışlanmaq dilə, işdə onlarla məsləhətləş, qəti qərara gəldikdə isə Allaha təvəkkül et! Həqiqətən Allah (Ona) təvəkkül edənləri sevər!” (“Ali-İmran” surəsi, 159).

Allah Hz.Musa (ə) və qardaşı Hz.Haruna hətta Onu inkar edən, özünü tanrı hesab edən, zalım və azğın Misir hökmdarı Fironun yanına göndərərkən belə onunla yumşaq danışmağı məsləhət görür: “Fironun yanına yollanın. O (allahlıq iddiasına düşməklə), həqiqətən, azğınlaşıb həddini aşmışdır. Onunla yumşaq danışın. Bəlkə, öyüd-nəsihət qəbul etsin, yaxud (Rəbbindən) qorxsun! (“Taha” surəsi, 43-44). 

İslam, Quran insanlara mümkün çərçivədə bağışlama, mərhəmət,  yaxşılıq, comərdlik aşılayır. 

Fussilət surəsinin 34-cü ayəsində deyilir:” Yaxşılıqla pislik eyni ola bilməz! (Ey mömin kimsə!) Sən (pisliyi) yaxşılıqla dəf et! (Qəzəbə səbrlə, cəhalətə elmlə, xəsisliyə comərdliklə, cəzaya bağışlanmaqla cavab ver!) Belə olduqda aranızda düşmənçilik olan şəxsi, sanki yaxın bir dost görərsən!” 

Bütün bunlarla yanaşı, Allah insanı özünün, ailəsinin, vətənininin, millətinin, ümmətinin qeyrətini, namusunu, şərəfini daim qorumağa təşviq edir. Məsələn,  Yaradan Mumtəhənə surəsinin 8-ci ayəsində:“Allah din yolunda sizinlə vuruşmayan və sizi yurdunuzdan çıxartmayan kimsələrə yaxşılıq etməyi və onlarla ədalətlə rəftar etməyi sizə qadağan etməz. Allah ədalətli olanları sevər!” deyirsə,  elə həmin surənin  növbəti -9-cu ayəsində belə buyurur:”Allah sizə ancaq sizinlə din yolunda vuruşan, sizi yurdunuzdan çıxardan və çıxartmağa kömək edən kimsələrlə dostluq etmənizi qadağan edər. Onlarla dostluq edənlər əsl zalımlardır!..”

Və s. və i.a.

Nə yazıqlar ki, dünyanı iqtisidi-sosial, hərbi-siyasi baxımdan idarə etdiklərini zənn edən super güclər, transmilli sümürgəçi, dələduz, sələmçi oliqarxlar şəbəkəsi İslamın nümunələr çəkdiyimiz həm ədalətli, həm də qeyrətli, məntiqli prinsiplərini görməzdən gəlirlər. Onlar bütün dini, siyasi şüarlar kimi demokratiya, insan haqları, tolerantlıq, multikulturalizm kimi prinsiplərdən də  ölkə və xalqlara qarşı işğal, istismar, ekspansiya vasitəsi kimi istifadə edirlər... Bu gün torpağı işğal altında olan Fələstin, Liviya, İraq, Suriya, Əfqanıstan  və s. ölkələr kimi Azərbaycan üçün də  belə demokratik prinsipləri maksimum dərəcədə tələb etmək böyük yanlışlıq və ədalətsizlikdir. Bunu tələb edən ABŞ və Avropa  ilk növbədə özləri həmin ölkələrə qarşı ədalətli mövqedə durmalıdırlar... 

Hazırda müsəlman xalqlarının çoxu iki şər arasında çabalayır. Bir yandan daxildə “demokratik dünya”nın da bilə-bilə göz yumub özünə sərf edən müddətə qədər  yetişdirdiyi və lazım gələndə  xaos yaratmaq üçün çökürtdüyü özünəpərəstiş, məddahlıq, yaltaqlıq, şərəfsizlik və korrupsiya diktaturaları, digər  tərəfdən isə ABŞ-ın, Qərbin bəzən “mədəni-siyasi”, bəzən də paralel olaraq birbaşa hərbi-siyasi işğalı, istismarı....

Bu gün Qarabağ kimi dilbər guşəsi erməni tapdağı altında qalan, hər 10 nəfərindən  biri  qəlbində və sənədində “qaçqın” damğası gəzdirən, dolanışıq,  işsizlik, rüşvətxorluq, saxtakarlıq, korrupsiya və s. ucbatından mənəviyyatını, namusunu, qeyrətini, bədənini satmağa məcbur olanların, intihar edən gənclərinin artdığı, oğlan və qızlarının geyim, davranış, həyat tərzi gündən-günə milli çalarları itirib bayağılaşan, abırsızlaşan, həyasızlaşan, ailə, ağsaqqallıq institutları çökən Azərbaycan üçün  tolerantlıq nə deməkdir?  Bizi qoyundan da betər yerə qoyublar, vallah. Dinimiz –İslamda qoyunun, toyuğun başını kəsəndə onun çabalamasına imkan vermək sünnətdir. Amma Amerikası da, Avropası da, Rusiyası da, öz milli(?) korrupsioner, sələmçi oliqarx şəbəkəmiz də bizim başımızı həm gerçək, həm  məcazi mənalarda kəsirlər və deyirlər ki, sən nəinki əl-ayağını tərpətmə, heç cınqırını  da çıxarma... Bizə deyirlər ki,  sənin arını, namusunu, vicdanını, qeyrətini kütləvi şəkildə əlindən alırıq –tərpənmə, səs eləmə, sənin şəhərlərində, kəndlərində narkomanlığı, alkoqolizmi, fahişəliyi, homoseksuallığı, lesbiyanlığı yayırıq –sus,  qızlarına yarımçılpaq geyinməyi, küçənin ortasında istədiyi oğlanla öpüşməni təlqin edirik –dinmə... Telekanallarını, medianı, ədəbiyyatını kütləvi şəkildə Allahı, Quranı, Peyğəmbəri Vətəni, xalqı, milləti tanımayan ateist əqidəli, üstəlik, əyyaş, homoseksual yazarların, aparıcıların, artistlərin, aktyorların ixtiyarına buraxırıq – səsini içinə sal... Bizə deyirlər ki, torpağını zəbt edirik, yeraltı-yerüstü sərvətlərini, neftini-qazını gözün görə-görə əlindən alıb səni qəpik-quruşa möhtac edirik, sənin başını kəsirik –sən dinmə.

Bir təşkilat demokratiyadan sui-istifadə edərək adından, soyadından, oxuduğu mahnılardan erməniliyi tam bəlli olan birisini   1milyondan çox torpağı işğal altında olanların, ata-anası, qardaş-bacısı, qohum-əqrəbası erməni faşistlərinin olmazın işgəncələri altında ölənlərin, əsir düşənlərin,  şəhid ailələrinin, Qarabağ qazilərinin, əlillərin və  s. heysiyyatını tapdayaraq Bakıya gətirir və  bəzi üzdəniraq ziyalı adlılarımız, deputatlarımız onları yox, bu ermənipərəst addıma qarşı çıxanları qınayır ki, dinməyin, biz tolerantlıq nümunəsi göstəririk...

Deməli, tolerantlıq - torpağını işğal edənlə, ana-bacını zorlayanla qol-boyun olub konsert verməkdir... Deməli, tolerantlıq – kişinin öz arvadının fahişəlikdən, modellikdən, striptizdən  pul qazanmasına göz yummasıdır...  Deməli, tolerantlıq – tarixi torpaqlarının böyük bir hissəsi erməniyə verilmiş vətənin qalan hüquqi müstəqil parçasını – Quzey Azərbaycanı bütövlükdə ermənipərəstlərə təslim etməkdir...