Azərbaycanda fəaliyyət göstərən qeyri-hökumət təşkilatları (QHT) rəhbərləri bir neçə gün əvvəl işğaldan azad edilən, Qarabağın döyünən ürəyi, Azərbaycanın  mədəniyyət paytaxtı olan Şuşaya  səfər etdilər. Vətəndaş cəmiyyəti institutlarının nümayəndələri Şuşaya qalib xalq kimi qayıtmağın qürur, fəxarət hissini yaşayırdılar. Hansı ki, o hisslərin kəlmələrlə ifadəsi qeyri-mümkündür. Mən Şuşaya ilk dəfə idi səfər edirdim. Şuşanı gördükdə ilk düşündüyüm o oldu ki, Azərbaycanın Xüsusi Təyinatlı Qüvvələri  bu qayalıqları necə dırmaşıb Şuşanı azad ediblər? O qayalıqları dırmaşmaq üçün gərək cəngavər olasan. Demək ki, Şuşanı azad edən Azərbaycan oğulları əsl cəngavər imiş. O qayalıqlara baxdıqca əsgərlərimizin Şuşanın işğalına son qoymaq üçün çəkdikləri əziyyəti, zəhməti, çətinlikləri sanki bir anlıq mən də yaşadım. Şəhidlərimizə əbədi borclu olduğumuzu bilirik, lakin o torpaqlara ayaq basanda bunu daha yaxşı dərk edir insan. 

Bildiyiniz kimi, Şuşa şəhəri tarixən Azərbaycanın tarixi-mədəni, ictimai-siyasi həyatının mühüm mərkəzlərindən biri olmuşdur. Şuşa Azərbaycanın qədim tarixə malik olan şəhər mədəniyyətinin nadir və təkrarsız incilərindəndir. Azərbaycan xalqı Şuşanı özünə milli simvol seçib və Azərbaycanda mədəniyyətin əsas beşiyi bura hesab edilir. Şuşa  Azərbaycan xalqı üçün müstəsna mənəvi dəyərə malikdir. Məhz buna görə də xalqımız  bu şəhərə xüsusi qayğı və həssaslıqla yanaşır. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin də dediyi kimi : “Şuşa təkcə şuşalılar üçün yox, bütün azərbaycanlılar üçün,Vətənini, millətini sevən hər bir vətəndaşımız üçün əziz bir şəhərdir, əziz bir torpaqdır, əziz bir qaladır, əziz bir abidədir”

Şuşa nəinki Azərbaycanın, eləcə də Qafqazın mədəniyyət paytaxtı hesab olunur. Çünki  XIX əsrin sonu və XX əsrin əvvəllərində Şuşa Qafqazın musiqi mərkəzinə çevrilmişdir. Şuşanı "Kiçik Paris", "Qafqazın sənət məbədi", "Azərbaycan musiqisinin beşiyi" və "Zaqafqaziyanın konservatoriyası" adlandırırdılar. Şuşa bir çox görkəmli sənətkarların, musiqiçi, memar, rəssam və ədiblərin, dünya mədəniyyət xəzinəsinə böyük töhfələr vermiş şəxsiyyətlərin yetişdiyi bir yerdir. Şuşanın mədəniyyətindən danışırıqsa, Qarabağ muğam məktəbini də xüsusi vurğulamalıyıq. Xüsusi maraq doğuran Qarabağ muğam məktəbi əsasən Şuşada formalaşmışdır. Qarabağ muğam məktəbinin nümayəndələri Azərbaycan xalqının musiqi mədəniyyətini inkişaf etdirməklə, öz həmvətənlərinin ağıllarına, hiss və duyğular aləminə nəcib təsir göstərmişlər. Bu yerlərin təbiətindən keçib gələn, ruhu oxşayan həmin gözəllikdir ki, nadir musiqi mədəniyyətində öz əksini tapmışdır. Qarabağ muğam məktəbinin rəmzinə çevrilən məşhur “Qarabağ şikəstəsi” buna bariz nümunədir. Şuşa nəinki Azərbaycanın, eləcə də dünyanın mədəniyyət paytaxtı olmağa layiqdir. 

Bildiyiniz kimi, Ali Baş Komandanımızın qətiyyəti, iradəsi, əzmi, milli ruh və yüksək idarəçiliyi sayəsində və ordumuzun qətiyyətli mübarizəsi ilə 2020-ci il noyabrın 8-də Şuşa şəhəri işğaldan azad olunaraq tarixi ədalət bərpa edilmişdir. Dövlət başçımız 8 noyabr tarixindəki çıxışında bu kəlmələri ilə bütün xalqımızı kövrəltmişdir. “Əziz Şuşa, sən azadsan! Əziz Şuşa, biz qayıtmışıq! Əziz Şuşa, biz səni dirçəldəcəyik! Şuşa bizimdir! Qarabağ bizimdir! Qarabağ Azərbaycandır!”

Bu gün Şuşa bizimdir!  O müqəddəs torpaqlara ayaq basana qədər düşünürdük ki, bu yuxudur, xəyaldır  gerçək deyil. Biz xoşbəxt xalqıq, ona görə ki, biz ərazi bütövlüyümüzlə bərabər uzun illərdən bəri qırılan qürurumuzu, sarsılan mənəviyyatımızı da bərpa etdik. Şuşanın azad edilməsi haqq savaşımızın zirvə nöqtəsi idi. Azərbaycan Ordusunun Şuşanı fəth etməsindən sonra düşmən məğlubiyyətini qəbul etməli oldu və geri çəkildi. 

Bu gün Qarabağa eləcə də Şuşaya həyat qayıdır. Hazırda ölkəmizin qarşısında dayanan ən başlıca vəzifə işğaldan azad edilmiş ərazilərimizin yenidən qurulması və insanların yaşayışının təmin edilməsidir. Şəhərdə bərpa və quruculuq işləri yüksək sürətlə həyata keçirilir. Şuşada çalışan şəxslərin əksəriyyətinin könüllülük prinsipi ilə əraziyə gəldiyi isə əsl Vətən sevgisinin bariz nümunəsidir.

Bu günlərdə ölkəmiz tarixi günlərini yaşayır. Xalqımız tarixi ədaləti qürur hissi ilə bərpa edərək, böyük zəfərin təntənəsini qeyd edir. Tezliklə Qarabağımıza böyük qayıdış başlayacaqdır. Tarixi torpaqlarımız əsl sahiblərini qarşılayacaq, Qarabağda yeni dövrün, yeni həyatın təməli qoyulacaqdır. Şübhəsiz ki, məcburi köçkünlərin öz torpaqlarına geri dönməsi Qarabağda demoqrafik balansı da tamamilə Azərbaycanın xeyrinə dəyişəcəkdir. Azərbaycanlıların böyük qayıdışı bu torpaqlara yeni nəfəs, inkişaf, tərəqqi gətirəcəkdir.