Iranın dünya birliyi ilə 14 iyun 2015-ci il Vyana razılaşması tarixi hadisədir. Bu razılaşma ilə İran, ona qarşı beynəlxalq sanksiyaların ləğv edilməsi hesabına, öz üzərinə nüvə silahı əldə etməmə öhdəliyi götürdü. Bununla da 1978-ci ildən indiyə kimi bir-birinə düşmən gözülə baxan İran - ABŞ münasibətləri normal məcraya düşdü.

Bu anlaşma dünyada gərginliyin azaldılması istiqamətində böyük nəaliyyətdir. İran dünyada sülhün və təhlükəsizliyin bərqərar olmasına, terrorçuluqla mübarizəyə öz töhfəsini vermək imkanı qazandı.

Razılaşma nəticəsində qabaqcıl dünya ilə İranın siyasi, iqtisadi və sosial sahələrdə inteqrasiyası sürətlənəcək. İranda siyasi-hüquqi sahədə liberallaşmaya bu razılaşma təsir edəcək. Beynəlxalq sanksiyaların götürülməsi hesabına İranın iqtisadiyyatı yeni inkişaf implusları alacaq. İqtisadi inkişaf digər dövlətlərlə sərfəli ikitərəfli əməkdaşlığı şərtləndirir. Ona görə də bundan təkcə İran iqtisadiyyatı deyil, dünya iqtisadiyyatı xeyir götürəcək.

Razılaşmanın bizim region üçün də böyük əhəmiyyəti vardır. Əvvəla, Azərbaycanın qonşuluğunda qapalı və iqtisadi cəhətdən təcrid olunan bir dövlətdənsə, dünya birliyinin harmonik bir üzvünün, iqtisadi cəhətdən inkişaf etmiş bir dövlətinin olması daha məqbuldur. Şübhə yoxdur ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı da bundan yaxşı mənada yararlanacaq.

Digər tərəfdən, Azərbaycan Respublikasının xarici siyasətində bu proseslə bağlı bir sıra korrektələr etmək lazım gələcək. Qərbin İran faktorula bağlı Azərbaycandakı rejimə ehtiyacı aradan qalxır. Məlumdur ki, məhz mövcüd situasiya son 20 ildə Azərbaycanda demokratik institutların inkişafında ciddi əngəllərdən biri kimi qiymətləndirilir. Rəsmi Bakı Qərbin demokratiya tələblərinə qarşı hər dəfə İran faktorundan ciddi bir arqument kimi istifadə edirdi. Artıq buna ehtiyac olmayacaq və rejimin bu bəhanəsi əldən çıxmış hesab olunur. Bunun üçün Azərbaycan vətəndaşlarının "İran cəsusu" adı altında ovlanması ovu səngiyəcək. Deməli, Azərbaycanda demokratik institutların və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafında sünə şəkildə baryer kimi göstərilən İran faktoru əhəmiyyətini itirəcək. Eyni zamanda Azərbaycanın Qərblə əməkdaşlığı və NATO əlaqələri də İranı o qədər də qıcıqlandırmayacaq.

Bir sözlə İran və böyük altılığın əldə etdiyi razılaşmaya ancaq pozitiv baxmaq lazımdır.