Vətən müharibəsinin bir ili qarşısında memorial.az-yaddaş kitabının yaradılması şəhidlərimizin müqəddəs əməllərini tarixiləşdirmək və gələcək nəsillərə ötürmək baxımından mühüm hadisədir. 2907 şəhidin və itkin düşən 7 nəfərin sırasında polkovnikdən mükəlləfiyyətli əsgərə qədər xalqımızın seçilmiş övladlarıdır.Adları, təvəllüdləri, ulduzları fərqlidir, lakin hamısı bir bayrağın ulduzuna çevrilib Vətən üçün eyni mərtəbəyə yüksəliblər.Dünən Bakının baş meydanında prezident İlham Əliyev və hörmətli Mehriban xanımın başı üzərində qaldırdığı şəhidlər göyün üstündə olduqlarını sübut etdilər.

Bəli, Azərbaycan xalqı çox minillik  tarixində yeni dövlət və millət təqviminin birinci ilini qeyd edir. Milad və hicri təqvimi kimi 44 gün bir millətin yenidən yaradılışı, Dirilişidir! Qara haşiyəyə alınmış tarix və məğlubiyyət səhifələri artıq qapanıb, 27 sentyabr Anım günü ilə Zəfərin mövludu başlayıb.

 27 sentyabr 2020-ci il tarixi milli səfərbərliyin ən yüksək zirvəsi, xalqımızın çoxəsrlik arzularının gerçəkliyə çevrildiyi dönüş anıdır. Ulu öndər Heydər Əliyev  deyirdi:“Azadlığa nail olmaq üçün milli ruhun canlanması lazımdır ”. 1993-cü ilin xilaskarlıq missiyası 27 ildən sonra ölkəmizə yeni qələbələr gətirdi.Prezident İlham Əliyevin 17 ildə Ermənistanın başı üzərində tutduğu siyasi, iqtisadi, mədəni, diplomatik Dəmir Əl  27 sentyabrda Silahlı Yumruğa çevrilərək düşməni məğlub etdi və təkcə torpaqlarımızı deyil, yaşadığımız regionu da millətçi faşizmdən və separatizmdən qurtardı. Azərbaycanın  və azərbaycanlıların dünyada formalaşan yeni nümunəsi-ədalətsizliklə barışmayan və sonda qalib gələn xalq və dövlət obrazı xarici işğallar altında qalan islam ölkələri, o cümlədən, separatizmdən əziyyət çəkən dövlətlər üçün bir simvola çevrildi.Heç şübhə etmirik ki, dünyanı və regionumuzu dəyişdirən 44 günün əks-sədası hələ uzun sürəcək. Lakin ən böyük nəticə Haqqın təntənəsidir. Azərbaycanın hərbi Zəfəri dünyada ədalət istəyən hər bir xalqın və dövlətin qələbəsidir. Ona görə də 27 sentyabr tarixində verilən döyüş əmri Ali Baş Komandanın qərarları sırasında hər zaman öncüllüyünü qoruyacaq! Eləcə də, Birinci şəxsin diplomatik, siyasi, informasiya səngərində savaşı, xüsusilə dünən olduğu kimi xalqa müraciətləri dünyada müharibə liderliyini öyrənənlər üçün qiymətli mənbə olacaq. 

Gəlin bir daha vurğulayaq ki, son 30 ildə Şəhidlər Xiyabanı millətimizin təkcə azadlıq simvolu, əbədi ziyarət yeri deyil, həm də düşmənə qarşı mənəvi səfərbərlik və milli birlik ünvanı oldu.Ona görə Şəhidlər Xiyabanı həm də Zəfər Abidəsidir, çünki müqəddəs amalları və əməlləri qalib gəlib!

Biz döyüş meydanlarında canını verən oğulları anarkən, Gəncə və Bərdəyə, Tərtər və digər şəhərlərə vurulan zərbələrə sinə gərənləri də eyni ehtiramla anırıq.Min illərdir bir xalqa, mədəniyyətə, dilə və məsləkə malik olanların sırasından qurban gedənlərin hamısı  dəyərlidir, unudulmazdır, ehtirama layiqdir. Qələbəmizin bir ili qarşısında hesabat verərkən, “Böyük Qayıdış”, “Böyük Quruculuq” və “Böyük Azərbaycan” idealını fərəhlə qeyd edirik.Əgər Qayıdış başlanırsa, bir daha o torpaqlardan millətimizi heç bir qüvvə çıxara bilməyəcək!

İndi qətiyyən şübhə yoxdur ki, düşmən hansısa partiyanı, hakimiyyəti, siyasi şəxsi deyil, məhz dövlətimizin məhvini, millətimizi özünə tabe etməyi hədəf seçmişdi.Lakin Azərbaycan xalqı döyüş meydanlarında bir qüvvəni-erməni faşizmini məğlub etdi.

 Bir il əvvəl hamı nəfəs saxlayıb Ali Baş Komandanın hər qarış Vətən torpağı üçün xoş müjdələrini gözləyirdi.Suqovuşandan Xudafərinə, Ağbənddən Şuşa zirvəsinə qədər hər yerdə torpağa sancılan Azərbaycan bayraqları əcdadlarmızın ayaq izləri ilə gedən oğulların “böyük qayıdış” nişanıdır! Bəli, Şəhidlər millətin kimlik pasportu, tanıtım şəklidir! Əgər Dövlət və Bayraq varsa, şəhidlər də yaşayır, demək! Ali Baş Komandanın və hörmətli Mehriban xanımın ordumuzla çiyin-çiyinə addımlaması, onların qürur və itkisini qəlbən yaşamaları, analara ürək söykəyən Birinci xanımın sonsuz mərhəmət hissi əsil dövlət, ailə və nəciblik nümunəsidir. 

Bəli, ordumuzun içərisində on minlərlə döyüşçü can atdıqları şəhər və kəndlərdə, evlərdə bir dəfə də olmamışdılar, o yerləri görməmişdilər, lakin Vətənə və Torpağa məhəbbət, düşmənə nifrət hissi onları birləşdirdi.On illər boyu, beynəlxalq arenalarda rəqiblərinə qalib gələn, istər tatami üzərində, istərsə də siyasi meydanlarda düşməni məğlub edən, eləcə də Kosovadan, İraqdan Əfqanıstana qədər xilaskarlıq missiyasında iştirak edən oğullar 70 mindən artıq orden və medalı daşıyan güclü və qalib Qafqaz ordusu olduqlarını hamıya sübut etdilər.

Gəlin, birlikdə deyək: şəhidlərimiz vahiddir! Müharibədə siyasi və sosial, etnik və milli fərqlər, yaş və coğrafiya ayrılıqları yox olduğu üçün şəhidlər millətimizin birlik simvoludur.Onları partiyalara, regionlara, sosial statuslarına görə deyil, bir məqsədə-Vətən amalına görə tanımalı və təbliğ etməliyik.Bəli, xalqımızın II Qarabağ müharibəsindəki qəhrəmanlığının dərin tarixi kökləri var.İki dəfə Fəxri legionçu adını almış Əliağa Şıxlinskidən ikiqat Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi Aslanovadək, düşmən qarşısında məğrur dayanan Şirin Mirzəyevdən yenilməz Polad Həşimovadək, başını dik tutan Əliyar Əliyevdən göylər qartalı Zaur Nudirəliyevə qədər hamısı vahid bir xalqın ümumiləşmiş obrazıdır.1-ci Qarabag müharibəsinin simaları, 2016-cı ilin aprel döyüşünün abidəyə çevrilən böyük adları, ən nəhayət, 8 noyabr Zəfərini yaradan və yazan oğullar bir millətə və dövlətə mənsubdur.

 Ötən il bu vaxt arxa və ön cəbhə birləşdi.Millətin düşmənə qarşı səngəri vahid oldu-tikəsini əsgərlə bölüşən hər bir insan, yaralıya qanını verən istənilən soydaşımız, evini və isti ocağını paylaşan hər bir ailə  ordumuzla eyni sırada döyüşdü. Müharibə başlayanda onun nə qədər sürəcəyi bəlli deyildi.Ona görə də savaş təkcə gənclərimizi deyil, həmçinin onların quracağı yeni ailələri, doğulacaq sabahkı övladları da əlimizdən alıb.Lakin qanını torpağa verən oğulların əvəzinə vətən və azadlıq, sevinc və bütövlük doğulub.Ona görə də 8 noyabr həm də yeni müstəqillik günümüzdür.Çünki Azərbaycan xalqı öz azadlığını tam ərazi bütövlüyü çərçivəsində elan edə bilməmişdi.

İndi düşmənin 90-cı illərdə azərbaycanlıları öldürdüyünə görə qəhrəmana çevirdiyi minlərlə işğalçı əsgər və zabiti Ermənistan siyasi liderlərinin avantüralarına qurban gedən şəxslər kimi əvvəlki yüksək status və titullarını itiriblər.26 sentyabra qədər igidliklərindən bəhs edənlərin geri sayımı başlayıb.Prezident İlham Əliyevin, o adamlara “çıxarın ordenləri” çağırışı məhz ədalətsiz qələbə ilə öyünənlərə verdiyi tarix dərsidir. Erməni xalqını 1915-ci ildə saxlamağa çalışanlar yüz ildən sonra da irəliyə və barışa deyil, daimi məğlubiyyətə aparan siyasətin önündə gedirlər və dünən İrəvanda anım mərasiminə toplamışdılar.   

Bir daha tədbirimizə qayıdaraq, ölkə rəhbərinin “tarixi yaddaş” siyasəti haqda dediklərini unutmayaq. Sitat:”bu gün bizim yaşadığımız günlər, əminəm ki, hər bir azərbaycanlının yaddaşında əbədi qalacaq.Biz tarix yazırıq. Xalqımızın, ölkəmizin yeni şanlı tarixini yazırıq.Bu, Zəfər tarixidir”.Bəli, ötən minillikdən miras qalan müharibəni XXI əsrdə qazanmaq, qalib dövlət statusunu əldə etmək, işğala məruz qalan ölkələr üçün inam simvoluna çevrilmək Qələbəni əvəzsiz resursa çevirməyi tələb edir. 

Lakin qələbəmizə qəsd planları müstəqilliyimizin 30  və Zəfərimizin bir ili qarşısında milli ruhun görünməmiş yüksəlişini və qurucu enerjisini azaltmaq cəhdləri hər gün artır. Müharibədən çıxan bir ölkənin üzləşdiyi bütün problemləri siyasiləşdirmək, Qələbənin müqəddəsliyinə kölgə salmaq və onu kiçiltmək  səyləri geniş vüsət alır.Döyüş meydanlarında qazandığımız qələbəni mənəvi, siyasi, informativ və digər platformalarda oğurlamağa cəhd edirlər. 

 Qalibiyyət tarixi “yaddaş siyasəti” ilə qorunub hifz olunur.Tarixi yaddaşın əksi-unutanlıqdır. Ona görə də müharibələrin xalqın mənəvi-siyasi kimliyinə göstərdiyi misilsiz təsir gücünü nəzərə alan dövlətlər tarix, anım, hərbi qələbələrin daşlaşdırılması və gələcək nəsillərə ötürülməsini bir nömrəli məsələyə çevirir.İndi yaradılan elektron resurs bu yöndə xeyirxah təşəbbüsdür!

Zəfər tariximizin yüz illər sonrakı gələcəyimiz üçün yaddaşlara yazılması ilə bağlı Prezidentin çağırışına cavab olaraq “Tarixi Yaddaş Mərkəzi”ni yaradılması məqsədəuyğun olar.Azad olunmuş torpaqlarda yaddaş məkanlarının seçilməsi müstəsna əhəmiyyət kəsb edir. Prezidentin Şuşada hər daşa, abidəyə tarixin yadigarı kimi həssas münasibəti təkcə Vaqifin, Üzeyirin, Bülbülün öz mərtəbələrinə qayıdışı deyil, itirilmiş tariximizin  bərpası deməkdir.  

Yekunda bir daha vurğulayaq ki, Şəhidlər bizim bu torpaqda yaşamaq, yaratmaq haqqımızı, azərbaycanlı adlanmaq, bu adla və soyadla tanınmaq hüququmuzu gerçəkləşdirdlər.Ona görə də biz qəhrəman oğulları unuda bilmərik. Keçmişini  unudan onu yenidən yaşamağa məhkumdur.Xatırlandqıca, ehtiram göstərildikcə, deməli, biz də varıq, yaşayırıq və həmişə qalib gələcəyik.

Bir sözlə, özünün min illik tarixində xalqımızın verdiyi qurbanlar, o cümlədən, Azərbaycan Demokratik respublikasının istiqlaliyyəti uğrunda və 20 yanvar müstəqllik yolunda həyatını itirənlər, “26 fevral Xocalı”dan 10 noyabr Zəfər gününə  gətirən qüvvələrə qədər hamısı qürurlu tariximiz arasında dərin qan bağları yaradan insanlardır.

Müharibələr göstərdi ki, bizim bir vətənimiz, bir dövlətimiz və bizi Qələbəyə gətirən bir liderimiz var!

İnanırıq ki, hər bir azərbaycanlı Zəfərimizin möhkəmləndirilməsi, onun yeni hədəflərə çatmasında Vətən müharibəsi şəhidlərini özünə ideal seçəcəkdir!