Ancaq Ərdoğanın sərt açıqlaması təkcə hava məkanının pozulması ilə əlaqədar deyil. İş ondadır ki, ruslar Suriyada “Türkiyə düşməni” Bəşər Əsədin xilasına çalışmaqla yanaşı,  altdan-altdan kürdləri, Türkiyənin ərazi bütövlüyünə qarşı olan PKK-çıları da gücləndirməyə, onlarla ittifaqa girməyə çalışır, eyni zamanda həmsərhəd bölgədə - Xəzərdə güc nümayişinə başlayıb. Başqa sözlə, Kreml Türkiyəyə bilavasitə əlavə təhdid yaratmaqda bahəm, onun həyati maraqlar zonasına daxil olub. 

Bəzi təhlilçilərə görə isə, Ərdoğanın Rusiya ilə bağlı son kəskin ritorikası 1 noyabra təyin olunmuş erkən parlament seçkiləri ilə bağlıdır. Yəni o, vətənpərvər kəsimə oynamaqla AKP-nin reytinqini, siyasi xallarını artırmaq niyyəti güdür. 

Yeri gəlmişkən, Türkiyə ordusunun PKK-ya və PKK-yanlılara qarşı Suriya, İraq və öz ərazisində hərbi kampaniyaya başlaması da eyni motivlə izah edilir və iddia olunur ki, növbəti seçkilərdə məqbul nəticədən sonra Ərdoğanın ritorikası hər iki məsələdə yumşala bilər.

***

Bütün hallarda bir şeyi əminliklə söyləmək olar ki, Kreml-Moskva münasibətləri əvvəlki vəziyyətə qayıtmayacaq, əvvəlki tək hamar olmayacaq. Və ya onları ənənəvi axarına salmaq üçün Moskva xeyli çaba göstərməli, hansısa güzəştlərə getməli olacaq. Hansı güzəştlərə? Zaman göstərəcək.

***

Türkiyənin öz üzünü Qərbə, ABŞ-a çevirməyə başlaması isə sövq-təbii Azərbaycanın da xarici siyasət vektoruna təsir eləmiş olacaq. Çünki iki qardaş ölkənin xarici siyasət maraqları xeyli dərəcədə üst-üstə düşür. Belə demək mümkündürsə, Türkiyə Qərbin yanına Azərbaycanla birgə qayıdır. 

Qalır bölgə ilə bağlı baş verən son geosiyasi dəyişikliklərin gələn ay Antalyada keçiriləcək “Böyük iyirmilər”in (GM) sammitinə necə proyeksiya olacağı.