ADP sədri, tanınmış filosof Sərdar Cəlaloğlunun mütləq nisbilik nəzəriyyəsi ilə bağlı ərsəyə gətirdiyi son elmi iş, habelə dünya elmini kökündən dəyişəcək elmi yenilikləri hələlik geniş ictimaiyyətə təqdim olunmasa da, bu barədə müxtəlif KİV-lərdə maraqlı xəbərlər dərc olunmaqdadır. Hörmətli filosofun mediaya verdiyi müsahibələrdən belə bəlli olur ki, S.Cəlaloğlunun elmə gətirdiyi yeni nəzəriyyə və müddəalar dünya elminin bir çox böyük nümayəndəsinin, o cümlədən Eynişteyn nəzəriyyəsində kifayət qədər ciddi boşluqların mövcud olduğunu, bu nəzəriyyələrin heç də bütün situasiya və şərtlər üçün keçərli olmadığını sübut edir. Hər halda, S.Cəlaloğlunun özü bunun məhz belə olduğunu və öz mövqeyini professional elm adamları qarşısında müdafiə etməyə hazır olduğunu bəyan edir. Fəqət S.Cəlaloğlunun Condisiologiya elmi ilə bağlı müsahibəsi mediada yer alar-almaz hörmətli filosofa qarşı ciddi tənqid və təhqirlər yer almağa başlayıb ki, baş verənlər onun bu əminliyinin də kəşfi kimi heç də hamıya xoş gəlmədiyini göstərir.
“Fövqəlzəka sahibləri” və ya olmayan əsəri tənqid etmək bacarığı
Maraqlıdır ki, S.Cəlaloğlunun müəllifi olduğu Condisiologiya elmi və digər elmi nəzəriyyələrin hələ heç biri geniş ictimaiyyətə təqdim edilməsə də, ölkənin “zəhmətkeş tənqidçiləri” əllərində olmayan, oxumadıqları bir əsəri israrla tənqid etməkdə, gecə-gündüz qamçılamaqdadırlar. Hansı ki, bu insanların konkret nəyi tənqid etdikləri, S.Cəlaloğlu tərəfindən irəli sürülən hansı elmi iddia və nəzəriyyəni qəbul etmədikləri onların özünə də bəlli deyil. Fəqət buna baxmayaraq “tənqidçilər” dinclik bilmədən S.Cəlaloğlunun elmə novatorluq gətirən bir şəxs deyil, filosof donunda zühur edən adi bir yalançı olduğunu isbatlamağa çalışır, bu yolda sözün həqiqi mənasında dəridən-qabıqdan çıxırlar. Və tarix bəlkə də ilk dəfədir ki, “adi bir yalanın” bunca nəhəng kütləni bu qədər dərindən yandırıb-yaxdığının, özündən çıxartdığının, dəlicəsinə coşdurduğunun şahidi olur. Və bu yerdə məşhur Amerika alimi Robert Şullerin məşhur kəlamı yada düşür: “İstedad təqibə məhkumdur”.
Şübhəsiz, varlığı, mahiyyəti haqqında heç bir təsəvvür olmayan bir əsəri tənqid etmək, onu doğru və yanlışa ayırmaq absurt olsa da, həm də kifayət qədər anlaşılmaz və düşündürücüdür. Bu, insanın dadına baxmadığı, masasına gəlmədiyi bir yeməyi pisləməyinə bənzəyir. Görünür, elmin, təhsilin aşağı səviyyədə olduğu bu günlərdə belə ölkəmizdə oxumadığı əsəri tənqid etmək qabiliyyətinə malik fövqəlzəka sahibləri mövcuddur. Hansı ki, onların bu “bacarığının” min il sonra da milyonlarla insanı heyrətləndirəcəyini əminliklə söyləmək olar.
“Tənqidçilərin” Eynişteyn sevgisinin arxasında nə dayanır?
Qəribəliyi ilə diqqət çəkən məqamlardan biri də S.Cəlaloğlunun tənqidi ilə yanaşı, Eynişteyn Eynişteyn böyüklüyünün önə çəkilməsidir. Bu gün S.Cəlaloğlunun yeni elmi nəzəriyyəsini tənqid edən insanların demək olar ki, hamısı onun yanıldığını Eynişteynin böyük alim olması ilə izah edir. “Tənqidçi” seli eyni yöntəm və aramsızlıqla isbatlamağa çalışır ki, “Eynişteyn böyük alimdir və S.Cəlaloğlunun onu üstələməsi, lori dildə desək, “səhv çıxarması” mümkün deyil”.
Şübhəsiz, Eynişteynin öz dövrünün böyük alimlərindən biri olduğu şəksizdir. Lakin bir şeyi unutmaq olmaz ki, S.Cəlaloğlunun məqsədi Eynişteynin şəxsini gözdən salmaq deyil, onun irəli sürdüyü nəzəriyyənin qüsurlu tərəflərini diqqətə çatdırmaqdır. Hansı ki, S.Cəlaloğlunun bu yöndə ölkə mətbuatında bu yöndə irəli sürdüyü arqumentlər kifayət qədər məntiqli və inandırıcı görünür. Hər halda, S.Cəlaloğlunun bugünə qədər öz yeni nəzəriyyəsi ilə bağlı ona qarşı irəli sürülən iddiaları elmi arqumentlərlə darmadağın etdiyi bir həqiqətdir və hörmətli filosofun hər cür debat və elmi müzakirəyə hazır olduğunu bəyan etməsi də onun özünə olan inamından qaynaqlanır.
Əslində, S.Cəlaloğluna qarşı irəli sürülən tənqidlər fonunda Eynişteynin alim kimi böyüklüyü daha da şişirtmək, onu hər cür səhv və yanlışdan xali dahi kimi idealizə etmək cəhdinin arxasında da Eynişteyn elminə olan səmimi sevgi deyil, S.Cəlaloğlunu gözdən salmaq istəyi dayanır. Başqa sözlə desək, “tənqidçilər” hesab edir ki, S.Cəlaloğlunu Eynişteynin adı və çəkisi ilə vurmaq daha effektivdir. Görünür, tənqidçi kontingentinin əlini heç cür Eynişteynin ətəyindən ayırmamaları, S.Cəlaloğlu tərəfindən irəli sürülən elmi kəşfi “Sərdar Cəlaloğlu-Eynişteyn müharibəsi”nə çevirmək istəkləri məhz bununla bağlıdır.
Anti-Sərdar Cəlaloğlu cəbhəsini formalaşdıran digər amillər
S.Cəlaloğluna qarşı məlum cəbhəni formalaşdıran bir sıra amillər var ki, bunlardan ən mühümü hörmətli filosofu tənqid edən şəxslərin özlərinə, öz elmi intellekt və bacarıqlarına olan inamsızlığı ilə bağlıdır. Bu qəbildən olan insanlar özlərini nə elmi yaradıcılıq, nə də digər baxımdan doğrulda bilmədikləri üçün onlarda başqalarının uğuruna qarşı pataloji qısqanclıq və nifrət formalaşır. Başqa sözlə desək, insanın öz uğursuzluğu bir çox hallarda onda başqalarını da bu cür görmək istəyi yaradır. S.Cəlaloğluna qarşı tənqidin heç bir məntiq və mahiyyət kəsb etməməsi, yalnız tənqid xatirinə tənqid kimi meydana çıxması da bu həqiqətin isbatıdır. S.Cəlaloğluna yönəlik tənqidlərin digər bir səbəbi də sovet dönəminə məxsus kodlaşdırma ilə bağlıdır. Azərbaycanlıların yaxşı mənada heç nəyə qadir olmadığı, bütün böyük alimlərin Qərb, yəhudi və rus xalqlarına mənsub olduğu və buna bənzər ictimai şüura uzun müddət təlqin edilən fikirlər bu gün böyük çoxluğu istənilən azərbaycanlının uğuruna şübhə ilə baxmağa vadar edir.
S.Cəlaloğlu ilə bağlı baş verən məlum olaylar göstərir ki, artıq dəyişmək, sovet dönəminə məxsus kodlaşdırma sisteminin nə qədər ciddi fəlakət və faciələrə səbəb olduğunu anlamaq, bundna imtina etmək lazımdır. Artıq anlamaq lazımdır ki, bir azərbaycanlının dünya miqyaslı hansısa kəşfə, hansısa elmi nəzəriyyə və icada imza atması üçün elə azərbaycanlı olması kifayətdir. Artıq anlamalıyıq ki, kimliyindən asılı olmayaraq hansısa azərbaycanlının dünya əhəmiyyətli bir uğura nail olması yalnız həmin şəxsin deyil, ondan daha artıq bu xalqın, bu millətin uğurudur. Və anlamalıyıq ki, bizim millət olaraq sivil xalqlar arasında yer almağımız, hörmət qazanmağımız bu uğurlardan, bu uğurların miqyas və əhəmiyyətindən asılıdır.
“Yeni Müsavat” qalmaqal, yoxsa həqiqət axtarışında?
Mübaliğəsiz olaraq qeyd etmək lazımdır ki, S.Cəlaloğlunun yeni elmi nəzəriyyələrinə ilk gündən ən çox maraq göstərən mətbu orqanlardan biri “Yeni Müsavat” qəzeti oldu. Könüllü olaraq Elmi Şura missiyasını üzərinə götürən və S.Cəlaloğlunun elan etmədiyi nəzəriyyənin düz və ya yanlış olması ilə bağlı müxtəlif şəxslərin mövqeyini işıqlandıran “Yeni Müsavat”, bu gün də hörmətli filosofa öz səhifələrində gen-bol yer ayırmağa xəsislik etmir. Amma görünən odur ki, S.Cəlaloğlunun Eynişteyn nəzəriyyəsindəki qüsurlarla bağlı səsləndirdiyi fikirlər bir çoxları kimi “Yeni Müsavat”a bərk yer edib və bu səbəbdən də hörmətli təhsil eksperti Etibar Əliyevin köməyi ilə Sərdar bəyin elmi mülahizələrini davamlı olaraq təftiş etməkdədir. Hər halda S.Cəlaloğlunun yeni elmi nəzəriyyəsi ilə bağlı qəzetdə yer alan məlumatlarda “Yeni Müsavat”ın həqiqətdən daha çox qalmaqal axtarışında olduğu özünü açıq-aşkar hiss etdirir. Lakin bir şeyi unutmaq olmaz ki, S.Cəlaloğlunun təqdim etdiyi elmi nəzəriyyə bütün elmi nəzəriyyələr kimi sırf peşəkarlar üçündür . Başqa sözlə desək, məşhur Azərbaycan filmlərinin birində deyildiyi kimi, indi söz alimlərdədir və S.Cəlaloğlunun elmi nəzəriyyəsi ilə bağlı yekun sözü onlar deyəcək. Bu səbəbdən də, “Sərdarmı, Eynişteynmi” sualına cavab tapmaq istəyən hər kəsin bir az daha səbr etməsi zəruridir.
Bu arada, onu da qeyd etmək lazımdır ki, S.Cəlaloğlunun müəllifi olduğu yeni elm və nəzəriyyə Eynişteyn nəzəriyyəsi və onun dünya elmindəki rolunu bundan xəbərsiz insanlar üçün də aktuallaşdırdı ki, əslində bunun özü də Sərdar bəyin Eynişteyn və onu sevənlər qarşısındakı xidməti hesab olunmalıdır. Odur ki, Eynişteynin ən azından bu məsələdə S.Cəlaloğluna borclu olduğu şəksizdir və bu gerçək Eynişteyn heyranları, digər “fövqəlzəka sahibləri” tərəfindən də unudulmamlıdır!
Seymur Əliyev
E-mail: seymur_dq04@mail.ru
