Onun fərqli dünya görüşü, həyata baxış bucağı hər zaman maraqlı olub. Çünki başqalarından fərqli düşünüb, düşüncələrini paylaşmaqdan isə çəkinməyib. 

Bu dəfə Moderator.az-ın suallarını Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin müəllimi, “Rebus” teatrının yaradıcısı və rəhbəri, aktyor və rejissor Ceyhun Dadaşov cavablandırdı. 

 

- Təbii ki, heç birimiz istəmirik ki, bu proses uzansın. Teatrdan, səhnədən uzaq qalmaq  sənət adamına böyük zərbədir. Təəssüf hissi ilə qeyd edim  ki, hər dəfə Operativ Qərargah teatrların fəaliyyətinin bərpa olunması prosesini ertələyir. Baxmayaraq ki, qonşu dövlətlərimizdə Rusiyada, Türkiyədə teatrlar hələ də fəaliyyət göstərir. Hətta ötən mövsümün sonundan tamaşaların nümayişi davam edir. Təbii ki, qaydalara əməl etməklə. Bəs bizdə niyə teatrların fəaliyyəti bərpa edilmir? Bu da sual doğurur və narazılığa gətirib çıxarır. Niyə onlar edirlər, biz edə bimirik?

 

- Mən Milli Elmlər Akademiyasının dissertantıyam, evdə qaldığım müddət ərzində elmi iş yazmaqla məşğul olur, məqalələr yazır, araşdırmalar edirdim.  Bununla bərabər pedaqoji işə də zaman ayırırdım. Pandemiya dönəmində daha çox nəzəriyyə ilə məşğul oldum. Əvvəlki aktiv həyatımız yoxdur, indi bir qədər dincəlirik. 

Karantin günlərində “Youtube” kanalım fəaliyyətə başladı və orada onlayn məlumatlar paylaşıram. Bu da əlavə vaxt tələb edirdi.  Karantin günlərində bunu etmək üçün kifayət qədər zamanım var idi. Ümumiyyətlə hesab edirəm ki, səhnədən uzaq qalmaq aktyor üçün heç də yaxşı deyil. Kitablarla, nəzəriyyə ilə də tələbələri öyrətmək, öyrənmək mümkün olmur. Buna görə təcrübə mütləqdir. 

   

- Təsəvvür edin ki, acmısan, acından ölürsən, pulun da yoxdur. Deyirsən heç olmasa bir su içim, mədəmdə nəsə olsun. Bu onlayn tədris prosesi də onun kimidir. Burada heç bir inkişafdan söhbət belə gedə bilməz. 

- Əlbəttə, yoxdur. Oflayn dərslərlə müqayisədə heç bir səmərəsi yoxdur. Nəzəri fənlər üçün bəlkə səmərəsi ola bilər. Hərçənd şahidi oluruq ki, oflayn  dərsdə 60 bal alan tələbə onlayn dərsdə 80-90 bal alır. Çox güman ki, onda da texnologiyanın hansısa gücündən istifadə edir. Bunu da yoxlamaq, qarşısına almaq çətindir. Bu aktyor sənətinə ziyan verir. Aktyorlar səhnəyə çıxmalı, bir-birinə toxunmalıdır. Səhnədə canlı  ünsiyyət olmalı, tərəf müqabilləri göz-gözə gəlməli, bir-birinin nəfəsini hiss etməlidir.  Əbəs yerə demirlər ki, teatr canlı sənətdir. Bu şəraitdə isə teatrın canlılığından əsər qalmayıb. İndi virtual tamaşalara baxmaq dəbdədir.

- Əlbəttə, onun yerini vermir. Virtual tamaşaların heç bir enerjisi yoxdur. Tamaşaçı kimi ondan zövq almaq mümkün deyil. Mən əslində virtual tamaşalar kimi, onlayn dərslərin səmərisini görmürəm.

- Bu fikrinizlə tamamilə razıyam. Aktyorun yalnız bədəni deyil, hissləri də işləməlidir. Necə ki  beyin gimnastikası olur. Elə də hisslərin və bədənin işləməsi vacibdir.  

Səmimi olaraq qeyd edim ki, teatrlara özünü yenidən bərpa etmək üçün o 3-5 ay müddəti də verilməyəcək. Teatrların bərpası ilə bağlı qərar verilən an aktyorları səhnəyə çıxarıb, tamaşa tələb ediləcək. Bu yaradıcı deyil, təsərrüfat baxımından verilmiş qərar olacaq. Təəssüflər olsun ki, proses bu şəkildə davam edəcək. Yaradıcı baxımdan isə aktyor səhnədə heç olmasa tərəf müqabili ilə ünsiyyətə girməli, bir il fəaliyyətsiz qaldığı, qırılmış, o əlaqəni qaytarmalıdır. 5 aydan sonra belə səhnəyə çıxdıqda aktyor özünü diskomfort hesab edir. Səhnədə bir nəfərin diskomfort olmasını ört basdır etmək olur, amma bütün heyət üçün bu keçərli deyil. 

- Mən etmədim. Müəyyən dövrlərdə uzaq düşdüm, başqa işlərlə məşğul oldum, amma səhnəni tərk etmədim. Ola bilər ki, maddi problemlərə görə bu addımı atsınlar.  Ancaq inanıram ki, onlara şərait yaradılsa o gedən aktyorlar yenidən teatra qayıdar. Mən bildiyim qədər bu dönəmdə heç bir aktyor işdən azad olunmayıb, hər ay məvaciblərini alıblar. Aktyor aylıq məvacibini ala bilər, ancaq onlara səhnə lazımdır. Çünki aktyorlar, rejissorlar bu işi pula görə etmir, onlar  bu sənətə sevərək gəliblər.