Fransa kimi sivil bir xalqın prezidentinin bu cürə davranışı həmin xalq hörmətsizlik və üz qaralığından başqa bir şey deyil.

Dağlıq Qarabağ münaqişəsində ortaq fəaliyyət Rusiya və Türkiyə dostluğunu və əməkdaşlığını daha da möhkəmləndirəcək

Rusiya və Türkiyə birliyi dünyada yeni güc mərkəzinin formalaşmasına aparacaq Suallarımızı Strateji Planlaşdırma və Araşdırmalar İnstitutunun rəhbəri Azad Məsiyev cavablandırır

- Bildiyiniz kimi Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsini həlli ilə bağlı ATƏT-in Minsk qurupu məşğul idi, təəssüflər olsun ki, bu illər ərzində münaqişəni sülh yolu ilə həlli istiqamətində real heç bir addım atmadılar, əksinə fəaliyyətləri ilə münaqişəni dondurmağa və erməni tərəfinin mövqelərini güçləndirməyə çalışırdılar. Başda ABŞ olmaqla onun NATO müttəfiqləri Rusiyanın Cənubi Qafqazda nüfuzunu zəiflətmək məqsədi ilə əvvəl Gürcüstanda, sonra da Ermənistanda “narıncı inqlab” edərək özlərinə münasib adamları hakimiyyətə gətirməyə nail oldular. Rusiyanın Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsini həlli ilə bağlı təklifləri ABŞ və Fransa tərəfindən bloklanırdı, hətta münaqişə ilə bağlı 5+2 variantını Paşinyanın əli ilə pozdular. 27 sentyabr əks hücum əməliyyatının nəticələrinə uyğun olaraq 10 noyabrda imzalanmış sənəd ABŞ və Fransanın Cənubu Qafqazda planlarını pozdu. Bu sənədin qəbulu regionda Rusiya və Türkiyənin əməkdaşlığını möhkəmlənməsinə və inkişafına yol açdı. Ümumiyyətlə, ABŞ və Qərb dövlətləri Rusiya və Türkiyə əməkdaşlığının pozulmasında maraqlıdır, bu baxımdan hər vəchlə bu iki dövlətin maraqlarını toqquşdurmaq istəyirlər. Fikir verirsinizsə, ABŞ və Fransa Dağlıq Qarabağla bağlı Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərini körükləyirlər qarşıdurmanı gücləndirməyə çalışırlar. Bu yaxınlarda Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidmətinini direktoru Sergey Narışkin bildirmişdir ki, ABŞ və onun NATO müttəfiqləri Azərbaycan-Ermənistan xalqları arasına nifaq salmağa çalışırlar. Bu dedilərimizi bir daha təsdiqləyir.

-Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya liderləri birgə bəyanatından sonra Ermənistanda və dünyada erməni lobbisi anti-Rusiya təbiğarı aparır, belə təəssurat yaratmağa çalışırlar ki, məğlubiyyətlərinin səbəbi kimi Rusiyanın bitərəf durması ilə bağlıdır, yəni rusların ermənilərə dəstək verməməsinin nəticəsidir. Dediyiniz kimi Fransanın Dağlıq Qarabağın müstəqilliyinin tanınması üçün fəaliyyətə başlaması ermənilərin anti-Rusiya təbliğatına

fəallaşdırmağa hesablanıb, Ermənistan cəmiyyətində Rusiyaya nifrər, Fransaya və Qərbə sevgi aşılamaq məqsədindən başqa bir şey deyil. Fransa Minsk qrupunun həmsədirlərindən biri idi, münaqişənin sülh yolu ilə həlli üçün mandata sahib idi, Fransanın son hərəkətləri bir daha onu göstərdi ki, onlar Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin həllində maraqlı olmayıblar.

Fransanın Dağlıq Qarabağın müstəqilliyini tanımaq niyyətini nümayiş etdirməsi beynalxalq hüquqa uyğun deyil, belə davranmaqla münaqişənin qızışdırılmasına gətirib çıxara bilər.

Fransa dövləti Azərbaycanın müstəqilliyini tanıyanda Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın tərkib hissəsi kimi tanıyıb, eyni zamanda BMT Təhlükəsizlik Şurasında Qarabağla bağlı məlum qətnamələrə səs verən ölkədir. İndiki davranışı ara qızışdırmaqdan başqa bir şey deyil.

-Əvvala, dünya Avropadan ibarət deyil, Fransa prezidenti Makron gözünü açıb geri baxsa məsləhətdir, onların keçmişdə etdiklərini dünya xalqları unutmayıb. 1954-cü ildən 1962-ci illərdə Əlcazairdə dinc əhalini irqinə, dininə, dilinə, azadlıq istəyinə, düşüncəsinə görə 1 milyondan artıq insanı amansızlıqla, məqsədyönülü olaraq öldürülməsi sözün əsil mənasında soyqırım siyasəti idi. Bu gün özünü Avropanın ən sivil dövləti sayan, digər dövlətlərə yuxardan aşağı baxmaq əzimində olan Fransa keçmişdəki əməllərini unutmasınlar.

Fransada Azərbaycanla bağlı atılan hər bir addım prezidenti Makronun təşəbbüsündən qaynaqlanır, onun müsəlmanlara, türklərə olan münasibətinin tərkib hissəsidir. Ədalət hissindən uzaq olan Makron yalnış düşüncə ilə fransız xalqını geriyə salmaqdadır. Makron hesab edir ki, hamı onun düşündüyü kimi düşünməli, onun gördüyü kimi görməlididir, fransız xalqı gec-tez belə şəxslərdən yaxa qurtaracaqdır. Makron unudub ki, Paris nə dünyanın, nə də Avropanın paytaxtıdır dünyada haqqı-ədaləti görən, müdafiə edən dövlətlərdə az deyil. Xatırlayırsınızsa, bu yaxınlarda Qoşulmama Hərakatına daxil olan dövlətlər Dağlıq Qarabağla bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının iradəsinə, o cümlədən orada təsil olan Fransaya qarşı prinsipal mövqe nümayiş etdirdilər.

Fransa prezidenti Makron sivil qaydalara, o cümlədən insan haqlarını müqəddəs dəyər kimi qəbul edirsə bu halda Ermənistanda baş verən hadisələrə nədən göz yumur? Axı Ermənistanda insanlar siyasi baxışlarına, düşüncələrinə dörə həbs olunurlar. Paşinyanın əmri ilə təqiblərə məruz qalıblar, bunu isə Makron höküməti görə-görə susur, Paşinyanın əməllərini himayə edir. Bu davranış bəşəri davranışdan uzaqdır, düşünürəm ki, beynalxalq qanunlar dünyanın hər yerində bərabər hüquqludur.

-Kimliyindən aslı olmayaraq tək olan Allaha iman gətirən insan bütün dinlərə hörmət və etiram göstərməlidir. İstər islam, istər xristian, istərsə də yahudilərin ibadət etdiyi iudizim dini olsun, hər üç dinin bir amalı var, tək olan Allaha iman gətirmək. İmanı olan,

qəlbində Allah sevgisini daşıyan insanlar bütün peyğımbərlərlə yanaşı Musa, peyğəmbərə, İsa peyğəmbərə, Məhəmməd peyğəmbərə hörmət və etiram bəsləməlidir. Fransa prezidenti Emmanuel Makronun islam dininə və peyğəmbərinə olan münasibət onu göstərir ki, o imanlı insan deyil, onun qəlbi şeytanın xisləti ilə eyni mahiyyət daşıyır, onun davranışı qəbul etdiyi xiristian dininə və bütün peyğəmbərlərə hörmətsizlikdir. Fransa kimi sivil bir xalqın prezidentinin bu cürə davranışı həmin xalqa hörmətsizlik və üz qaralığından başqa bir şey deyil. Hesab edirəm ki, gələcək seçkilərdə fransız xalqı Makron kimi rəhbərlərdən yaxa qurtarmaq üçün əzm göstərəcək.

-Rusiya və Türkiyənin əməkdaşlığı hər iki dövlətin maraqlarındadır, bu maraq həm siyasi, həm iqtisadi, həm də hərbi sahədə özünü əks etdirməkdədir. Dünyadakı təlatümlər, ədalətsizliklər bu iki dövlətin siyasi baxımdan yaxınlaşmasına səbəb oldu. istər Suriyada, istər Liviyada, istərsə də Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsində bu iki dövlətin hərbi-siyasi sahədə maraqlarını uzlaşdırması təqdirə layiqdir. Bizim üçün Rusiya və Türkiyə xüsusi əhəmiyət kəsb edir, ona görə ki, hər iki dövlətlə həm qonşuyuq, həm də strateji müttəfiqliyimiz var. Bundan başqa Rusiya və Türkiyə dostluğunun və əməkdaşlğının inkişafının türk dilli xalqlar və dövlətlər üçün xüsusi əhəmiyyəti var, belə olduğu halda türk dilli xalqlar bütün sahədə bir birinə inteqrasiya edəcəkdir. ABŞ və Qərb dövlətləri həm Türkiyənin həm də Rusiyanın inkişafını, güclənməsini istəmirlər, Rusiya və Türkiyə əməkdaşlığı zamanın tələbindən irəli gəlir. Tale elə gətirib ki, hər iki dövlət ABŞ və Qərb dövlətlərinin təzyiqinə məruz qalıblar, belə olan təqdirdə özünü qoruma instinkti Rusiya və Türkiyə dostluğuna və əməkdaşlığına gətirib, Dağlıq Qarabağ münaqişəsində ortaq fəaliyyəti isə bu əməkdaşlığın dahada möhkəmləndirəcək, Türkiyənin və Azərbaycanın gələcəkdə Avraziya İqtisadi Birliyinə aparacaq, Naxçıvan dəhlizinin bərpası Türkiyə və Rusiya ilə iqtisadi əlaqələrin güclənməsinə səbəb olacaqdır.

-Bir neçə dəfə belə hallar olmuşdur. Rusiya təyyarəsinin vurulması, Rusiya səfirinin Türkiyədə qətlə yetirilməsi buna hesablanmışdı, bundan başqa Suriyada hərbi əməliyyatlar zamanı Rusiya və Türkiyənin maraqlarının toqquşcağını güman edirdilər. Rusiya prezidenti Putin və həmkarı prezident Ərdoğanın müdrik davranması bu iki dövlətin maraqlarının uzlaşması ilə yekunlaşdı, dostluq və əməkdaşıqları möhkəmləndi. Paşinyanı himayə edən Qərb dövlətləri indi də düşünürlər ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsində Rusiyanın və Türkiyənin maraqları toqquşacaq və nəticədə bu iki dövlət bir-birinə rəqib olacaqlar, hətta hərbi toqquşma ilə yekunlaşacağını ümüd edirlər.

Hesab edirəm ki, Rusiyanın və Türkiyənin prezidentləri Qərbin provakasiyalarını gözəl anlayırlar, daha müdrükcəsinə davranırlar. Bu iki dövlətin münasibətlərinin inkişafı dünyada ədalətin bərpasına, o cümlədən beynəlxalq qanunların icrasına və nizam qaydalarının bərqarar olunmasına aparacaq. Rusiya və Türkiyə birliyi dünyada yeni güc mərkəzinin formalaşmasına aparacaq, bu güc həm iqtisadi, həm də hərbi sahədə özünü göstərməkdədir. ABŞ və Qərb dövlətlərinin narahatlığı bununla bağlıdır