Ermənistan haqqında Türkiyəli qardaşlarımız çox dəqiq bir ifadə işlədirlər-terror dövləti.Araşdırmalarım əsasında bir faktı da müəyyənləşdirmişdim- ermənilər hansı savada malik olsa da,  hansı böyük universitetlərdə təhsil alsa da o. Sonda gəlib mütləq terrorla. Qətliamla  məşğul olur.Hətta adlarını da yazmışdım-S.Şaumyan(o, Berlin universitetində oxumuşdu) və digərləri.Sonrakı dövrlərdə də ermənilərin bu xislətinin və vəhşiliklərinin şahidi olduq.Bir zamanlar saxta faktlarla dolu “Oçaq” kitabını yazan Zori Balayan “Xocalı soyqırımı”nı xoş əhvalla qarşıladığını bildirmişdi.Bu gün onların Yerevanda 6 metr hündürlüyündə heykəl qoyub sitayiş etdikləriNijde də terrorçudur və bu faktlarla sübut olunub.Digər heykəl qoyub sitayiş etdikləri Andronikin cinayətləri isə olduqca çoxdur və böyük bir araşdırma mövzusudur.Bu toplumun qəddarlıqla qətlə yetirdiyi ilk azərbaycanlılar isə Azərbaycanın savadl və yüksək mədəniyyətə sahib olan insanlarıdır.Həmin şəxsiyyətləri adlarını oxuculara təqdim edirəm(bəziləri haqqında məlumatlar az olduğundan yalnız ad və familiyalarını yazdım.Əgər yaxınları və qohumları tanıyarsa mənimlə əlaqə saxlamaqlarını xahiş edirəm).

          

1)Məhəmmədqulu bəy Kəngərli,hüquqşünas, ermənilər tərəfindən XX əsrin əvvəllərində Batumda  qətlə yetirilib;

2)Ə.Şahtaxtinski,jurnalist, ermənilər tərəfindən XX əsrin əvvəllərində Bakıda  qətlə yetirilib;

3)Əbülhəsən Anaplı, Qarabağda yaşayıb, komik aktyor, ermənilər tərəfindən XX əsrin əvvəllərində   qətlə yetirilib;

4)Haşım Əliyev, tələbə, inqilabçı, ali məktəbdə təhsil alırdı, ermənilər tərəfindən XX əsrin əvvəllərində   qətlə yetirilib;

5)Əliqulu Qəmküsar, (24 may 1880 – 4 mart 1919) — Azərbaycan şairi, publisisti. Yazıları ilə "Molla Nəsrəddin", "Yeni füyuzat", "Həyat", "İrşad", "Sədayi-həqq", "Al bayraq", "Gələcək" və s. qəzet və jurnallarda iştirak etmişdir. Əsərləri "O taylı", "Cüvəllağı", "Cüvəllağı bəy", "Sarsaqqulu bəy", "Qəmküsar" və başqa imzalarla nəşr edilmişdir. 

Tanınmış şair, ermənilər tərəfindən 1919-cu ildə Tiflisdə  qətlə yetirilib.

Görkəmli siyasi və ictimai xadim Fətəli Xan Xoyski 1875-ci ilin dekabrın 7-də Şəki şəhərində anadan olub. O, ilk təhsilini Gəncə Klassik Gimnaziyasında, sonradan isə Moskva Universitetinin hüquq fakultəsində alıb. Universitet təhsilini başa vurduqdan sonra Gəncə, Suxumi, Batum və Kutaisi dairə məhkəmələrində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. O, İkinci Dövlət Dumasının üzvü seçilib.

F.X.Xoyski 1918-ci ilin aprelin 26-da Müstəqil Zaqafqaziya federativ Respublikasında Ədliyyə Naziri vəzifəsini icra edib.

1918-ci ilin Mayın 28-də Azərbaycan Milli Şurası Zaqafqaziyanın cənubi-şərq ərazisində Azərbaycan Xalq cümhuriyyəti elan etmək haqqında qərar qəbul edir və ilk Hökumətin təşkili Nazirlər Şurasının sədri F.X.Xoyskiyə tapşırılır. O, bu Hökumətdə həm də Daxili İşlər Naziri vəzifəsini icra edir.

1918-ci ilin iyunun 17-də təşkil olunan ikinci Hökumət kabinetinə başçılıq etmək də F.X.Xoyskiyə tapşırılır.

F.X.Xoyski 1918-ci ilin dekabrın 26-da təşkil olunan Hökumət kabinetində Nazirlər Şurasının sədri və Xarici İşlər Naziri vəzifəsini icra edib.

1919-cu ilin martın 14-də onun başçılıq etdiyi Hökumət kabineti istefaya çıxıb.

F.X.Xoyski N.Yusifbəylinin yaratdığı Hökumət kabinetində (24.12.1919 − 01.04.1920) Xarici İşlər Naziri vəzifəsini yerinə yetirib.

1920-ci ilin aprelin 27-də Azərbaycan Rusiya bolşevikləri tərəfindən işğal edildikdən sonra F.X.Xoyski Gürcüstana gedib, orada 1920-ci ilin iyunun 19-da bolşeviklərin əli ilə erməni terrorçusu tərəfindən arxadan atılan güllə ilə öldürülüb. Məzarı Tiflisdə Botanika bağı ərazisindəki müsəlman qəbirstanlığındadır.

Görkəmli ictimai-siyasi xadim Həsən bəy Ağayev 1875-ci ildə Gəncədə anadan olub. Gəncə Klassik Gimnaziyasında oxuduqdan sonra Moskva Universitetinin tibb fakultəsində təhsil alıb.

H.Ağayev 1911-1912-ci illərdə Gəncədə rus dilində nəşr edilən “Yujnıy Kavkaz” (“Cənubi  Qafqaz”)  jurnalının redaktoru olub. 

Onun fəallığı ilə 1914-cü ildə Gəncədə ilk tibb cəmiyyəti yaradılıb.

H.Ağayev 1917-ci ildə Gəncədə əsası qoyulan Türk Ədəmi-Mərkəziyyət Partiyasının yaradıcılarından biri olub.

H.Ağayev Zaqafqaziya Seyminə üzv seçilib və Azərbaycan Milli Şurası Sədrinin müavini vəzifəsini icra edib.

1918-ci ilin dekabrın 7-də Azərbaycan Parlamenti yaradılanda H.Ağayev sədr müavini seçilərək fəaliyyət göstərib.

1920-ci ilin 27 aprelində Azərbaycan sovet rejimi tərəfindən işğal edildikdən sonra H.Ağayev Tiflisə gedib və burada iyulun 19-da erməni terrorçusu tərəfindən qətlə yetirilib.

Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Behbud xan Cavanşir 1877-ci ildə keçmiş Tərtər qəzasının Azad Qaraqoyunlu kəndində anadan olub. 1890-cı ildə orta təhsilini Tiflisdə  almandilli realnı məktəbdə alıb. 1902-ci ildə Almaniyada Freyburq Dağ-Mədən Akademiyasına daxil olub. B.Cavanşir Almaniyadan İngiltərəyə gedərək, Londonda ingilis dilində ixtisasartırma kursunda oxuyub. O, 1907-ci ildə Vətənə qayıdıb və milyonçu Şibayevin neft sənayesində çalışıb. Bakıda fəaliyyət göstərən Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin rəhbərliyinə seçilib. 1918-ci ilin iyunun 17-də F.X.Xoyskinin təşkil etdiyi ikinci Hökumət kabinəsində Daxili İşlər naziri, həmin ilin oktyabrın 6-da baş verən kabinədaxili dəyişikliklərdən sonra A.Aşurovun Poçt və Teleqraf  naziri təyin olunması ilə bağlı Ticarət və Sənaye naziri vəzifəsini də icra etmişdir. B.Cavanşir Azərbaycan Parlamentinin üzvü olub. 

Azərbaycan bolşeviklər tərəfindən işğal edildikdən sonra N.Nərimanovun tapşırığı ilə B.Cavanşir Cənubi Qafqaz Soveti Xarici Ticarət təmsilçisi olaraq müasir neft-mədən avadanlığı almaq üçün Almaniyaya göndərilir. O, yolüstü İstanbulda həmyerlisi Ə.Ağayevin ailəsi ilə görüşür. Bir müddət onun evində, sonra “Pera Palas” otelində qalır. 1921-ci ilin 17 iyulunda axşam evdən çıxıb küçə ilə gedərkən arxadan Daşnaksütyun partiyasının üzvü Misak Torlakyan tərəfindən güllə ilə qətlə yetirilir.

B.Cavanşir İstanbulda, Beşikdaşda Yəhuda Əfəndi “dərgah”ının olduğu tarixi məzarıstanlıqda dəfn edilib.

Qeyd:Görkəmli siyasi xadim cümhuriyyət dövrünün Ədliyyə naziri Xəlil bəy Xasməmmədova(1875 − 1947)   qarşı da ermənilər 1920-ci ildə Tiflisdə terror əməliyyatı keçiriblər.Ağır yaralanan X.Xasməmmədov təsadüf nəticəsində sağ qalıb və Türkiyəyə gedib.Orada müalicə olunaraq sağalıb. 

O,1875-ci ildə Gəncədə anadan olub.Moskva Universitetində oxuyub və hüquq fakultəsini bitirib. X.Xasməmmədov Rusiya İmperiyasının II və III Dövlət Dumasının üzvü seçilib.

X.Xasməmmədov 1917-ci ildən Müsavat Partiyası Mərkəzi Komitəsinin üzvü olub.

X.Xasməmmədov Zaqafqaziya Seyminin və Zaqafqaziya diplomatik nümayəndəliyinin üzvü kimi də fəaliyyət göstərib.

1918-ci ilin 28 mayında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılmasında onun böyük rolu olub. 

X.Xasməmmədov F.X.Xoyskinin təşkil etdiyi birinci Hökumət kabinetində (28.05.1918 − 17.06.1918) Ədliyyə naziri, ikinci kabinetdə (17.06.1918 − 07.12.1918) portfelsiz nazir və Yollar naziri, üçüncü kabinetdə (26.12.1918 − 14.03.1919) Daxili İşlər naziri, beşinci kabinetdə (24.12.1918 − 01.04.1920)  Ədliyyə naziri vəzifələrini icra edib. 

1920-ci ilin aprelin 27-də Azərbaycan sovet rejimi tərəfindən işğal edildikdən sonra X.Xasməmmədov Türkiyəyə gedib, İstanbulda yaşayıb.

X.Xasməmmədov 1947-ci ildə İstanbulda vəfat edib.