Bu günlərdə Sərhədsiz jurnalistlər təşkilatı 180 dünya ölkələri üzrə 2020-ci ilin pressfreedoom (mətbuat azadlığı) indeksini dərc etmişdir. Əlbəttə, Azərbaycanda vəziyətin gərginləşməsi ölkədə bu sahədə vəziyyətin heç də ürək açan olmamasından xəbər verir, bu birmənalıdır. 2002-ci ildə bu indeksə görə Azərbaycan 101-ci yeri tutmuşdu, sonrakı inkişaf mərhələsində davamlı pisləşmə qeyd olunmuşdu. Amma bundan daha ağır nəticələrin alına biləcəyi ehtimalı ölkənin daha böyük iqtisadi problemlərlə qarşılaşa biləcəyinə dəlalaət edir və ağır dünya iqtisadi böhranı zamanında strateji inkişaf istiqamətlərinə korrektə edilməsini tələb edir.

Məsələ burasındadır ki, informasiyaya texnologiyaları inqilabı şəraitində hər bir informasiya böyük kapital, təhlil, araşdırma, qərar vermə və böyük gəlir mənbəyidir. Ən böyük infırmasiya axını isə mətbuat tərəfindən “emal” olunur. Əgər bu axın ictimaiyyətin sərəncamına çatdırılmırsa, demək, cəmiyyətə heç bir fayda verə bilmir və ölü kapital olaraq çürüyür. Mətbuat azad olmadığı halda dövriyyəyə yalan, səhv informasiya girir, səhv informasiya əsasında qəbul olunan qərarlar kimin qəbul etməsindən asılı olmayaraq yanlış və səmərəsis olacaqdır, iqtisadiyyatı darmadağın edəcək. Bu aksiomadır. Tədqiqatlar göstərir ki, mətbuat azadlığı ilə iqtisadi inkişaf arasında düz mütənasib asılılıq vardır. Dünya ölkələrinin mətbuat azadlığı indeksi və iqtisadi inkişaf səviyyəsinin təhlili göstəriri ki, azadlıq səviyyəsi yüksəldikcə iqtisadi inkişaf sürətlə artır, tam əksinə mətbuat azadlığının məhdudlaşdırılmsı iqtisadi cəhətdən inkişafı ciddi surətdə zəiflədir. Əlbəttə, nadir istisnalar ola bilər, amma belə istisnalar da azadlığın nisbi genişləndirilməsi ilə müçahidə olunur. Bu

Azadlıq indeksi ilə iqtisadi inkişaf səviyyəsi arasında bu asılılığı müəyyən etmək üçün uyğun paraleldə yerləşən ölkələrin inkişaf səviyyələrini müqayisə etməklə bu iqtisadi qanunauyğunluğun tam fəaliyyəti bir daha isbat olundu. Məsələn, Freedom press indeksi üzrə 180 ölkə arasında birinci yerdə duran Norveçin iqtisadi inkişaf səviyyəsi eyni paraleldə sonuncu yeri (sondan birinci yeri ) tutan Şimali Koreyadan 50-60 dəfə yüksəkdir. Eyni qayda üzrə ikinci yeri tutan Finlandiyanın inkişaf səviyyəsi sondan ikinci yerə sahib olan Türkmənistandan dəfələrlə irəlidədi. Azərbaycan 2020-ci ilin indeksinə görə 168-ci yeri tutmuşdu (qonşu Gürcüstan və Ermənistan 60-61-ci yerlərdədi), yəni sondan 12-ci yerə çıxmışdır, hətta Somali, Əfqanıstan, Konqo, İraq, Venesuela və s kimi “qəddar”, media düşməni ölkələri də çox geridə buraxmışdır. İlk 12-ci paraleldə duran (Azərbaycanın Press freedom indeksi üzrə müsbət rəqibi) ölkə Belçikadı, Avropanın kiçik ölkələrindən biri, əhalisi 11, 3 milyon, sahəsi Azərbaycandan demək olar ki, 3 dəfə kiçik olan və heç bir resursa malik olmayan bu ölkədə düz 12 dəfə Azərbaycandan çox ÜDM istehsal olunur, hamısı da yüksək texnologiyaya əsaslanan məhsullardı. Və ya indi jurnalistlər həbsxananasına çevrilən qardaş Türkiyə (təəssüf ki, qardaşlıq və uyğunluq əlamətləri içərisində də bəd göstəricilər daha çox üstünlük təşkil edir) 154-cü yerdə - sondan 36-cı yerdə durur (Atatürk demokratiyasını hətta Belarus kimi diktatura rejimindən də daha pis hala gətirmişdir-Belarus 153-cü yerdədir). Türkiyənin paraleli Andorra – Avropanın cırtdan dövləti həm də mətbuat azadlığı hesabına adambaşına Türkiyədən 4,5 dəfə çox ümumi daxili məhsul istehsal edir.

Təhlillər göstərir ki, informasiya azadlığı özü informasiya qədər qiymətlidi, iqtisadi inkişafın ən vacib amillərindən biridi, hətta birincisidi. Belə qiymətli “məhsulun” dəyərləndirə bilməyən heç bir ölkə hazırkı şəraitdə müsbət meylli iqtisadi inkişafa nail ola bilməz. Bu qanunauyğunluqdan hər bir hökümət, hər bir xalq, hər bir millət nəticə çıxarmalıdı. Bu qanunauyğunluq bütün dünya ölkələrində iqtisadi inkişafın əsas fəlsəfəsidi.