Hər il olduğu kimi, bu il də  neçə gündür ki, xarici güclərin əlində alət olan ifrat millətçi ermənilər 30 il öncə -1990-cı il yanvarın 13-də Azərbaycan paytaxtında törədilmiş  “erməni talanları ” deyilən   təxribatları bütün dünyaya,  az qala, növbəti saxta “soyqırımı” kimi car çəkirlər...  

Bəhs edilən dövrdə baş leytenant rütbəsində Daxili İşlər Nazirliyinin orqanı olan  “Mübariz keşikdə” qəzetinin əməkdaşı kimi çalışmış, Azərbaycan Respublikası DİN-in sabiq idarə rəisi, istefada olan polkovnik Mehman Mehmanov  Moderator.az əməkdaşına açıqlamasında konkret olaraq bəhs edilən gündə, yəni 1990-cı il yanvarın 13-də şahidi və iştirakçısı olduğu  məqamlardan danışıb(bax: //www.moderator.az/news/306977.html). 

Hörmətli polkovniklə bu dəfəki söhbətimizdə “erməni talanları”nın törədilməsindən sonra 20 Yanvar faciəsinədək keçən günlərdə Bakıda erməni sakinlərlə bağlı digər  məqamlardan da bəhs edib:

“Öncəki söhbətimizdə söylədiyim kimi, yanvarın 13-də biz, DİN əməkdaşları nazirin əmri ilə tabel silahlarımızı təhvil verib binada, otaqlarımızda saxladılaraq şəhərdəki olaylardan təcrid olunmuş, hadisələrə qanuni müdaxilə imkanlarını itirmişdik... Sonrakı günlərdə  də Bakıda baş verənlərə  hansısa müdaxilə etmək barədə bizə hər hansı bir konkret göstəriş verilmədi... 

Həmin günlər Moskva və Ermənustan mətbuatı bütün dünyaya Bakıda guya bütövlükdə Azərbaycan xalqı tərəfindən, az qala, minlərlə erməninin amansızlıqla qətlə yetirildiyini car çəkirdi... Halbuki, gerçəklik bambaşqa idi... 

Xalqımızın, o cümlədən ziyalılarımızın “erməni talanları”na münasibəti də başqa cür idi. Artıq  məhz daşnak ermənilərin günahları, təxrubat və qətliamları ucbatından elə bir şərait yaranmışdı ki, ermənilərin Bakıda dinc yaşaması qeyri-mümkün idi... 

Ədalət naminə demək lazımdır ki,  o vaxt Qorbaçovun və erməni mediasının ekstremist qüvvələr kimi təqdim etdiyi Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin bəzi üzvləri, bir sıra milis işçiləri ilə birlikdə ermənilər yaşayan evlərdən onların qoca, qadın və uşaqlarını təhlükəsiz şəraitdə bir yerə toplayaraq Bakıdan dinc şəkildə təxliyə olunmasına şərait yaradırdılar. Paytaxtın  hər rayonunda qərargahlar yaradılmışdı və erməni sakinlər oraya toplanırdı. Məsələn, yadımdadır ki, Nəsimi rayonundakı ermənilər  indiki Azadlıq prospektində yerləşən “Şəfəq” kinoteatrına  gətirilirdi. Sonradan onları müxtəlif nəqliyyat, o cümlədən bərələr vasitəsilə Bakıdan evakuasiya edirdilər... 

Onu da deyim ki, milis işçiləri, heç bir rəsmi əmr, komanda olmadan, sadəcə, yaranmış gerçək vəziyyəti görərək, öncədən bunun Azərbaycan üçün hansı nəticələr verəcəyini duyaraq, eyni zamanda  insanlıq naminə ermənilərə, xüsusən əlsiz-ayaqsızlara, kimsəzizlərə, qocalara yardım edirdilər. Ermənilərin hər biri mümkün qədər ərzaq və geyimlə təmin olunurdu...” 

Mehman Mehmanov paytaxtımızdan köçən ermənilərin azərbaycanlılara minnətdarlıq etdiyinin də şahidi olduğunu bildirib:

“...Mən öz gözlərimlə gördüm və duydum ki, Bakıdan köçən ermənilər onlara yardım edən, mənəvi dəstək göstərən, onlara şəfqətlə yanaşan azərbaycanlılara, milis işçilərinə necə minnəttdarlıq ifadəsi ilə baxır və bəziləri bunu hətta dilə gətirirdi. Erməni qadınlarının bu xeyirxahlığa görə Azərbaycan xalqına dua etməsinin də şahidi olmuşam mən... 

Bəs Bakıda o qədər çox  sayda olmasa da, erməni sakinlərə qarşı vəhşiliklər edənlər kimlər idi?  Bu, o günlər hamımız üçün böyük bir məchul məsələ idi. Amma o vaxtkı şəxsi müşahidələrim və sonrakı təhlillərim göstərdi ki, bu təxribat olayları, öncə dediyim kimi, birbaşa lənətullah Mixail Qorbaçovun göstərişi ilə keçmiş SSRİ-nin xidmət orqanlarının bir sıra xain xislətli, qaniçən əməkdaşlarının əli ilə törədilib. Eyni ilə 1988-ci ildə Sumqayıtda olduğu kimi... Bunda əsas məqsədlərdən biri də bir həftə sonra törədiləcək 20 Yanvar qətliamına “əsas” qazandırmaq  və hazırlıq görmək idi... 

“Ermənilərin iddialarına görə, 13 yanvar “erməni talanları”nı olaylar Qərbi Azərbaycandan zorla, amansız qətl və işgəncələrin müşayiəti ilə köçürülmüş soydaşlarımız törədib. Buna münasibətiniz necədir?..”  sualına cavab olaraq isə həmsöhbətimiz bunları deyib:

“Mən ermənilərə qarşı bu vəhşiliklərin azərbaycanlılar, hətta ermənilər tərəfindən qətl və vəhşiliklərə məruz qalmış Ermənistan və Dağlıq qarabağdakı soydaşlarımızın da törədə biləcəyinə inanmıram. Hesab edirəm ki, bu, sovet xüsusi xidmət orqanlarının  hazırladığı xüsusi qrupların işi idi. Və çox ehtimal ki, Sumqayıtda olduğu kimi, onların arasında ermənilərin özləri də vardı... 

Mən özüm onun da şahidi oldum ki, ermənilərə qarşı törədilən hadisələrə görə Azərbaycan qadınları dözmürdü, göz yaşları axıdırdı... Onlar istəmirdi ki, xalqımızın adından ermənilərə qarşı belə vəhşiliklər törədilsin... Bakıdakı ermənilər özləri də çaş-baş qalmışdı ki, Azərbaycan xalqının nümayəndələri, milisi kütləvi şəkildə bizə kömək edirsə, bəs onda bizləri qovan, qətlə yetirən kimlərdir?.. İkincisi də axı o zaman Ermənistandan qovulan soydaşlarımız hələ öz problemlərinin hayında idilər. Onların çoxu hələ özlərinə yer-yurd edə bilməmişdilər, işlə təmin olunmamışdılar. Və ən əsası, Bakını düz-əməlli tanımırdılar. Ermənilərin yaşadıqları konkret ünvanları, mənzilləri onlar bilə bilməz və belə planlı şəkildə talanlar həyata keçirə bilməzdilər. Halbuki, müşahidələr göstərirdi ki, bu təxribat xüsusi plan üzrə konkret ünvanlar üzrə icra edilib...   

Digər tərəfdən, tutaq ki, Bakıdakı “erməni talanları”nı Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlılar kortəbii olaraq qisas məqsədilə təşkil etmişdi... Yaxşı, o halda sual olunur: Bəs niyə, hansı səbəbdən Moskvanın birbaşa göstərişi ilə Azərbaycan SSR DİN və digər güc strukturlarının əməkdaşlarının tabel silahları əllərindən alınaraq işlədikləri binalara, kabinetlərə qapadılmışdı? Niyə Azərbaycan milisi paytaxtda, ölkədə asayişi qorumalı, bərpa etməli olduğu halda  hadisələrdən təcrid olunmuşdu?.. Qoy bu suallara 13 yanvar olaylarını dünyaya “Azərbaycanın ermənilərə qarşı növbəti soyqırımı” kimi car çəkən Ermənistan rəhbərləri, üzdəniraq “ziyalı”ları, erməni və xarici ölkə jurnalistləri, eləcə də o dövrdə SSRİ lideri olan lənətullah Qorbaçov da cavab versin...”

 

“Bir daha təkrar edirəm ki, Azərbaycan xalqı Bakıdakı dinc ermənilərə qarşı hər hansı vəhşiliyin törədilməsini istəmirdi və respublikanın hüquq-mühafizə orqanlarının, o cümlədən DİN əməkdaşlarının, milisin əl-qolu bağlanaraq proseslərdən təcrid olunmuşdu. Qoy dünya da, siyasətçilər də, araşdırmaçılar da, ədalət naminə, onu xatırlasınlar ki, ermənilər özləri ötən əsrlərdən bəri türklərə, o cümlədən Azərbaycan türklərinə, müsəlmanlarına qarşı namərdlik ediblər, bizlər heç vaxt onlara qarşı haqsızlıq etməmişik, əksinə, daim humanistlik göstərərək onları bağışlamışıq.... 

Təəssüf ki, indi olduğu kimi,  onda da heç bir beynəlxalq güc, xarici dövlət bu amilləri xatırlamadı və xatırlatmadı. Nəticədə Moskva, Qorbaçov öz oyununu oynadı, Bakıdakı ermənilərə qarşı birmənalı şəkildə, kiçikmiyaslı da olsa, qırğın törətdi və bunu əlində Azərbaycana qarşı “əsas”, “arqument” edərək yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə guya “azsaylı xalqları azərbaycanlıların əlindən xilas etmək” məqsədi ilə Bakıya əlavə qoşun yeridərək xalqımıza qarşı növbəti qətliam törətdi...”- deyə 30 il öncəki olayların canlı şahidi olmuş polis polkovniki vurğulayıb.

Sultan Laçın