“Ukraynadakı savaş və bu ölkə ətraflnda baş verənlər, sözsüz ki, bütövlükdə nəinki regiona, bütün dünyaya öz təsirini göstərəcək. Nəzərə almaq lazımdır ki, Azərbaycan üçün postsovet ölkələri ilə iqtisadi əlaqələrin qurulması hər zaman prioritet olub və olacaq da. O cümlədən həmin məkanın iki ən böyük dövlətlərindən birinin hərbi münaqişədə toqquşması istər-istəməz Azərbaycana da öz təsirini göstərəcək”. 

 

Bu fikirləri Moderator.az-a açıqlamasında “Rusiyanın Ukrayna təcavüzü Azərbaycan iqtisadiyyatına nə dərəcədə təsir göstərib və bundan sonra nələr gözlənilir?” sualına cavabında   

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin professoru, iqtisadçı ekspert Elşad Məmmədov ifadə edib.

“Bu təsirlər bir tərəfdən, xüsusilə Rusiya ilə bağlıdır. Çünki Rusiyanın xarici iqtisadi siyasətində, deyərdim ki, həlledici rolu var. Ekspert hesablamalarına görə, Rusiyada təxminən 3 milyona yaxın azərbaycanlı işləyir. Və onların Azərbaycana etdiyi pul köçürmələri ölkə iqtisadiyyatının dayanıqlığında və sosial vəziyyətin sabitliyində çox önəmli rol oynayır. Bunu unutmaq olmaz. Digər tərəfdən isə Rusiya və Ukrayna dünyada taxıl bazarının 1/3-dən 40 faizinə qədərini təmin edir. Bu, çox böyük rəqəmlərdir. Və bizim regionda həmin ölkələri əvəz edəcək digər taxıl ixracatçıları yoxdur. Aydındır ki, Ukrayna ərazisindəki hərbi əməliyyatlar bu ölkədə taxıl əkini və istehsalıyla bağlı çox ciddi problemlər yaradır. Rusiya isə bu vəziyyətdən öz milli maraqları naminə istifadə edir. Artıq görürük ki, Moskva taxıl ixracına məhdudiyyətlər qoyur. Bu da dünya bazarında taxılın qiymətinin kəskin şəkildə artmasına şərait yaradır. Bu amillər, eləcə də Azərbaycanın qeyri-neft, qeyri-xammal sekronun əsas xarici bazarının Rusiya olması onu deməyə əsas verir ki, bizim üçün bu ölkənin Ukrayna ilə münaqişəsinin hərbi yolla davam etdirilməsi arzuolunan deyil. Amma eyni zamanda bəhs edilən hadisələrin ölkəmizə iqtisadi baxımdan müəyyən imkanlar yaratdığını da qeyd etmək lazımdır. Çünki bu hadisələrin fonunda enerji daşıyıcılarının qiymətinin kəskin artımı prosesi gedir ki, bu da Azərbaycana əlavə valyuta daxilolmaları deməkdir”-deyə ekspert bildirib. 

 

Bir sözlə, Ukraynadakı savaşın iqtisadiyyatımıza müxtəlif istiqamətdlərdə çox böyük təsirləri var. Bununla belə, hesab edirəm ki, son nəticədə bəhs edilən olayların yekununda biz regional amillərin, regional iqtisadi əməkdaşlığın, regional valyutaların meydana çıxmasının şahidi olacağıq. Bu da ölkəmiz üçün yeni imkanlar açacaq. Çünki dollara söykənən vahid qlobal iqtisadi sistem çökür. Bunu biz açıq-aşkar görürük. Dolların dünya ticarəti və iqtisadiyytındakı rolu azalır. Və biz buna hazır olaraq regional əməkdaşlığa üstünlük verməliyik. Hesab edirəm ki, Azərbaycanın Ukraynadakı münaqişədən sonra xarici iqtisadi siyasətinin inkişafı nöqteyi-nəzərindən belə imkanları olacaq. Çünki bir tərəfdən, Rusiyanın sanksiyalara məruz qalması məsələsi hələ uzun müddət davam edəcək. Hətta hərbi əməliyyatlar dayandırılsa belə, zənnimcə, biz yaxın müddətdə həmin sanksiyaların aradan qaldırılmasının şahidi olmayacağıq. Bu da Azərbaycan üçün müəyyən imkanların bir qədər də artmasına şərait yaradacaq. Çünki Rusiya öz xarici iqtisadi siyasətini daha çox Azərbaycan üzərindən quracaq. Və bu səbəbdən biz Azərbaycan məhsullarının Rusiya bazarındakı payının kəskin şəkildə artmasına nail ola bilərik. Çünki Rusiyanın idxalı nöqteyi-nəzərindən bu ölkə üçün prioritet artıq Avropa və Qərb deyil, qonşu ölkələr olacaq. Rusiya köklü şəkildə Şərqə doğru çevrilir və biz bu fürsət və şansdan istifadə etməliyik” –deyə iqtisadçı professor vurğulayıb.

 

Sultan Laçın