Bakıda mənbəyi Ceyranbatan gölünün səth suları olan ən böyük içməli su zavodu tikiləcək.

Sumqayıta qədər uzanan Bakı qəsəbə və bağ massivlərinin sakinləri üçün stabil su təchizatı məsələsi hər zaman böyük marağa səbəb olur. Bunu nəzərə alaraq “Azərsu“ ASC-nin ictimaiyyətlə əlaqələr departamentinin rəhbəri Anar Cabrayıllıya müraciyyət etməli olduq. Müsahibəni sizə təqdim edirik.

- Bu cür tikintinin başlanmasına təkan verən nə oldu? Belə vacib işin təşəbbüskarı kim olub? 

- Bilirsiniz ki, cənab Prezidentin təsdiqlədiyi 2011- 2013 illərdə Bakı şəhəri və qəsəbələrinin sosial- iqtisadi inkişafı dövlət proqramı mövcuddur. Və bu proqram cərçivəsində “Azərsu“ ASC-nin də görəcək xeyli işləri var. Bu işlərin ən böyüyü mən deyərdim ki, Ceyranbatan ultrasüzgəci su təmizləyici qurğuların, yəni su emalı zavodunun inşasıdır. Yəni bunun təməli 8 sentyabr 2011-ci ildə cənab Prezident tərəfindən qoyuldu. Belə bir qurğu Qafqaz regionunda yoxdur. MDB məkanında yalnız Moskvada bir zavod var. Onun da məhsuldarlığı sutkada 320 min kub metrdir. Halbuki Bakıdakı zavodun məhsuldarlığı 520 min kub metrə bərabərdir.

-Siz istehsalat texnologiyasını necə qiymətləndirirsiz? 

-Emal prosesinin texnologiyasına gələndə, bizim Kanadanın “Dow” şirkəti ilə müvafiq müqaviləmiz var . “Dow Chemikal” ”“ dünyanın ən iri və uğurlu kimya şirkətlərdən biridir, həm də suyun təmizləməsində qabaqcıl yerdədir. Onun təchiz etdiyi suyun təmizlənmə üsulu ABŞ, Hollandiya və Almaniyanın müştərək texnologiyasıdır. Bu texnologiya bu gün də dünya səviyyəsində qəbul olunmuş suyun təmizlənməsi üzrə ən müasir ultrasüzgəcli texnologiyadır.

-Ultrasüzgəcin xüsusiyyətləri nədən ibarətdir? 

-Ultrasüzgəcli, yəni suyun ən kiçik membran filtrlərdən keçməsi deməkdir. Burda suyun zərərsizləşdirməsi üçün nə zəydən, nə də xlordan istifadə etməyəcəyik. Sadəcə suyu biz qurğunun bu başında Ceyranbatan gölündən götürüb qurğunun o biri başında təmiz saf suyu anbara verəcəyik. Qurğu suyun təbii mineral tərkibini saxlamaqla onun tərkibindəki qumu, tozu, gili, torpağı 0.01 mikron ölçüdən böyük nə varsa həmcinsin bakteriyaları tutub saxlayacaq. Yalnız bu təmizləmədən sonra anbarlara nəql olmuş suya xlor vuracağıq. Bu artıq nəql zamanı anbarlarda, xətt magistrallarda, paylayıcı şəbəkələrdə hər hansı bağırsaq çöplərinin, digər bakteriyaların suyu xarab eləməməsi, insan orqanizmi üçün təhlükə yaratmaması məqsədilə ediləcək

.

- Zavod istismara verildikdən sonra hansı ərazilər mərkəzi su kəmərinə qoşulacaq? 

- İçməli su zavodunun istismara verilməsi Bakı şəhəri və Abşeron yarımadasında 1 milyon insanın su təchizatının yaxşılaşmasına xidmət edəcək. İlk növbədə necə olacaq. Bu gün Bakı şəhərinin şərq hissəsi ilə bağlar massivlərinin Sumqayıtadək uzanmış əksər hissəsində içməli su şəbəkəsi yoxdur. İnsanlar orada içməli suyu maşınlarla alırlar. Bu gün biz bu zavodla paralel olaraq Ceyranbatandan Pirallahıyadək 1200 km. magistral su kəməri çəkiləcək (bu gün qəsəbənin sakinləri məişət məqsədilə quyu suyundan istifadə edirlər, içməli su isə qəsəbəyə “Azərsu” ASC ”“nin maşınları ilə daşınır). Həmən xətti Qalaya qədər çəkmişik. Bu sistem tam işə düşəndən sonra artıq Pirallahıda da insanlar kranı açacaq və evinə içməli su gələcək. Bu lahiyyənin əsas məqsədi də budu. Bakı şəhərində Oğuz-Qəbələ istisna eləməklə son 30 ildə ən böyuk işdir. Onun həcmi bir neçə yüz milyon dollardır. Bəzi saytlarda içməli su zavodunun 1.1 milyard dollara başa gəldiyi göstərilir. Mən bu məsələyə aydınlıq gətirmək istəyirəm: Layihənin ümumi qiyməti 1 milyard dollar təşkil edir. Bu qiymətin içində layihənin bütün tərəfləri həmçinin qəsəbələrdə aparılan hazırlıq işlərinin, kəmərlərin çəkilməsi və s. nəzərdə tutulub. Ceyranbatan su təmizləyici zavodunun dəyəri isə təxminən 200 milyon dollar təşkil edir. 

- Zavodun qısa bir müddətdə tikilməsi nəzərdə tutulmuşdu. KİV-də həttə 2013 ilin oktyabr ayı göstərilmişdir. İşlərin tamam yekunlaşmasını nə vaxt gəzləmək olar? 

- Biz planlaşdırırıq ki, bu ilin sonu gələn ilin əvvəllərində artıq bu zavodu tam istismara verəcəyik. Ceyranbatan xəttimiz hazırdır. Nasoslarımız quraşdırılıb. Ceyranbatan təmizləyici qurğularımızda əlavə su ehtiyatları var. Lakin layihənin təhvil verilməsi üçün tələsmək istəmirik Ortaya sual çıxa bilər ki, bəs Ceyranbatanın suyu çatacaqmı? Taxtakörpü su layihəsinin həyata keçirilməsi və oradan yeni kanalın çəkilməsi Ceyranbatanı su ilə lazımınca təmin edəcək.

- Bəzi rus saytlarında “Bakıda iri su qablaşdırma zavodu tikiləcək” başlığı ilə Ceyranbatanda tikilən zavod haqqında yazılara rast gəlirik. Buna acıqlama verməyiniz yerinə düşərdi. 

Bu jurnalist səhvidir, peşəkarlığın aşağı olmasıdı, yaxud ona yanlış informasiya verilməsidi. Heç bir qablaşmadan söhbət getmir. Biz suyu nə 20 litrlik qaba, nə də bir litrlik qablara doldurulmayacağıq. Sadəcə bu gün olduğu kimi gələcəkdə də Ceyranbatanda təmizlənmiş su kəmərlərlə nəql edilib əhaliyə çatdırılacaq. 

- Maraqlıdır, müəssisənin istismarını kim həyata keçirəcək? 

- Tikilən zavodun sifarişçisi “Azərsu“ ASC-dir. Tikinti podratçıları Türkiyə və Kanada şirkətləridir. Zavodu tikib təhvil verəcəklər bizə. Bizim kadrlar burada hazırlıq keçir. Gələcəkdə bu zavodu idarə etmək üçün təlimlər keçirilir. Azərbaycanda bu sahədə mütəxəssislərin sayı barmaqla sayılası qədərdir. Ona görə də işçi heyətin 90%i azərbaycanlılardır. Bunlar üçün təlim təşkil edilir və onlar xüsusi hazırlıq keçirlər. Türkiyə və Rusiya dan “Dow Chemikal” nümayəndəsi olan layihə rəhbərləri müvafiq təlimatları təşkil edirlər. 

-Və sakinləri ən çox maraqlandıran sual.  Sərf edilən vəsaitlər su tariflərini artıra bilərmi? 

-Bu gün Azərbaycanda suyun təchizatı, o cümlədən Ceyranbatan su təmizləyici qurğu büdcədən maliyyələşdirilir. “Azərsu“ASC ona vəsait ayırmır. Su tariflərinin artırılması ilə gündəlikdə heç bir məsələ yoxdur. 

Bakı şəhəri və onun ətrafında yerləşən qəsəbələrin su təchizatının yaxşılaşması barədə verilən təminatlar ilə bağlı söhbətimizi müsbət notla tamamladıq.