Ədliyyə generalı, Milli Şuranın Koordinasiya Mərkəzinin üzvü Vidadi Mirkamal ötən həftə 60 yaşını tamamladı. Əslində onunla yubiley söhbəti etmək istəyirdik, ancaq siyasi proseslərdə də yeri gələndə kifayət qədər fəal olmuş tanınmış hüquqşünasla ölkə gündəmindəki məsələlərdən də danışdıq. Ancaq facebook üzərindən.

Belə ki, axtardığımız zaman telefonlarına zəng çatmayan Vidadi bəylə yalnız sosial şəbəkə vasitəsilə əlaqə yaradanda ölkə xaricində olduğunu söylədi. Beləcə başladıq:

- Almaniyada, Berlindəyəm. Qızım burda universitetdə doktorluq işi üzərində işləyir. Nəvəm yaşyarımlıqdır. İndiyədək görməmişdim. Qərara aldım ki, həm nəvəmi görüm, həm də yeni ili burda birlikdə qarşılayaq

.

- Almaniya azad, demokratik bir ölkədir. Burda yaşamaq və çalışmaq, əlbəttə, çox xoşdur. Amma mənim üçün yox. Hara getsəm, 5-6 gündən sonra Vətən üçün burnumun ucu göynəyir. Bəlkə də yaşdandır. Amma düşünürəm ki, burda olan sistemi kaş Azərbaycanda qura biləydik. 60 yaşın heç bir ağırlığını hiss etmirəm. Hərdən mənə elə gəlir ki, 60 yaş mənim deyil. Kimindirsə, mən də onu təbrik edirəm özlüyümdə. Mən xəyalən hələ 40 yaşdan o yana adlamamışam.

- Yox. Burada heç kimlə görüşməmişəm. Ailə çərçivəsində yubileyimi qeyd etdik. Özü də Berlinin “Qaraba𔝠restoranında. Əlövsət bəy tələbəm olub. Telefonla danışmışıq. Məni olduğu yerə qonaq dəvət edib, hələ bu təklifi dəyərləndirməmişəm.

- Azərbaycan mənim üçün həmişə hər şeydən əziz olub. Onu heç yerə dəyişmərəm. Amma Azərbaycanda da Avropa dəyərlərinə cavab verən dövlət qura bilsək, korrupsiya, rüşvət, inhisarçılıq mexanizmini aradan qaldıra bilsək, sosial güvənlikli, ictimai psixozdan uzaq, repressiyasız bir cəmiyyət yarada bilsək, bir çox Avropa ölkələri bizə həsəd aparardı. Amma çox təəssüf ki, biz hələ bunu bacara bilməmişik.

- Yox. Hər hansı siyasi bir görüş keçirməyi düşünmürəm.

- Məncə, Azərbaycan hökuməti belə bir səhvə yol verməməli idi. Azad medianı susdurmaq bu iqtidara baş ucalığı gətirməyəcək. Həm də nəzərə alsaq ki, “Azadlıq” radiosu sıradan bir media quruluşu deyil və onu ABŞ Konqresi maliyyələşdidir...

- Demokratik ölkələr Azərbaycana demokratik institutlar yaratmaq üçün kifayət qədər vaxt verdi və çox güzəştlərə getdi. Lakin Azərbaycan hakimiyyəti bu vaxtdan səmərəli istifadə edib ölkə daxilində demokratik islahatlar aparmaq və korrupsiya sistemini aradan qaldırmaq əvəzinə avtoritaizmin diktatura formasına yuvarlandı və ölkədəki bütün seçkiləri total şəkildə saxtalaşdırdı, buna qarşı duranlara qarşı genişmiqyaslı repressiyalara başladı. Demokratik ölkələr bununla, əlbəttə, barışa bilməzlər. Yoxsa Avropa dəyərlərinin nə mənası olardı? O ki qaldı Azərbaycanın Rusiyanın yanında yer almasına, bu, batan gəmidə rahat kayuta axtaran birisinin hərəkətinə bənzəyir. Rusiya beynəlxalq aləmdə təklənib və onun yanında yer alması Azərbaycana gələcəkdə yaxşı heç nə vəd etmir.

- 2014-cü il yaddaşlarda Azərbaycanda repressiyaların artması, vətəndaş cəmiyyətinin zəiflədilməsi, neftin qiymətinin kəskin aşağı düşməsi kimi qaldı. Bu tendensiyaların davam edəcəyi təqdirdə Azərbaycan hakimiyyətinin 2015-ci ildə hər hansı demokratik islahatlar aparacağı inandırıcı görünmür.

- Düşünürəm ki, Azərbaycan iqtidarında da bu vəziyyəti başa düşən şəxslər var. 2015-ci il Azərbaycan hakimiyyəti üçün seçim ili olacaq. Daha balanslaşdırılmış siyasət adı altında Azərbaycanın manevr imkanları daralıb və Qərblə Rusiya arasında seçim etmək lazım gələcək. İnanmaq istərdim ki, Azərbaycan iqtidarı bu seçimi düzgün edəcək və doğru olanın yanında yer alacaq.

- Azərbaycan müxalifəti deyəndə bu eyni rəngli, bir amala xidmət edən qüvvələr toplumu deyil. Onun tərkibində müxtəlif amallara qulluq edən, hər mövsümə uyğun rəngini dəyişən qüvvələr də var. Onları bir çadır altına yığmaq problemli görünür. Siz də bilirsiniz ki, uzun illərdir müxalifətin bir araya gəlməsi üçün qüvvə və bacarığımızı bu işlərə qoymuşuq. Gəldiyim nəticə budur ki, Azərbaycanda qeydiyyatdan keçmiş bütün partiyaları bir yerə yığmağın mənası yoxdur. Çünki onların içərisində bir özü, bir də möhürü olan, ictimai-siyasi proseslərə təsir qüvvəsi olmayan xeyli marginal qüvvə var. Azərbaycanda ictimai-siyasi proseslərə təsir imkanı olan bir neçə siyasi qüvvə var ki, onların bir yerə toparlanması zəruri olardı.

- Bu partiyalar arasında olan mövcud münasibətlər çərçivəsində onların bir yerdə olması çətin görünür. Amma siyasətdə daimi münasibətlər və daimi rəqiblər olmur. 

- Sizinlə razıyam, bu, həmişə belə olub. Düşünürəm ki, 2015-ci il parlament seçkiləri ilidir və belə təşəbbüslərin olması ümumilikdə demokratik düşərgənin xeyrinə olardı. 

Mən düşünürəm ki, növbəti ildə bir qədər gecikmiş də olsaq, proporsional seçki sisteminin bərpasına nail olmaq uğrunda mübarizə aparılmalıdır. Bu sistemin bərpası partiyaları seçkidə daha əzmlə mübarizə aparmaq üçün səfərbər edə bilər. Fərdi qaydada iştirak etmək bu seçki sistemi çərçivəsində müşkül məsələdir və böyük inzibati-maliyyə resursları olan iqtidar nümayəndələri ilə rəqabətdə müxalifətin ziyanına işləyən bir amildir.

- Əfv hüququ prezidentə məxsus olduğu üçün bir şey demək çətindir. Amma dövlət başçısı ölkədə barış istəyirsə, düşünürəm ki, bu imkandan bəhrələnib bütün siyasi və vicdan məhbuslarını əfv etməklə cəmiyyətə böyük jest edə bilər və bu da 2015-ci ildə həqiqi iqtidar-müxalifət dialoqunun əsasını qoya bilər.

- Bunu həyat göstərəcək. Əgər Milli Şuradan daha mütəhərrik bir qurum yaranmayacaqsa, əlbəttə ki, Milli Şuranın formatı birlik modeli olaraq qalacaq. 

- Şəxsən mənim Müsavat Partiyasının yeni rəhbərliyi ilə münasibətlərim normaldır.

- Əlbəttə, girovlara hökm oxunması bütün beynəlxalq hüquq normalarına bir hayqırıdır. Amma Azərbaycan hökuməti bununla bağlı bütün imkanlardan istifadə etməklə yanaşı, həmin girovların Azərbaycana ekstradisiya edilməsi məsələsini də qaldırmalıdır.

- Mənim heç bir orden-medala ehtiyacım yoxdur. Mənim üçün ən böyük mükafat Azərbaycanımızı korrupsiyadan uzaq, azad, demokratik bir ölkə kimi görməkdir. Azad, demokratik Azərbaycanda yaşamaq hər yaşda xoşdur.

- Yer problemi ilə bağlıdır.

- Biz harda iclas edirik, oranı dağıdırlar və ya sahibini incidirlər. Bu mənada dostlarımızı pis vəziyyətdə qoymaq istəmirik.

- Brandenburq qapısı, Reyxstaq, Bundestaq. Bir də yeni il ərəfəsi burda təşkil edilən Vaynax şənlikləri çox xoşuma gəldi.

Və... saata baxıram. Vidadi bəy şəhərə birlikdə gəzməyə gedəcək yol yoldaşlarından yarım saatlıq rüsxət istəmişdi, yazışmamız üçün. Bizsə düz 1 saat yarım danışdıq. “Əsl alman dəqiqliyi” buna deyərlər. Bizim vaxtımızla...

musavat.com