Ankara turist şəhəri deyil. Ölkənin ən böyük şəhəri olan İstanbuldan fərqli olaraq burada daha çox məmurları, vəzifəli şəxsləri, tələbələri görmək olar. Bakıda olarkən bir həmkarım Ankaraya getdiyimi bilincə “Orada heç gəzməli yer yoxdur, imkanın olduqca Konya və Alanyaya get” dedi. Bu sözə kökləndiyim üçün şəhərin darıxdırıcı olduğunu düşünürdüm. Lakin şəhəri gəzdikcə ağlımda gəzən bu fikir tamamilə yox oldu.

İlk öncə ictimai nəqliyyatdan başlayaq. Burada taksidən istifadə etmək çox baha başa gəlir. Məsələn, şəhəri tanmadığım üçün bir məhəllədən digərinə keçmək üçün 15 lirə verməli oldum. Metroda bir gediş isə 4 lirədir. Doğrudur, bizim manatla bu çox bahadır. Lakin metronun müasirliyi, rahatlığı, təmizliyinə söz ola bilməz. Üstəlik 65 yaşından yuxarı olan sərnişinlərə gediş pulsuzdur. Metronun əməkdaşının sözlərinə görə, artıq pensiya yaşına çatmış şəxslər bələdiyyədən xüsusi kart alır və bu kart vasitəsi ilə gündəlik metrodan pulsuz istifadə edirlər. Tələbələr isə güzəştli kartlardan istifadə edirlər.

Məlumdur ki, bizim Bakı metrosunda foto çəkmək qadağandır, hətta bununla bağlı hər stansiyada xüsusi lövhələr var. Lakin Ankara metrosunda bu cür qadağa ilə rastlaşmadım. Polisdən bu haqda soruşduqda isə bildirdi ki, Ankara metrosunda da foto çəkilməsi ilə bağlı qadağa var. Buna baxmayaraq həm stansiyanın içərisində, həm də qatarda istədiyim qədər foto çəkdirsəm də, buna qarşı çıxan olmadı.

Beləliklə, metrodan sonra şəhərdə bir neçə alternativ ictimai nəqliyyat var. Onlardan biri “Dolmuş” adlanan mikroavtobuslardır. Mikroavtobuslarda gediş haqqı isə getdiyi yoldan asılı olaraq dəyişir. Bu məqamda bir faktı qeyd edim ki, bu cür avtobuslarda oturacaq yerləri dolduqdan sonra sərnişin götürülmür. Yəni abtobusda ayaq üstə gedən sərnişinə rast gəlmək mümkün deyil.

Ankaraya gəlişim “Beynəlxalq Turzim, Mədəniyyət və Demokratiya Konqresi” ilə bağlı olduğundan, şəhərlə yaxından tanışlığım konqresin keçirildiyi “Ulucanlar Cəza Evi”ndən başladı. Tədbirin burada keçirilməsi əvvəlcə məni təəccübləndirsə də, sonradan muzeyin dünya mediasına tanıdılmasına hesablandığını düşündüm. Hazırda görkəmi ilə göz oxşayan həbsxana-muzey əslində çox dəhşətlərin yaşandığı bir yer olub. 2006-ci ilə qədər fəaliyyət göstərən bu həbsxanada kimlər olmayıb ki... Nazim Hikmət, Möhsün Yazıçıoğlu, Yaşar Kamal, Bülənt Ecevit, Yılmaz Güney, daha kimlər, kimlər...

Buradakı məhbus yeməkxanaları, bərbərxana, hamamlar, məhbusların otaqları olduğu kimi saxlanılır. O cümlədən məhbusların divarlara yazdıqları yazılar, şeirlər, hətta məhbusların edam edildiyi dar ağacı da... Deyilənə görə, həbsxananın kanalizasiya hissəsində pişiklərdən böyük siçovullar var imiş. Hətta pişiklər o siçovulları uzaqdan görüb geri qaçırlarmış. Məhbuslar onlara verilən yeməklərin bir qismini kanalizasiyaya atmaqla özlərini bu cür təhlükəli siçovullardan qorumağa çalışıblar.

Hazırda məhbusların otaqları rəssamların, memarların və digər sənətkarların emalatxanasına çevrilib. Buradakı sənətkarların yaratdıqları əl işləri isə adamı heyrətə gətirir. Məsələn, İlca xanım içərisindən mirvari çıxarılan balıqqulağı hissələrindən inanılmaz sənət nümunələri yaradır. Sənətkarın dediyinə görə, hər bir balıqqulağı hissələri fərqli olduğundan, fərqli görüntülər yaratmaq olur. İlca xanımın dediyinə görə, sənət dünyasında çərçivə yoxdur, bəzən lazımsız, diqqət çəkməyən əşyalardan qeyri-adi sənət nümunələri yaratamaq olur. Bunun üçün isə xüsusi təhsil almağa ehtiyac yoxudur, daxili istedad öz sözünü deyir.

Xədicə Şahnaz isə çəkdiyi rəsmlərlə məşhurdur. Rəssam daha çox Atatürk, Çanaqqala döyüşü mövzularında, milliyətçilik rurhunda rəsmlər çəkir. Dediyinə görə, 7-dən 77-yə istənilən yaşda insanlar rəsm sənətinin sirlərini öyrənmək üçün emalatxanaya gəlir. Burada kiçik mozaikalarla işləyən, taxta üzərində sənət nümunələri yaradan sənətkarları da görmək mümkündür.

Ankaranın mərkəzi “Kızılay” meydanıdır. Burada böyük, 8 mərtəbəli “Kızılay” ticarət mərkəzi yerləşir. Meydanın ətrafı məşhur restoran və kafelər, əyləncəli barlar, dolanbac küçələrlə doludur. Xüsusən də gecələr meydan insanlarla dolub-daşır. Turistlərə çox da rast gəlinmir. Xaricilər isə ya işlə bağlı gələnlər, ya da ki, “Qazi Universiteti” və digər universitetlər üçün buraya təşrif buyurmuş tələbələrdir.

Buradakı əksər restoranların girişində gündəlik dərc edilən qəzetlər qoyulur. Müştəri istədiyi qəzeti götürüb oxuya bilir. Kənardan bu çox xoş təsir bağışlayır. Hansı ki, artıq qəzet oxuma tarixə qovuşmaq üzrədir. İnsanlar gündəlik xəbərləri telefonla internet portallarından alır, beləliklə həm vaxtına, həm də puluna qənaət etmiş olur. Lakin Azərbaycanda olduğu kimi, Ankarada da daha çox yaşlı nəsil nümayəndələri qəzet oxuma ənənəsini davam etdirirlər.

Həm “Kızılay” meydanında, həm də Ankaranın digər küçələrində zibil qutularına rast gəlinmir. Yalnız ağaclara və ya dirəklərə asılmış selofan torbalar var. Gecəykən bütün zibil torbaları yığılır, yerinə yeni torbalar asılır. Zibil qutularının selofan torbalarla əvəz olunması bəlkə də qutularda törədilən terror aktları ilə bağlıdır...

Ankaranın gəzməli-görməli yerlərindən biri “Gənclik parkı”dır. Ulusda yerləşən bu park çox böyük əraziyə malikdir. Parkın içərisində kiçik göl də var. Həmçinin burada böyüklərin və kiçiklərin əyləndiyi lunapark, restoran və kafelər var. Lunaparka giriş adambaşı 50 quruş, attraksionlardan istifadə isə 5 lirədir...

Ankaranın ən gəzməli məkanlarından biri də “Hamamönüdür”. Bu şəhərin ən gözəl məkanıdır desəm, yanılmaram. Bəzən bu küçəni bizim “İçərişəhər”lə müqayisə edirlər. Çünki burada da binalar 2-3 mərtəbli, gözəl, yaraşıqlıdır. Binaların əksəriyyəti yenidən qurulsa da, öz qədimiliyini saxlaya bilib. “İçərişəhər”də olduğu kimi burada da qədim əşyalar, əl işi olan suvenirlər, sənət nümunələri satılır. “Hamamönü”ndə yaşayan insanların geyimlərindən, davranışlarından əksəriyyətinin elit təbəqəyə aid olduğu aydın görünür...

Şəhərdə məscidlərin isə sayı-hesabı yoxdur. Az qala hər məhəllədə məscid var. Şəhərin ən böyük və ən məşhur məscidi Prezident Sarayının qarşısında yerləşən “Beştepe Millet Camisi” məscididir. Məscid haqqında bundan öncəki reportajımızda məlumat vermişdik.

Azərbaycanlıların Ankaraya gedən zaman ilk ziyarət etdikləri yer Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin banisi Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin məzarıdır. Məzar “Cebeci Asri” qəbirstanlığında yerləşir. Qəbirstanlığın girişində M.Ə.Rəsulzadənin məzarını soruşan kimi nəzarətçi polis bizə qoşularaq məmnuniyyətlə bələdçilik edir. Və budur, dalğalanan Azərbaycan və Türkiyə bayraqlarının altında uyuyan M.Ə.Rəsulzadənin məzarı...

İlk baxışdan məzarın baxımsız qaldığı, ətrafının ot-alaq basdığı aydın görünür. Lakin məzarın üstündəki yazılar insana bir ruh, təskinlik verir ”“ “Azərbaycan Cümhuriyyətinin qurucusu və ilk dövlət başçısı Məhəmməd Əmin Rəsulzadə”, “İnsanlara Hüriyyət, millətlərə İstiqlal”, “Bir kərə yüksələn bayraq, bir daha enməz”...

Bizə bələdçilik edən polisin sözlərinə görə, məzar daimi olaraq azərbaycanlılar tərəfindən ziyarət olunur. Onların arasında adi vətəndaşlar da, rəsmilər də var: “Amma rəsmiləriniz nədənsə məzarın başında foto çəkdirmək istəmirlər. Bir neçə dəfə soruşduq, dedilər ki, istəmirik, birdən sosial şəbəkələrdə yayılar. Bunun səbəbi nədir? Niyə rəsmiləriniz M.Ə.Rəsulzadənin məzarından çəkinirlər? Məgər M.Ə.Rəsulzadə sizin dövlətinizin qurucusu deyil?”(musavat.com)