ABŞ Okean və Atmosfer Tədqiqatları Milli İdarəsi (NOAA) "GOES-19" kosmik aparatından Yerin ilk fotoşəklini dərc edib.

 

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "golosameriki.org" nəşri məlumat yayıb.

 

GOES-U aparatı 2024-ci ilin iyununda Kanaveral burnundakı kosmodromdan buraxılıb.

 

ABŞ Okean və Atmosfer Tədqiqatları Milli İdarəsinin (NOAA) ötən həftə dərc etdiyi Yerin şəkli "GOES-19" aparatının planetimizin "fotoqrafı" qismində debütü olub.

 

İyunun sonunda bu aparat "Falcon Heavy" raketində kosmosa göndərilib. Həmin məqamda aparat "GOES-U" adlanıb, lakin orbitə çatandan sonra "GOES-19" adlandırılıb.

 

Bu aparat GOES (rusca "геостационарный эксплуатационный спутник наблюдения за окружающей средой", yəni ətraf mühitin müşahidəsi üçün geostasionar istismar peyki-red.) layihəsinin dördüncü və sonuncu peykidir, Qərb yarımkürəsində hava və ətraf mühitin monitorinqinin ən mürəkkəb müşahidə sistemidir.

 

NASA Yerin havasının öyrənilməsi üçün GOES-U peykini buraxıb. GOES proqramı atmosferin öyrənilməsi, fırtınalar xəritələrinin çəkilməsi, təhlükəli atmosfer hadisələrinin proqnozlaşdırılması, kosmik havanın monitorinqi və qasırğaların müşahidə edilməsi kimi vəzifələri nəzərdə tutur.

 

Öz növbəsində "GOES-19" kosmik hava üçün Günəşin müşahidələrə mane olan parlaq işığını bloklayan "Coronagraf-1"  yeni cihazın sayəsində öz sələflərindən üstündür.

Ötən həftə NOAA Qərb yarımkürəsinin ilk şəklini dərc edib. Lakin NOAA mütəxəssislərinin kosmosdan aldığı fotoşəkillərin heç də hamısında planetin alışdığımız görüntüləri sezilmir. Məsələ burasındadır ki, bu şəkil "GOES-19"-un əsas cihazı olan ABI köməyilə çəkilib. 

 

Bu şəkildə Yer planeti 16 müxtəlif kanallarda əks etdirilib. Onların hər biri elektromaqnit spektrində müxtəlif dalğalar uzunluğuna aiddir və müxtəlif ölçülər, məsələn, atmosferin, qurunun və ya okeanın ölçülməsi üçün uyğundur.

 

Yeri gəlmişkən, GeoColor texnologiyası bu fotoşəkilləri birləşdirməyə imkan verir, bu da insan gözünün kosmosdan gördüyü təsvirə uyğun gəlir.

 

NOAA artıq peykdən ilk təsvirləri əldə etsə də, "GOES-19" hələ də tam həcmdə işdən öncə sınaqdan keçirilir. Lakin cari halında da "GOES-19" artıq, məsələn, Amazoniyada və ABŞ-ın Orta Qərbində meşə yanğınları, "Fransin" tropik qasırğası və digər hadisələr kimi gələcəkdə tədqiqatlar obyekti olacaq hadisələrin şahidi olub.

"GOES-19"-un öz zamanının ən qabaqcıl texnologiyası olmasına rəğmən, NASA və NOAA onu əvəzləməyə hazırlaşır. Hal-hazırda hər iki idarə növbəti nəslin peykləri olan GeoXO (Geostationary Extended Observations) işləyib hazırlayır.

 

Bu missiya "genişləndirilmiş müşahidənin geostasionar peykləri" adlanır və planetimizin əsas ekoloji problemlərin mümkün həlli üçün məlumat təqdim edəcək. 

 

Layihə müəllifləri ümid edir ki, GeoXO-nun mühüm ölçüləri 2030-cu ilin əvvəlində başa çatacaq, o zaman GOES-in adıçəkilən seriyası öz istismar müddətinin sonuna yaxınlaşacaq.