Azərbaycan və Ermənistanın iqtisadi potensialının müqayisəsi və bu müqayisədə ölkəmizin öndə olması ilə bağlı iqtidar təmsilçilərinin hər zaman məmnuniyyətlə söz açdığı, bu üstünlüyü isbatlamaq üçün konkret rəqəmlərdən, statistikadan istifadə etdiyi hər kəsə məlumdur. Şübhəsiz, Azərbaycanın istər iqtisadi, istər hərbi potensial etibarı ilə Ermənistandan üstün olması hər birimiz üçün sevindirici və məmnunedicidir. Lakin bu da bir həqiqətdir ki, zəngin təbii ehtiyatlara, nəhəng neft-qaz potensialına, dənizə çıxışa malik Azərbaycanın Ermənistan kimi demək olar ki, heç bir əhəmiyyətli təbii resursu olmayan ölkə ilə müqayisəsi o qədər də məntiqli deyil. Madam ki, söhbət Azərbaycanın iqtisadi qüdrət və potensialından gedir, o zaman ölkəmizin təxminən eyni imkanlara, təbii bazaya malik ölkələrlə müqayisəsi daha məqsədəuyğun olar ki, məhz bu müqayisə fonunda əldə edilən müsbət nəticələrlə fəxr edə bilərik. Bəs ekspertlər necə düşünür? Azərbaycan və Ermənistanın iqtisadi müstəvidə müqayisəsi məntiqlidirmi? Doğrudanmı Azərbaycanın Ermənistanq arşısındakı iqtisadi üstünlüyü bütövlükdə ölkəmizin iqtisadi qüdrəti kimi xarakterizə edilə bilər?

Məsələ ilə bağlı Moderator.az və “Hürriyyət” qəzetinə açıqlama verən tanınmış iqtisadçı ekspert Məhəmməd Talıblı belə bir müqayisəyə lüzum görmədiyini, Azərbaycanın Ermənistanla müqayisədə daha geniş iqtisadi imkanlara malik olmasının müqayisəsiz də hər kəsə bəlli olduğunu vurğuladı:

“Əvvəla, mən Azərbaycanın Ermənistanla müqayisədə hansısa makroiqtisadi göstəricilərinin nisbətini nəzərə alıb, üstünlüklərimiz fonunda bunu əlahiddə inkişaf kimi təqdim etməyin tərəfdarı deyiləm. Bu sadə bir həqiqətdir ki, biz bədnam qonşumuzdan iqtisadi baxımdan qüdrətli dövlətik. Bunu isə yalnız nəticəlilik baxımından qiymətləndirmək doğru olmaz. Bu məsələdə yalnız müstəqillik illərindən sonrakı start xəttinin əsas götürüb bütün parametrlər üzrə müqayisələrdən məst olmaq lazım deyil. Bu müxtəlif çəkidə olan iki idmançının müqayisəsini xatırladır”.

M.Talıblının sözlərinə görə, Azərbaycanın əldə etdiyi iqtisadi uğurlar hər bir azərbaycanlını sevindirsə də, iqtisadi inkişafın tempi ilə bağlı əsassız nağıllar uydurmağa ehtiyac yoxdur:

“Bir vətəndaş və iqtisadçı kimi təbii ki, ölkəmizin əldə etdiyi və ya edəcəyi uğurlardan məmnunam. Amma bu fərqli imkanlar fonunda avtomatik üstünükdən istifadə edib yalançı uğur hekayəsi uydurmağın tərəfdarı deyiləm. Əgər bəzi parametrlər üzrə təhlillər aparsaq, o zaman bizim ÜDM-in həcmi də, büdcə profisiti, maliyyə rezervlərinin çoxluğu da göz qabağında olması aydın olacaq”.

Ekspertin sözlərinə görə, Azərbaycanın iqtisadi müstəvidə Ermənistan qarşısında sərgilədiyi ən böyük avantaj neft faktoru və bu sahədən əldə edilən gəlirlərdir:

“Azərbaycan təkcə neftdən indiyə qədər 105 mrd. manat vəsait əldə edib.Bunun isə təxminən 70%-ni isə xərcləyib. Ermənistanın isə təbbi ehtiyatlardan gəlir əldə etmək imkanı yoxdur və bu qədər vəsait də görməyib və xərcləməyib. Biz gəlin məlum həqiqətlər üzərində gəzişmələr etməyək. Beynəlxalq hesabatlarda da iqtisadi islahatların səviyyəsi, korrupsiyanın qavrama indekslərin, gizli iqtisadiyyatın səviyyəsi, biznes reytinqindəki vəziyyət, İnsan İnkişafı İndeksinə görə bölüşülən yerlər, insanların orta ömür müddəti (Azərbaycanda 80-ci, Ermənistan 73-cü yerdə) və digər göstəriciləri də nəzərə alaq. Adi bir misal çəkim. Xarici borcun və ya adambaşına borcun səviyyəsini statistik olaraq təhlil edib, nəticədən razı qalmaq da obyektiv olmaz. Ermənistanın xarici borcunun olmasını haradasa başa düşmək olar. Amma Azərbaycanın isə bir tərəfdən böyük neft gəlirləri əldə edir və bunun hesabına büdcə imkanları artır, cəlbedici neft sektoruna xarici investiisyalar cəlb olunur, digər tərəfdən isə borclamaya girir. Bu paradoksu izah etmək çox çətindir”.

Seymur Əliyev