Dünya bazarında neftin qiymətinin aşağı düşməsi Azərbaycan kimi iqtisadiyyatı karbohidrogen ehtiyatlarından asılı olan ölkələr üçün xeyli gərginliklər yaşadır.

 Amma keçmiş maliyyə naziri Saleh Məmmədov Moderator.az-ın bu narahatçılığına əsas görmür və ölkənin rezervlərinin irihəcmli olmasını sığortalayıcı amil kimi göstərir, eyni zamanda hökumətə görülməli olan işlərin istiqamətini göstərir:

"Hesab edirəm ki, neftin qiymətinin aşağı düşməsi üçün amillərin hamısı eyni zamanda təsir göstərmir.Neftin qiymətinin kəskin aşağı düşməsinə hansı amillər təsir edə bilər?

Birincisi, İrana qarşı tətbiq edilən embarqonun aradan qaldırılması, ikincisi, Rusiyaya tətbiq edilən sanksiyaların aradan qaldırılması, üçüncüsü, İraqda neft istehsalının artırılması nəzərdə tutulur. Amma bu günki gündə sadaladığım bu amillərin heç biri həyata keçməyib və dünya iqtisadiyyatını da elə bir ciddi böhran gözləmir ki, neftin qiymətinin sürətlə aşağı düşməsinə təsir edə bilsin. Təm əksinə, İrana qarşı embarqo aradan qaldırılmayıb, İraq və ümumilikdə Yaxın Şərq regionundakı hərbi əməliyyatlar səbəbindən neft istehsalının artım tempində geriləmələr var. Rusiyada da vəziyyət o qədər ürəkaçan deyil. Yəni Qərblə Rusiya arasındakı ciddi narazılıqlar ola bilsin ki, bu ölkədə də neft istehsalının azalmasına gətirib çıxarsın. Bu isə dünya bazarında neftə olan tələbata təsir göstərərək onun qiymətini azaltmaq yox, artıra bilər.

O ki, qaldı Azərbaycana, zənn etmirəm ki, hətta neftin qiymətinin kəskin şəkildə aşağı düşməsi ölkə iqtisadiyyatına ciddi təsir edə bilsin. Əvvəla, ona görə ki, bu gün Azərbaycan iqtisadiyyatı böyük potensiala, rezervlərə malikdir. Hətta neftin dünya bazarındakı qiyməti kritik həddən də aşağı düşsə, bu ölkə iqtisadiyyatına həlledici təsir edəcək gücdə deyil. Çünki böyük miqdarda rezervlər yığılıb, dar ayaqda həmin rezervlərdən istifadə edilərək prosesi uzun müddət tənzimləmək olar. Təbii, bu o demək deyil ki, önləyici tədbirlər görülməməlidir. İqtisadiyyatımızı neft asılılığından qurtarmaq üçün çox geniş və əhatəli işlər görülməlidir. Dediyim kimi, Azərbaycanın çox geniş potensialı və rezervləri var ki, sürətli inkişafı təmin etmək, iqtisadiyyatı neft asılılığından xilas etmək mümkün olsun. Bunun üçün ilk növbədə xırda və orta sahibkarlığı inkişaf etdirmək, onun inkişafını tormozlayan amilləri aradan qaldırmaq lazımdır. Xırda biznesə təkan verməklə ölkənin bütün rezervlərini hərəkətə gətirmək olar. Hesab edirəm ki, bu gün Azərbaycanda xırda və orta sahibkarlığın imkanlarından olduqca zəif istifadə olunur. Bu sahəni inkişaf etdirməklə iqtisadiyyatı hətta o səviyyəyə gətirmək olar ki, neft-qazdan çox ölkəyə gəlir gətirsin. O zaman nəinki bütün bu risklər aradan qalxmış olar, ölkənin uzun illər boyunca sürətli və dayanıqlı inkişafı təmin edilərdi. Ölkənin iqtisadi inkişafının dayanıqlı təminatı üçün neft-qaz sektoruna deyil, xırda və orta biznesin genişlənməsinə arxalanmaq lazımdır. Bu gün dünyada, o cümlədən əksər inkişaf etmiş ölkələrdə kiçik biznes Ümumdaxili Məhsulun 50-70 faizini təşkil edir. Amma bu göstərici Azərbaycanda çox aşağı səviyyədədədir. Demək olar ki, 10 faiz civarında ola, ya olmaya. Ancaq xırda biznesin inkişafı üçün həm böyük miqdarda maliyyə ehtiyatları var, həm sərmayələr yatırmaq üçün sənayedə, kənd təsərrüfatında, nəqliyyatda, digər xidmət sahələrində çoxlu obyektlər var. Çox uzağa getmək lazım deyil, qonşu ölkələrə baxın. Qardaş Türkiyədə ÜDM-in 50 faizdən çox kiçik müəssisələrin payına düşür. Azərbaycan da bu yolu getməli və iqtisadiyyatı risklərdən sığortalamalıdır.”