Azərbaycanın yerləşdiyi coğrafi ərazi və regiondakı movcud hərbi-siyasi mənzərə daim güclü Silahlı Qüvvələrin mövcudluğunu tələb edir. Azərbaycan hazırda müstəqil bir dövlət olaraq tam formalaşıb. Güclü ordu və yüksək müdafiə potensialı isə ölkəmizin tam müstəqil daxili və xarici siyasət yürütməsinə imkan yaradıb. 

 

 

Müstəqil Azərbaycan Ordusunun yaranması barədə qanun 1991-ci ilin sonunda qəbul edilsə də, real olaraq nizami ordu quruculuğuna 1993-cü ilin ortalarında başlandı. Buna qədər vahid komandanlığın olmaması və idarəetmə orqanlarının məhdud fəaliyyəti işğalçı Ermənistan silahlı qüvvələrinə qarşı səmərəli müqavimət göstərməyə imkan vermirdi. Bəzən isə yerli özünümüdafiə dəstələrin daxili çəkişmələri düşmənə geniş imkanlar yaradırdı. 

Ordu bir neçə siyasi qüvvənin təsiri altında hakimiyyət uğrunda mübarizədə istifadə olunurdu. Şuşa və Laçın işğal edildikdən sonra isə Xankəndinə dəhliz əldə edən Ermənistan həm Qarabağı, həm də Azərbaycanın bir neçə ətraf rayonunu işğalı edə bildi. 

 

 

Azərbaycanda Müdafiə Nazirliyinin və ordunun yenidən qurulmasına və ciddi struktur dəyişikləiklərinə ulu öndər Heydər Əliyevin 1993-cü il noyabr ayının 2-də radio və televiziya ilə xalqa müraciətindən sonra başlandı. Ordu və Müdafiə Nazirliyi qeyri-sağlam qüvvələrdən təmizləndi, orduya yeni qüvvələr cəlb edildi, ordu quruculuğunda köklü dəyişikliklər həyata keçirildi. Ordu sıraları siyasi qüvvələrin təsirindən çıxarıldı, ordu daxilində dərinləşməkdə olan çəkişmələr aradan qaldırıldı, vahid komandanlıq prinsipi tətbiq edildi, ordunun təminatı əvvəlki illərdən fərqli olaraq bir qədər yaxşılaşdırıldı.

 

Azərbaycan Ordusu üçün silah, hərbi texnika, döyüş sursatı və digər maddi vasitələrin alınması ilı paralel yerli müəssisələrdə məhdud silah-sursat istehsalına başlandı. Orduda şəxsi heyətin mənəvi-psixoloji hazırlığına, döyüş ruhunun yüksəldilməsinə diqqət artırıldı, hərbi vətənpərvərlik işi gücləndirildi.

 

 

1993-cü ilin sonunda ilk dəfə Ermənistan silahlı qüvvələri Goranboy, Tərtər və Ağdam istiqamətlərində Silahlı Qüvvələrimizin mütəşəkkil müqaviməti ilə qarşılaşdı. Horadiz istiqamətində əks-hücuma keçən Silahlı Qüvvələrimizn qruplaşması işğal olunan ərazilərimizin bir hissəsini azad etməklə bərabər düşmənin bu istiqamətdə mövcud olan qüvvələrini darmadağın etdilər. Bununlada işğalçı Ermənistan 1994-cü il mayın 12-də atəşkəsi imzalamağa məcbur oldu. Bundan sonra isə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yenidən qurulması üçün münbit şərait yarandı. Bundan sonra Türkiyə ilə hərbi sahədə əməkdaşlıq istiqamətində mühüm addımlar atıldı. 

 

 

Prezident Heydər Əliyevin 22 may 1998-ci il tarixli Fərmanı ilə ADR-in ilk korpusunun yarandığı 26 İyun Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri Günü elan edildi. 1999-cu il fevralın 20-də isə Milli Müdafiə Akademiyası kimi fəaliyyət göstərən Silahlı Qüvvələrin Hərbi Akademiyası fəaliyyətə başladı, 30 apreldə isə Xüsusi Təyinatlı Qüvvələr yaradıldı. 2001-ci ildə isə Silahlı Qüvvələrin Təlim və Tədris Mərkəzi yaradıldı. Bütün güc strukturlarının ali hərbi təhsil müəssisələri yaradıldı. Bakıda Hərbi Lisey yenidən quruldu, Naxçıvanda isə filialı yaradıldı. Zabit heyətinin təkmilləşdirməsinə, ehtiyat və kadr zabit hazırlığına diqqət artırıldı. 

 

 

“Global Fire Power” nəşrinin 2022-ci ilin yanvarında dərc olunan ən güclü ordularının reytinqində Azərbaycan Ordusunun 140 ölkə orduları arasında 63-cü yeri tutduğunu, müharibədən əvvəl 112-ci yerdə olan Ermənistanın isə məğlubiyyətdən sonra reytinqinin 97-ci pilləyə yüksəldiyini bildirib. 

 

Mən erməni sevdalısı olan bu təşkilatın reytinq cədvəli ilə heç razı deyiləm, bunu əvvəllər də bildirmişəm. Amma rəsmi qurumlarımız, xüsusilə də Müdafiə Nazirliyinin aidiyyəti qurumları nə bu reytinqə və məğlub Ermənistanın irəlləməsinə nədənsə etiraz etmədilər. Heç olmasa orbital saytlardan biri vasitəsilə səsimizə səs verməiidilər. 

 

Azərbaycanın Baş naziri Əli Əsədov da “Global Fire Power” nəşrinin bu ilin yanvar ayındakı hesabatından 1 ay əvvəl mətbuatda dərc olunan məqaləsində beynəlxalq reytinqlərə görə Azərbaycan Ordusu dünyanın 40 ən qüdrətli və döyüş qabiliyyətli ordusu sırasına daxil olduğunu bildirmişdi. Odur ki, mətbuatda dərc olunan son rəsmi məlumatlar ilə “Global Fire Power” nəşrinin hesabatındakı məlumatlar arasında ciddi fərq 6 aydır ki, aradan qaldırılmayıb. 

 

 

Hazırda Silahlı Qüvvələrimizin ən böyük tərkib hissəsi olan Ordumuz türk ordu modelinə keçid mərhələsindədir və o, qarşısına qoyulan hər hansı tapşırığı yüksək səviyyədə yerinə yetirmək iqtidarındadır. Bunu 44 günlük Vətən Müharibəsi bütün dünyaya əyani şəkildə nümayiş etdirdi. Azərbaycan Ordusu bu gün türk ordu modeli çərçivəsində NATO ölkələrindən geri qalmayacaq standartlara uyğun şəkildə formalaşdırılır. Proses hələ tam başa çatmayıb. Kadr siyasətindəki müəyyən problemləri, təxris ilə bağlı müraciət edənlərin sayındakı artımı, satınalmalarda və maliyyə sistemindəki mənimsəmələri ilə bağlı qalmaqallı həbsləri nəzərə almasaq, ümumilikdə proses müsbət istiqamətdə gedir. 

 

Azərbaycan Ordusunun Zəngəzurda və Qarabağda yerləşən hərbi hissələri müasir standartlara uyğun inşa edilir. Şəxsi heyətin həyat və məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması davam edir, ordumuzun Vətən Müharibəsində sərf etdiyi silah və sursatlar daha müasirləri ilə əvəz edilir. 

 

 

Ordumuz işğal faktını müharibə yolu ilə aradan qaldırmağa qadir olduğunu 22 illik fasilədən sonra düşmənə aşkar şəkildə nümayiş etdirdi. 2016-cı il aprel ayının əvvəlində cəbhə xəttində Ermənistanın növbəti hərbi təxribatı ilə üzləşən ordumuz əks-hücuma keçdi, işğalçılara güclü zərbələr endirdi və qısa müddətdə Ağdərə, Cəbrayıl, Füzuli rayonları ərazisində mühüm yüksəklikləri düşməndən azad etdi. 2018-ci ilin may ayında isə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur rayonunun Günnüt kəndi və ətraf yüksəkliklər düşməndən azad edildi.

2016 və 2018-ci ildə Ordumuz həm mümkün gələcək hərbi əməliyyatlar üçün plasdarm hazırlıqlarını tamamladı, həm dövlət sərhədi boyunca əlverişli yüksəkliklərdə yerləşdi, həm də Ermənistanı Qarabağ ilə birləşdirən təchizat yollarını nəzarətə gütürdü. Bəzi hissələrdə isə bu yollar atəş və müşahidə altına düşdü. 

 

2020-ci ilin iyulunda Tovuz istiqamətində baş verən düşmən təxrabatları Ermənistanın işğal siyasətindən əl çəkmək niyyətində olmadığını bir daha nümayiş etdirdi. Təxribatlar kəşfiyyat diversiya qruplarının göndərilməsi ilə Qarabağ istiqamətində davam etdirildi. 

 

Fasiləsiz olaraq Ordumuzun hərbi potensialına, maddi-texniki təchizatına və döyüş qabiliyyətinin artırılması sonunda öz bəhrəsini verdi. Növbəti erməni təxribatı 44 günlük Vətən Müharibəsinin başlanması ilə nəticələndi. Ordumuz son 100 ildə ilk dəfə olaraq Ermənistan silahlı qüvvələrini darmadağın etdi. Azərbaycan Əsgəri ilk dəfə düşməni tam dizi üstə çökdürüb başına “Dəmir Yumruq” endirdi. Nəticədə Azərbaycan Əsgəri 30 illik işğal səhifəsini cəmi 44 gündə Qələbə səhifəsi ilə əvəz edərək Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda üçrəngli Bağrağımızı qaldırdı. İndi azad edilən ərazilərdə hərbi infrastrukturun yaradılması işləri davam edir. 

 

 

Hazırda Ordumuzun döyüş hazırlığının daha da yüksəldilməsi, şəxsi heyətin müasir silah və texnikadan məharətlə istifadə bacarığına yiyələnməsi üçün maddi-texniki bazanın inkişaf etdirilməsi, qabaqcıl üsulların tətbiqi ilə təlim və tədris sisteminin daim təkmilləşdirilməsi, hərbi təhsilin və hərb elminin günün tələbləri səviyyəsində qaldırılması, şəxsi heyətin yeni döyüş şəraitinə uyğun təlimlərə cəlb edilməsi, nəhayət şəxsi heyətin sosial-məişət şəraitinin müasir dünya standartlarına uyğun qurulması nəticəsində qarşıya qoyulmuş hədəflərə nail olunmuş və bu istiqamətdə tədbirlər davam etdirilir. Son bir il ərzində bir neçə dəfə Qarabağda, bu gün isə  Zəngəzurda yeni Komando briqadasının açılışının həyata keçirilməsi də Azərbaycanın yaxın və orta perspektivdə hədəflərinin konturlarını dəqiq göstərir.

 

Vətən Müharibəsinin başa çatmasına baxmayaraq, Ali Baş Komandan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin maddi-texniki bazanın möhkəmdirilməsinə, texniki avadanlıqların və müasir silahların alınmasına ciddi diqqət yetirir. Müharibədən sonrakı dövrdə yaradılan Quru qoşunları, yeni birlik, komando və əməliyyat hissələri hesabına Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin döyüş imkanları xeyli dərəcədə güclənib. “Şuşa Bəyannamə” çərçivəsində Türkiyə ilə müttəfiqlik Silahlı Qüvvələrimizn döyüş qabiliyyətinə müsbət təsir edir. Silahlı Qüvvələrimizin müasir silahlarla təminat və təchizatı davam edir. 

 

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində xidmət edən şəxsi heyətin fiziki imkanları, peşəkarlığı, mənəvi-psixoloji hazırlığı, vətənpərvərliyi, fədakarlığı Qələbəmizi təmin edən əsas amillərdir. 

Beləliklə tarixi Qələbəmizin memarı Azərbaycan Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanı İlham Əliyev, içraçısı Azərbaycan Silahlı Qüvvələri, dəstəkçisi isə xalqımız oldu. 

İşğalçı Ermənistan üzərində qazanılan  bu Zəfər Silahlı Qüvvələrimizin tarixinə qızıl hərflərlə yazılan ən parlaq səhifə oldu. Bu Qələbədə bütün şəxsi heyətin əhəmiyyətli rolu oldu, amma Xüsusi Təyinatlı Qüvvələri xüsusi olaraq qeyd etməliyik. 

 

Bu Qələbə bizim və sonrakı nəsillərin hafizəsində daim iftixar mənbəyi olaraq yaşayacaq. Bu Qələbə sevincini bizə yaşatmaq üçün əlindən gələni artıqlaması ilə həyata keçirən, bu yolda canını və sağlamlığını düşünməyən, yaşamaq hüququnu belə Vətənə fəda edən Silahlı Qüvvələrimizlə fəxr edirik. Bu şərəfli yolda şəhid olan Qəhrəmanlarımıza uca Allahdan rəhmət diləyirəm.

 

Ali Baş Komandanımıza, şəhidlərimizin yaxınlarına, müharibədə sağlamlığını itirən yaralılarımıza və veteranlarımıza isə cansağlığı arzu edirəm.