Ana Vətən Partiyasının sədri, millət vəkili Fəzail Ağamalı Moderator.az saytına müsahibə verib, onu təqdim edirik:
-Fəzail müəllim, Vilnüs sammitinin nəticələrini necə şərh edərdiniz?
-Bu sammitin nəticələrini müsbət dəyərləndirmək lazımdır. KİV-lərə Azərbaycan rəsmilərinin vermiş olduğu açıqlamalar göstərirdi ki, Azərbaycan dövləti Avropa İttifaqına doğru düşünülmüş, ölkəmiz üçün problemlər yaratmayan bir posedurla qoşulmaq niyyətindədir. Azərbaycanın Avropaya inteqrasiyası ölkəmizin başlıca strateji xəttidir. Əsası ulu öndərimiz tərəfindən qoyulmuş bu strateji xəttə doğru dövlətimiz addım-addım irəliləyir. Baxın, son günlərədək Ukrayna haqqında hansı ümidlər vardı, proses hansı sonluqla bitdi? Gürcüstan bu inadkarlığına görə hansı faciələrdən keçdi? Moldova isə Rusiya üçün o qədər də əhəmiyyət kəsb edən bir ölkə deyil. Ən azından Ukrayna və Azərbaycanla müqayisədə Moldova Rusiya üçün o qədər də strateji önəm kəsb etmir. Lakin Azərbaycan mahiyyətinə, geostrateji unikallığına görə həm Gürcüstandan, həm də Moldovadan xeyli önəmlidir. Hətta mən deyərdim ki, Azərbaycan Ukrayna ilə müqayisədə bəzi məqamlarda Avropa üçün üstün keyfiyyətlərə və önəmə sahibdir. Azərbaycan ansı istiqamət dövlətimizə, strateji maraqlarımıza və təhlükəsizliyimizin təminatına fayda verəcəksə ilk gündən məhz bu strateji xəttə müvafiq ağıllı, düşünlümüş siyasətini qurdu və Vilnüs sammitinə də ürəklə getdi. Orda da üç istiqamət diqqət mərkəzində idi. Birinci Avropa İttifaqı ilə assosativ üzvlük sazişi imzalamaq, iqtisadi əməkdaşlıq və sadələşdirilmiş viza rejiminin tətbiqi məsələsi gündəmdə idi. Azərbaycan üçüncü bənd üzrə danışıqlara əvvəlcədən hazırlaşdığına görə problemsiz olaraq həmin saziş imzalandı. Ümidvaram ki, viza rejiminin sadələşdirilməsiylə bağlı həmin saziş həm Avropa Parlamentində, həm də Milli Məclisdə ratifikasiya olunaraq həyata vəsiqə alacaq, dövlətimiz üçün əlavə imkanlar qazandıracaq. Düşünürəm ki, digər iki məsələ də növbəti mərhələlərdə həllini tapacaq və biz milli maraqlarımızı və dövlətimizin təhlükəsizliyini nəzərə alaraq gələcəkdə Avropa ailəsinə tam hüquqlu üzv kimi daxil olmaq üçün digər iki mərhələni də keçməyə nail olacağıq.
-Ukraynaya nisbətən Azərbaycanın belə cəsarət sərgiləməsi və ən azı bir addım atması onun cəzalandırılmasına səbəb ola bilərmi? Tutaq ki, sabah gözlənilmədən cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində intensiv döyüşlərə rəvac veriləcək təxribatlara əl atıla bilər...
-Məncə Azərbaycanın atdığı bu addım Rusiyanı qıcıqlandırmalı deyil. Yəni sadələşdirilmiş viza məsələsi Rusiyanın strateji maraqlarını inkar etmir və onun əleyhinə deyil.
-Ancaq digər iki məsələ təbii ki, onu narahat etməyə bilməz...
-Növbəti mərhələdə də ölçülü-biçili addımlar atmaqla, eyni zamanda Rusiyadan gələ biləcək təhlükələrin və təhdidlərin qarşısını almaq şərtilə bu işi həyata keçirmək mümkündür. Lakin indiki məqamda Azərbaycanın atmış olduğu addımlar Rusiyanı bu və ya digər şəkildə qıcıqlandırmır.
-Son günlərin ən aktual müzakirə predmetindən biri də bir bazar günü gözlənilmədən prezidentin bir qrup media kapitanını qəbul edərək mühüm açıqlamalarla çıxış etməsi, müxalifətə yönəlik sıcaq mesajlar verməsidir. Sizcə buzları sındırmaq mümkün olacaqmı, hakimiyyət bu günədək ittiham etdiyi, “ünsürlər” adlandırdığı qüvvələrlə barış mühiti formalaşdırmaq istiqamətində real addımlar atacaqmı?
-Mən prezidentin media təmsilçiləri ilə görüşündəki çıxışını diqqətlə dinlədim. O bu çıxışında təkcə mətbuatla bağlı məsələlərə deyil, demək olar ki, Azərbaycanın daxili və xarici siyasətiylə bağlı bütün xırdalıqlarıyla son dərəcədə mühüm məqamlara toxundu. Prezident bu addımıyla hədisiz səmimiyyətini və bir vətənpərvər olduğunu ortaya qoydu. O bir daha hər kəsə sübut etdi ki, Azərbaycanda hamıdan daha çox demokratik ənənələrin yaranmasında və inkişafında maraqlıdır. İlham Əliyev beynəlxalq məsələlər üzrə çox güclü bir mütəxəssis olaraq hər kəsdən yaxşı anlayır ki, Azərbaycanın gələcəyi dünyanın demokratik dəyərlərini mənimsəmək və onu bütövlükdə Azərbaycanda tətbiq etməkdir. İlham Əliyevi digərlərindən fərqləndirən ən üstün cəhət onun populizmdən uzaq, radikallığa xidmət etməyən, təkamülə söykənən siyasəti və bu siyasətə uyğun olan ölçülüb-biçilmiş addımlarıdır. Məhz bu gün Azərbaycanın əldə etdiyi uğurların təməlində bu prinsip dayanır. Eyni zamanda prezident çıxışında bir vacib məqamı da önə çəkdi ki, bu gün güclənən Azərbaycanın dostları olduğu kimi düşmənləri də az deyil və xaricdə elə antiAzərbaycan qüvvələr var ki, onlar ölkəmizin inkişafını əngəlləmək üçün hər yola baş vururlar. Məhz bu cür qüvvələr bir çox hallarda Azərbaycanın daxilində fəaliyyət göstərən ayrı-ayrı qruplardan, siyasətçilərdən, siyasi partiyalardan, QHT-lərdən yararlanmağa çalışırlar, nəticədə Azərbayacna qarşı xoşagəlməz bir alyans yaranır. Uzağa getməyək, “Avroviziya” yarışması öncəsi baş verənləri xatırlamaq kifayətdir. Gördünüz ki, İlham Əliyevin qətiyyəti sayəsində həmin alyansın niyyətləri puç oldu və Azərbaycan həmin tədbiri çox böyük məharətlə həyata keçirdi. İlham Əliyev nə demək istəyir? O deyir ki, əgər Azərbaycanın hər hansı problemi varsa onu xarici müstəviyə çəkməyək, daxildə həll edək. Yəni ölkənin daxili problemlərini xarici auditoriyaya çıxarmaq doğru deyil və bu, antiAzərbaycan qüvvələrə dəstəvüz verməkdir.
-Prezidentin sonuncü çağırışına da bütün müxalifət dərhal cavab verdi ki, biz əməkdaşlığa və dialoqa, sizin dediyiniz kimi daxili problemləri elə öz aramızda həll etməyə hazırıq.
-Prezident əslində bütün spektrdən olan media mənsublarıyla görüşərkən həm də mesaj vermiş oldu ki, eynilə mən bütün spektrdən olan siyasi müxalifətlə də bir masa arxasında oturmağa hazıram, yetər ki, qarşı tərəf də anoloji səmimiyyəti əsirgəməsin.
-Müxalifət də əsirgəmədiyini izhar etdi.
-Axı radikal müxalifət ölkə prezidentinin legitimliyini qəbul etmirsə, onun ünvanına hər cür sərt ifadələri işlədirsə, hətta təhqirlərdən belə usanmırsa, sizcə prezident belə qüvvələrə doğru addım atmalıdırmı? Məncə artıq prezident bir addım atıb, indi növbə radikal müxalifətindir.
- Son günlərin daha bir aktual və polemika mövzusu Rusiyada yaşayan soydaşlarımızın acınacaqlı durumudur. Çoxlarını bir sual düşündürür ki, niyə deputat dostluq qrupu bu vaxtadək Moskavaya səfər edərək rusiyalı həmkarlarına öz etirazlarını çatdırmırlar, niyə bu problemi ən ali səviyyədə qaldırmırlar və “prezident məşğuldur” deyə hamı sanki yaxasını kənara çəkir?
-Çox haqlı yanaşma və ədalətli sualdır. Siz də parlamentin həmin plenar iclasında iştirak edirdiniz və xatırlyırsınızsa mən hələ hadisələrin ilk dövründə çıxış edərək baş verən xoşagəlməz olayları pislədim, Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarının vəhşi davranışlarına etirazımı bildirdim, eyni zamanda da təklif etdim ki, deputat dostluq qrupu Rusiya Dövlət Dumasıyla əlaqə saxlasın və biz Moskvaya gedərək danışıqlar aparaq. Qeyd elədim ki, bizim rusiyalı həmkarlarımızla üz-üzə təmaslarımız və problemin ciddiliyini onların diqqətinə çatdırmağımız gərginliyi xeyli yumşalda bilər. Ancaq təəssüf ki, bu təklifə reaksiya bildirilmədi. Ancaq bu günlərdə mənə belə bir məlumat verildi ki, ola bilsin deputat dostluq qrupu gələn ilin yanvarın ikinci ongünlüyündə Moskvaya səfər edəcək. Təbii ki, həmin səfərdə başlıca mövzu Rusiyada yaşayan azərbaycanlıların üzləşdikləri çeşidli problemlərdən çıxış yollarının aranması və tapılması olacaq. Biz çalışacağıq ki, Dövlət Dumasının nüfuzundan və imkanlarından istifadə edərək orada fəaliyyət göstərən həm Rusiya vətəndaşı olan, həm də miqrant azərbaycanlılara qarşı baş verən xoşagəlməz addımlar aradan qaldırılmasına töhfə verək və normal münasibətlər bərpa olunsun. Eyni zamanda da hesab edirəm ki, biz imkan tapıb ordakı vətəndaşlarımızla, xüsusən də Rusiya bazarlarında çalışanlarla görüşərək onların qarşısında çıxış etməliyik, onlara başa salmalıyıq ki, siz bu ölkənin ərazisində çalışıb işləyirsinizsə, Rusiyanın qanunlarına uyğun olaraq hərəkət etməlisiniz.
-2014-cü ilin dövlət büdcəsinin parlamentdə qəbulu da xeyli maraqlı nüanslarla yadda qaldı və ən azı maliyyə naziri Samir Şərifovun deputatların çoxsaylı təkliflərinin məhz maliyyə çatışmazlığından nəzərə alınmadığını və qarşıdakı 2-3 il ərzində də baxılmasının mümkün olmayacağını etiraf etməsi xeyli düşündürücü oldu ki, əcaba, Azərbaycanın iqtisadi inkişaf şkalasında enmə mərhələsi başlanıldımı?
-Mən bunu belə xarakterizə etməzdim. Yaddan çıxarmayaq ki, Azərbaycanın neft bumu artıq sona çatmaq üzrədir. Ancaq bu o demək deyil ki, neft istehsalının azalması Azərbaycanın iqtisadi inkişafına, maliyyə durumuna mənfi təsir göstərəcək. Əvvəla, ölkə prezidentinin siyasətinin başlıca xəttini iqtisadiyyatımızın neftdən asılılığını xilas etmək tutur. Qeyri-neft sektorunun inkişafı üçün çoxşaxəli layihələr həyata keçirilib və keçirilməkdədir. Düşünürəm ki, gələcəkdə qeyri-neft sektorunun inkişafına neftdən gələn gəlirlərin yönəldilməsi hesabına iqtisadiyyatımızı ciddi xarakterli kataklizmlərdən qorumaq mümkün olacaq. Eyni zamanda bəzi deputatlar büdcə müzakirələri zamanı əmək haqlarının fantastik məbləğdə artırılması təklifiylə çıxış etdilər, regionlarda digər iritutumli investisiya layihələrindən bəhs etdilər, çox güman ki, Samir Şəfifov məhz bu səpkili təkliflərə cavab olaraq belə bir ifadə işlətdi. Yeri gəlmişkən, bir məqamı xüsusi qeyd etmək istəyirəm və xatırladım ki, parlamentdə də bunu söylədim ki, kənd təsərrüfatının inkişafına xüsusi qayğı göstəmək lazımdır. Əgər kənd təsərrüfatına əsaslı vəsait qoyuluşu, düzgün müəyyənləşdirilmiş strateji xətt götürülsə, kənd təsərrüfatı məhsullarının stimullaşdırılması və onun əlverişli satışının təmin edilməsiylə Azərbaycan iqtisadiyyatı elə bir yüksək səviyyəyə gəlib çata bilər ki, hətta neft yaddan çıxa bilər.İqtisadçılar hesablayıblar ki, kənd təsərrüfatının bütün potensialından istifadə edə bilsək, Azərbaycanın mövcud ərazisi ilə 50 milyon insanı, işğal olunmuş rayonlarsız 30 milyon insanı ən yüksək səviyyədə həyat şəraiti ilə təmin etmək mümkündür. Ancaq etiraf edilməlidir ki, biz bu gün bu potensialın ən yaxşı halda 10-15 faizindən istifadə edirik. Ona görə də bu istiqamətdə təxirəsalınmaz planlar həyata keçirilməlidir. Bir müdddət öncə parlamentin Aqrar Komitəsinin sədri Eldar İbrahimov kənd təsərrüfatı koopertivlərinin yaradılması təklifiylə çıxış edəndə biz bu təşəbbüsü birmənalı şəkildə müdafiə etdik və başa saldıq ki, bu heç də Lenin kooperativləri deyil, bu, fermerlərin könüllü şəkildə birləşməsi hesabına fermer təsərrüfatlarının inkişafına çox böyük töhfə verəcək bir yanaşmadır. Bir daha təkrar edirəm, əgər kənd təsərrüfatının inkişafına əsaslı vəsait qoyuluşu artırılarsa, fermerlərin inkişafına diqqət yönəldilərsə, bu məhsulların istehsalı stimullaşdırılarsa, yəni kənd təsərrüfatı məhsullarının sənaye üsulu ilə istehsalında enerjidaşıyıcılarının qiymətində, vergilər və ixrac zamanı gömrük rüsumlarında güzəştli qiymətlər tətbiq olunarsa bu sahədə inanılmaz uğurlara imza atmaq mümkündür.
