Erməni tərəfinin son təxribatları dinc nizamlamaya ən kövrək ümidləri də dəfn edir; türkiyəli politoloq: “Dağlıq Qarabağ məsələsində vaxt bizə işləyir...”

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyanın Münhendəki fiaskosundan sonra və Xocalı soyqırımının ildönümü ərəfəsi işğalçı qüvvələrin azğınlaşması müşahidə olunur. Xəbər verdiyimiz kimi, Paşinyanın işğal altındakı Dağlıq Qarabağa növbəti qanunsuz səfərindən sonra təmas xəttində gərginlik artıb. Bu gərginlik özünü həm də Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin Qazax istiqamətində göstərib. Sərhədçilərimizin mövqelərinin minaatanla atəşə tutulması nəticəsində bir əsgərimiz şəhid olub.

Ermənistan tərəfi hələlik bir hərbçisinin “yüngül yaralandığını” bildirir, itkilərini təsdiq etmir. Ola bilsin, bu, ən əvvəl işğalçı orduda son aylar xeyli artan qeyri-döyüş itkiləri ilə bağlı cəmiyyətdə ordu rəhbərliyinə sərt etirazların artması ilə bağlıdır. Yəni mümkündür ki, itkilər az sonra, yaxud tədricən açıqlansın. Lakin istənilən halda, Azərbaycanın qarşı tərəfə qat-qat sərt və ağrılı zərbə vurması üçün bütün əsaslar var. 

N.Paşinyanın Münhendən qayıtdıqdan sonra ictimai rəyi sakitləşdirmək məqsədilə işğal altındakı ərazilərin qaytarılmasını, ümumiyyətlə, istisna edən bəyanat verməsinin ardınca düşmən ordusunun bu cür azğınlaşması daha sərt cavab tədbirlərini zəruri edir - xüsusən də Qarabağda. Hətta düşmənə növbəti aprel zərbəsi endirməyin zamanı çatdığı qənaətindəyik.

Yəqin ki, bu qəbildən cavab tədbirlərinin tezliklə şahidi olacağıq. İşğalçıya heç bir halda aman vermək olmaz. Çünki qarşımızdakı olduqca məkrli, dünya miqyasında Azərbaycan və Türkiyə əleyhinə daima total yalanları həqiqət kimi sırımağa çalışan, bəzən buna nail olan mənfur bir düşməndir. Odur ki, iki qardaş ölkə ortaq hərbi əməkdaşlıqla yanaşı, beynəlxalq miqyasda sinxron təbliğat və əks-təbliğat aparmaq, erməni yalanlarını ifşa eləmək üçün yorulmadan birgə hərəkət eləmək zorundadır.

*****

“Dağlıq Qarabağ məsələsində vaxt bizə işləyir”. “Yeni Müsavat”ın məlumatına görə, bu sözləri Türkiyə prezidenti Administrasiyasının Təhlükəsizlik və xarici siyasət məsələləri üzrə qurumunun nümayəndəsi, professor, politoloq İsmayıl Safi deyib.

“Biz hər şeyi düzgün edirik. Hər imkanda Türkiyə və Azərbaycan heç bir güzəştə getmədən bəyan edir ki, Dağlıq Qarabağ Azərbaycan ərazisidir”, - deyə o qeyd edib. Onun sözlərinə görə, Ermənistanda türklərə qarşı düşmənçilik artıq paranoya halını alıb: 

“Biz çoxlu şəhid itirmişik. Ancaq onlar kimi bu qədər kin saxlamırıq. Bizim niyyətlərimiz həmişə xoşdur. Təəssüf ki, biz türklərin yaşadığı bütün ağrı-acıları unutmuşuq. Hər şeyi unutmaq olmaz. Bosniya və Hersoqovinanın hörmətli lideri Aliya İzzetbeqoviç deyir ki, soyqırımı yaddan çıxarmaq olmaz, çünki unudulmuş genosid təkrarlana bilər. Bu məsələdə Türkiyə Azərbaycandan daha unutqandır. Qarabağa gəlincə, bu torpaqlar şübhəsiz ki, Azərbaycana məxsusdur. Sadəcə, orada yaşayan ermənilərə gələcəkdə normal yaşamaq üçün şərait yaradılmalıdır”.

Saxta erməni “soyqırımını” tanıyan ölkələrin sayının artmasına münasibət bildirən politoloq hesab edir ki, informasiya təbliğatı sahəsində situasiya elə də yaxşı deyil. “Ermənilər bizə qardaş olan Azərbaycanın ərazisini işğal edir, sonra Xocalı soyqırımını törədir. Və bütün bunların üstündən onlar haqlı olur, biz yox? Belə təəssürat yaranır ki, onlar qəddar yox, əzabkeşlərdir. Belə mənzərə onların ədalətsiz təbliğatı sayəsində yaradılıb. Rusiyadakı, Amerikadakı, Avropadakı KİV-lər və başqa sferalar onların əlindədir. Onlar hətta bizim KİV-lərə, bizim xalqımıza da təsir edə bilirlər. Onlar öz yalanlarını yeritmək üçün hər yerdə gecə-gündüz işləyirlər”, - deyə o əlavə edib.

*****

Son qənaəti bölüşməmək mümkünsüzdür. İşğala, saxta soyqırım iddialarına qarşı effektli mübarizə doğrudan da paralel olaraq təbliğat alanında, hətta bir az da məkrli düşmənin öz üsullarından istifadə olunmaqla, daha güclü şəkildə aparılmalıdır. Əlbəttə ki, bu sahədə uğurlar az deyil. Elə olmasaydı, dünya çoxdan büsbütün erməni yalanlarına təslim olar, torpaqlarımızın işğalı tanınar, uydurma genosid məsələsi BMT-nin gündəliyinə çıxardı.

Azərbaycan və Türkiyənin təcavüzkar ölkəyə qarşı illərdir apardığı blokada siyasəti də müstəsna olaraq, düşmən ölkəni çökdürmək, onun təbliğatını kəsərsiz eləmək, Bakı və Ankara ilə dil tapmadan inkişaf etməyin qeyri-mümkünlüyünü ermənilərə anlatmaqdır. Bu siyasət artıq bəhrəsini verir. Ermənistan iqtisadiyyatı ağır durumdadır, ölkədən əmək qabiliyyətli əhalinin axını dayanmır. O da diqqətçəkicidir ki, iki il öncə qonşu ölkədə yaşanan və ermənilərin ağız dolusu danışmağı xoşladıqları “məxməri inqilab” da vəziyyəti yaxşıya dəyişməyib. Çünki Qarabağa görə blokada rejimi qalır. Bu üzdən artıq Nikol Paşinyan iqtidarına qarşı da narazılıq var və aybaay böyüməkdədir.       

Ermənistanda vəziyyət həm də qarışıqdır. Bir səbəb də Paşinyan hökumətinin inqilabdan keçən iki ildə hələ də öz daxili dayaqlarını möhkəmlədə bilməməsi ilə bağlıdır. Bu da Azərbaycana Qarabağ məsələsində, işğalçı qüvvələri daha böyük itkilərə məruz qoymaq baxımından əlavə fürsət yaradır. Üstəlik, düşmən ölkədə durum aprelin əvvəlinə konstitusiya referendumu təyin edilməsi ilə bir qədər də kəskinləşib. Hakimiyyətə qarşı KİV və ekspert dairələri çərçivəsində irad və ittihamlar xeyli qartıb. Qarşıdurma və toqquşma ehtimalları çoxalıb.

“Ermənistanda nəzərdə tutulan referendum nonsensdir. Bu referendumla rəsmi İrəvan ictimaiyyətin fikrini Qarabağ ətrafında gedən hadisələrin inkişafından yayındırır”. Bu barədə Ermənistanın “Vernatun” ictimai-siyasi klubunun bəyanatında deyilib (Axar.az).

“Konstitusiya islahatı yalançı gündəmdir və sadə Ermənistan vətəndaşına heç nə verməyəcək. Məsələ bundadır ki, Ermənistan üçün Qarabağ ətrafında təhlükəli proseslər gedir və referendum da ictimaiyyətin fikrini hədəfdən yayındırmaq üçündür” - bəyanatda qeyd olunub.

Klub bəyanatında iddia edilir ki, İrəvanla Bakı arasında Qarabağ probleminin həlli məsələsində razılaşma var və Ermənistan güzəştə gedəcək. Ermənistan cəmiyyətinin reaksiyasını başa düşən hökumət yayındırıcı manevr etməyə cəhd göstərir. Buradaca qeyd edək ki, Ermənistan müxalifəti hakimiyyətə təzyiq üçün son günlər Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində aparılan danışıqlardan maksimum istifadə etməyə çalışır.

*****

Azərbaycanı əlbəttə ki, Ermənistanda Paşinyan iqtidarına hansı münasibətin bəslənməsi deyil, öz torpaqlarını tezliklə işğaldan azad etmək maraqlandırır. Doğrudur, düşmən ölkədə qarışıqlığın və hərc-mərcliyin hökm sürməsi Azərbaycana əl verir. Çünki belə qarışıqlıq İrəvanın işğal altındakı torpaqlarımıza nəzarətitş zəiflədir.

Bütün hallarda biz Rusiya amilini də ciddiyə almaqla, ərazilərimizin heç olmazsa, bir qismini, tutaq ki, Dağlıq Qarabağ ətrafındakı iki rayonu ildırım sürəti ilə geri almaq üçün “qızıl fürsət”i düzgün hesablamalı və dərhal istifadə etməliyik. Çünki erməni tərəfinin son açıqlamaları bir daha təsdiq edir ki, o, real güc görməyincə, güclü zərbə yeməyincə danışıqlarda konstruktiv mövqe tutmayacaq və status-kvonu süni surətdə uzatmağa davam edəcək.   

Ancaq türkiyəli politoloqun da qeyd elədiyi kimi, zaman ermənilərə işləmir. Başqa sözlə, Qarabağ ixtilafının çözümü, Türkiyə ilə münasibətləri qaydaya salmaq ən əvvəl onların özünə lazımdır. Bunu həm də artan müharibə riski diktə edir.

“Dağlıq Qarabağdakı münaqişə ümidsiz şəkildə dondurulub, 1990-cı illərin əvvəlində müəyyənləşdirilmiş danışıqlar formatı artıq işə yaramır”. Bu sözləri erməni politoloq Karine Gevorqyan deyib.

“1994-cü ildən bəri dünya çox dəyişdi və köhnə yanaşmalarla bu problemi həll etməyin mümkün olmadığı aydın oldu. Çünki Qarabağ münaqişəsi bütün Yaxın və Orta Şərqə təsir edən proseslərin bir hissəsinə çevrildi. Yəni Qarabağ münaqişəsi müxtəlif qlobal siyasi güclərin maraqlarının toqquşduğu geosiyasi forma alıb. Bu vəziyyətdə münaqişənin həlli mümkünsüz görünür, hətta ATƏT-in Minsk Qrupunun səylərinə baxmayaraq...” - Gevorqyan bildirib.

Onun fikrincə, 1990-cı illərin əvvəllərindən nə ermənilərin, nə də azərbaycanlıların dünyagörüşü dəyişib: “Hər tərəfin tamamilə əks mövqeyi var və yaxın gələcəkdə dəyişməyəcəyindən qorxuram. Baş verənlərin tərəflər arasında silahlı qarşıdurmaya səbəb olacağını istisna etmirəm”.

Erməni politoloqun fikirlərində bəzi rasional notlar olsa da, bir şeyi xüsusi vurğulamaq zərurəti var: bu da ondan ibarətdir ki, konfliktin həlli üçün azərbaycanlıların yox, məhz ermənilərin yanaşmasının dəyişməsinə, bundan ötrü isə onların beynəlxalq hüquqa, Qarabağa dair qərar-qətnamələrə sayğılı olmalarına, əsassız torpaq iddialarına son vermələrinə  ehtiyac var. O zaman müharibə ehtimalı qalmaz və heç bir kənar güc münaqişədən öz maraqları üçün istifadə edib onun həllini uzada bilməz. O cümlədən də Rusiya...