AMİP Siyasi Şurasının üzvü Əli Orucovun Moderator.az-a müsahibəsinin ikinci hissəsini təqdim edirik:

Əvvəlini bu linkdən oxumaq olar: //www.moderator.az/news/300744.html

- Mən bu çıxışa diqqətlə qulaq asdım. Prezident İ.Əliyev həmin çıxışı sanki yürüdüləcək siyasətin tezisləri idi. Burdan verilən messajlar təhsildən tutmuş xarici siyasətədək  bir çox sahələri əhatələyirdi. Avropaya inteqrasiya məsələsinə gəlincə, çıxışda səsləndirilən fikirlərə bir qədər fərqli yanaşıram və hesab etmirəm ki, prezident Avropa və Avroatlantika məkanına inteqrasiyadan imtina edir. Azərbaycan və Avropa bir birlərinə iqtisadi, ticari, kommunikasiya, siyasi, təhlükəsizlik və sair sahələri ilə sıx bağalıdır. Azərbaycan iqtisadiyyatına Qərb milyardlarla investisiya yatırıb. Saxələndirilmi enerji təhlükəsizliyi və nəqliyyat-komminikasıya məsləsində Qərb üçün Azərbaycan kilid nöqtələrdən biridir. Birgə BTC, Bakı-Tiflis-Ərzurum qaz xətti, TAP, Bakı-Tiflis-Qars nəqliyyat dəhlizi və s. kimi nəhəng transmilli projelər həyata keçirilib. Qloballaşan dünyamızda Azərbaycanın özünə qapanması, qapıları bağlaması mümkün deyil. Sadaladığım iqtisadi, siyasi və təhlükəsizlik amilləri imkan verməz ki, Azərbaycan Avropadan imtina etsin. Sadə bir misalı da diqqətinizə çatdırmaq istərdim. Heç kəsə sirr deyil ki, Azərbaycanın dövlət büdcəsinin 70 faizi neft-qaz sektorundan gələn gəlirlər hesabına formalaşıb və bunun da 50-60 faiz alıcısı Avropadır. İndi siz təssəvür edirsizmi Avropa və Avroatlantikadan üz çevirmək bizə hansı miqyasda problemlər yarada bilər?! Bu gün Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin və təhlükəsizliyinin qorunmasında da Qərbin böyük dəstəyi var. Qərb heç vaxt Azərbaycana təhlükə yaratmayıb. Qərblə dil tapmaq, dialoq qurmaq mümkündür. Lakin Rusiya və İranla belə davranmaq mümkün deyil. Çünki rəsmi Moskva da, Tehran da həmişə təhdid və güc dili ilə danışıb. Məncə, prezidentin Qərblə inteqrasiyadan imtinası bardə dedikləri də əslində Moskvanın və Tehranın artan təsirini və təzyiqini yumşaltmaq məqsədi güdür. Ola bilməz ki, YAP-in sədri və ali icra qurumunun rəhbəri,  H.Əliyev siyasi kursunun davamçısı olan prezident həm 1999-cu ildə mərhum prezidentin rəhbərliyi dönəmində qəbul edilmiş hakim partiyanın Proqramını və 2007-ci ildə qəbul edilmiş özünün imzaladığı Milli Təhlükəsizlik Konsepsiyasını nəzərə almasın. Hər iki sənəddə qarşıdakı mərəhələdə müstəqil dövlətimizin, xalqımızın milli mənafelərinin və strateji maraqlarının, milli təhlükəsizliyinin qorunması, ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi üçün xarici siyasətin əsas istiqamətlərindən biri kimi ölkəmizin Avropa və Avroatlantik siyasi, iqtisadi və təhlükəsizlik məkanına inteqrasiyasına üstünlük verilir. Mən bu xarici siyasi kursdan cənab İ.Əliyevin imtina edəcəyini düşünmürəm. Bəzən dövlət başcısı özünün də istəmədiyi bəyanatların səsləndirməsi dövlətin, millətin gələcək taleyi naminə məcburiyyət yaradır. Azərbaycanı Qərb-Rusiya və ABŞ-İran qarşıdurmasının zərərindən, təhlükələrindən və savaş poliqonundan qorumaq üçün manevirlər etmək müdriklik və soyuqanlılıq tələb edir. Bu məsələni proseslərin axınına burxmaq lazımdır ki, Azərbaycanın xarici siyasi kursunun hara istiqamətləndiyini aydın görə bilək. Bu qarğaşalı və qarışıq zamanda konkret nəticə çıxarmaq hələ çətin və tezdir.  

- Ola bilsin Prezidentin məlum tədbirdə etdiyi çıxışında, Qərblə bağlı bir qədər qəzəbli və narazılıq, sərtlik tonu var idi. Görünür, Avropa və demokratik cəmiyyət ölkə başçısına demokratiya və  fundamental azadlıqlarla bağlı Azərbaycanın üzərinə götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsini təkidlə tələb etməsi və bir sıra hesabatlarda ölkənin adının neqativ göstəricilərlə göstərilməsi aqressiv mövqe formalaşdırıb. Amma Qərb dəyərləri illərin mübarizəsindən çıxmış və mərhumiyyətlər, qurbanlar hesabına bu günümüzə gələn ali dəyərlərdir. Qərbdə insanlar kölə, qul, deyil və haqqı-hüquqi  addımbaşı tapdalanmır. Ölkəsinin varını-dövlətini, yeraltı-yerüstü sərvətini hökümətləri, məmurları oğurlamır, talan etmir. Korrupsiya və rüşvət yoxdur. Qocalarının, ahıllarının əlinə süpürgə verib yol, küçə süpürməyə məcbur etmirlər. O biçarələri də gündə bir maşın vurub küçənin ortasında öldürür. Gəncləri öz gələcək həyatlarını seçməkdə heç kimdən nə maddi, nə də mənən asılı deyil, karyera qurmaq imkanları qeyri-məhduddur. Xalq dövlətə deyil, dövlət xalqa xidmət edir. Bütün hakimiyyət qollarını özləri seçir, özləri görəvdən alır. Səslərini oğurlamırlar, saxtakarlığa, saxtalığa, yaltaqlığa, hər cür riyakarlığa sövq edilmir. Normal, məsuliyyətli və çalışqan siyasi sistem və siyasi təsisatlar var. Vətəndaş cəmiyyəti var. Qanunların aliyi prinsipi qorunur. Hər kəsin əməyinə, biliyinə, istedadına, bacarığına görə qiymət verilir. Hamı qanunlar qarşında bərabərdir. Yəni bu kimi müsbət  ənənələri qoyub da zərərli halları xüsusilə qabardıb nifrət yağdırmağı doğru hesab etmirəm. Hər bir cəmiyyətlərdə mənfi və neqativ hallar var. Yaxşı və mütərəqqi ənənələri əxz etmək lazımdır. Qərb nə qədər liberal olsa da, həm də mühafizəkarlığını qoruyub saxlayıb. Bütün çatışmamazlığına, bizim haqlı olaraq mənfi qarşıladığımız xüsusiyyətlərə baxmayaraq çaxdaş dünyamızda Qərb dəyərləri, qərb mədəniyyəti və ənənələri ideal və nümunə sayılır. Biz Avropanın bir parçasıyıq və mütərəqqi cəmiyyətlərdən özümüzü təcrid edə bilmərik. Yuxarıda dediyim kimi Avropa ilə bazarlığa da, qanedici razılaşmalara da getmək mümkündür. Amma Rusiya ilə bunu söyləmək çətindir. Rusiyanın hakim siyasi dairələri Azərbaycana öz mülkləri, öz müstəmləkəsi baxır. Azərbaycan nə qədər güzəştlərə getsə də, bunlarla kifayətlənməyəcək.  Ona görə də Kremlin dünya ağalığına can atdığı və çoxqütblü dünya düzəni yaratmaq uğrunda heç bir beynəlxalq hüquq normaları tanımadan açıq mübarizə apardığı indiki dönəmdə hakimiyyət Azərbaycanın mənafelərinin qorunması və qarşılıqlı maraqların təmini üçün V.Putinlə hansısa razılığa gəlinməsi iddiasını qəbul etmirəm. İstisna etmirəm ki, Əliyev iqtidarı öz çıxarları üçün hansısa razılığı ala bilər, bunun da nələrin güzəştə getməsi müqabilində olacağını bilmək çətindir. Mən Rusiya ilə ehtiyatlı davranmağın, əlaqələrin və münasibətlərin korlanmamasının və Kremlin “qırmızı çızgi” saydığı maraqlara toxunulmamsının tərəfdarıyam. Ortada Gürcüstan, Ukrayna, Suriya təcrübəsi var. Ancaq Azərbaycanın Avropaya və Avroatlantika məkanına inteqrasiyası da qaçınılmazdır. Rusiyanın özü də əvvəl-axır bu xətti götürəcək.

- Minlərlə intellektual və yeniliyə meylli gənclərimiz özlərinə iş tapa, karyera qura bilmirlər. Yaxud da adamı və pulu olmadığından vəzifə pillələrində irəliləyə bilmirlər, halbuki hamıdan çox işləyən, çalışanlar da həmin kadrlardır. Gənc nəslin ölkəni tərk edərək xaricə üz tutmağa məcbur qalması, dövlətin gələcəyi üçün də ciddi təhlükədir.  Görünən odur ki, cəmiyyətdə kastalaşma və silkləşmə var. Aşağı təbəqinin və silkin nümayəndələri çox nadir halda və çətinliklə yuxarı kastalara və silkə daxil ola bilir. Bununla belə gənclərin yüksək vəzifələrə təyinatı təqdirəlayiqdir. Hakimiyyətin uzunömürlü və möhkəmliyinin başlıca şərtlərdən biri də istedadlı, savadlı, müasir dünyagörüşlü kadrların seçilməsi və düzgün yerləşdirilməsidir. Amma burada da qohumbazlığa, tanışlığa, yerliçiliyə, hansısa hakimiyyətdaxili qruplaşmaya bağlılığı rol oynamamlıdır. Təəssüfər olsun ki, bu sahədə də neqativ hallar müşahidə edilməkdədir. Belə təəssürat yaranır ki, vəzifə pilləsində sürətlə irəliləmək üçün mütləq hansısa hakimiyyətdaxili komanda ilə bağlılıq olsun.  Bu cür kadr seçimi kadr islahatlarına da xələl gətirir.  Digər tərəfdən Qərbdə təhsil almaq, bir neçə xarici dil bilmək hələ həmin kadrın praktikada özünü tam doğrulda biləcəyi demək deyil. Ən vacibi odur ki, həmin gənc kadrlar xalqın dilini bislin, xalqla danışmağı bacarsın, xalqa, millətə bağlı olsun, onun dərdini-sərini anlaya bilsin. Problemlərin mahiyyətini dərk edib, həllinə çalışsın. Açığı mən Sahil Babayevin, Ceyhun Bayramovun, Ramin Quluzadənin, Səfər Mehdiyevin, Rövşən Rzayevin göstərdiyi fəaliyyəti qənaətbəxş hesab etmirəm və onlara göstərilən etimad doğruldulmayıb. Yaxud Kərəm Həsənov kimi korrupsioner və rüşvətxorun daha yüksək vəzifəyə gətirilməsi təəccüb və təəssüf doğurur. Cəmiyyət onun ciddi surətdə cəzalandırılmasını gözləyərkən, daha yuxarı posta çəkilməsi insanlarda kadr islahatlarına da inamını sarsıdır və ruh düşkünlüyü yaradır. Xalqın dəstəyini almadan həyata keçirilən heç bir tədbir, heç bir islahat uğurlu ola bilməz və istənilən nəticəni verməz.