Martın 14-də Sabir Sarvanın vəfatının ildönümü qeyd olunacaq.

Sabir Sarvan 40 illik ədəbi fəaliyyətində, bir-birindən rəngarəng poetik nümunələr ərsəyə gətirib, cəmiyyətdə çox məşhur olmasa da, yaradıcı şəxslər arasında sayılıb-seçilən şair olub. S.Sarvan Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) Sumqayıt filialında çalışıb, bu filialın qurulmasında fəal iştirak edib.  

Sabir Sabir Sarvan 1956-cı ildə Ağsu rayonunun Pirhəsənli kəndində anadan olub. O, “Gördüyüm göy üzü, baxdığım işıq”, “Çıx qaranlıqdan, “Gəldi qürub”, “Özümü sözə çevirdim” adlı şeir kitablarının müəllifidir. Şair 2017-ci il martın 14-də vəfat edib.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyi Sumqayıt bölməsinin sabiq sədri, tanınmış şair  Sabir Sarvanın şeirlərini təqdim edirik.

YAŞIDIM BİNA

Sumqayıtda

                yaşıdım olan bir bina var,

Binəsi mən doğulan ili

qazılıb,

Alnının ortasına

               1956 yazılıb.

Dər - divarında rüzgarın izləri,

Gecələr par - par yanır

pəncərə gözləri.

Harda olsam,

Harda yaşasam da yenə

O bina alın yazısından

               bir köynək daha yaxındır mənə.

İki yol ayrıcında,

daş qüruruyla dayanıb

               yaşıdım,

Elə bil arşın udub.

Bənnalar onun kərpiclərini

atıb - tutanda,

Anam da məni qucağında atıb - tutub.

Sumqayıtda

              yaşıdım olan bir bina var,

üst mərtəbələri insan yuvası,

altında mağazalar,

              
bir də bir ovçu dükanı,

                   balaca.

İntihar fikrinə düşsəm,

                   silahı o dükandan alacam.

Sumqayıtda

                    yaşıdım olan bir bina var,

Orta boylu,

qaraqabaq bir binadı.

Yer qaçmasa ayağının altından,

Olmasa özgə bir qəza - filan

bizdən tüstülü xatirələr

danışmaq sarıdan ümidim

təkcə onadı. 

ÇALDIRAN AĞRISI

Necəsən, dərdimi deyəm,

Dağ ərisin, daş yerisin.

Vay o günə, dəli başla,

Üstünə qardaş yerisin.

Heç yana çatmasın əlin,

Alışsın ağzında dilin,

O tərəfdən Sultan Səlim,

Burdan Qızılbaş yerisin.

Açılsın əllərin göyə,

Allah da durmasın yiyə.

«Zalım qardaş»  deyə - deyə

Diyirlənsin, baş yerisin.

Oyan gürzünə tarixin,

Çaxıl gözünə tarixin,

Tüpür üzünə tarixin,

Qoyma bu vərdiş yerisin.


GEDİRSƏN

Gözəllərin bir yolu var,

O yolu tutub gedirsən.

Huşumu başımdan alıb,

Gözümdə bitib gedirsən.

Alışır yaxında nə var,

Bilmirəm ahımda nə var,

Oyadıb ruhumda nə var,

Könlümə yatıb gedirsən.

Papağı yandırdım günə,

Gəlmədin imana, dinə.

Qırmızı geyinib yenə

Qanıma batıb gedirsən.

  QARABAĞLI  UŞAQ

Səhər al qanla  açılır,

Quşlar göydən

                         ölü düşür.

Alışmır güllə səsinə

Budaq qorxur,

                     gülü düşür.

Saçı dağılıb alnına,

Sıyrım - sıyrım olub dizi.

Gözlərinin qabağında

Anasının qanlı üzü,

Qaçır qarabağlı uşaq.

Dərd gələndə tək - tək gələr,

Dərd gələndə qoşa gəlməz.

Bir bu qədər xata, bəla

Ağıla gələr, başa gəlməz,

                      sanı yoxmu?!

Aşağıdan yer qalxıb,

Yuxarıdan göy enib,

Qışqırığı boğazına,

Gözləri haqqa dirənib,

                    sonu yoxmu?! -

Qaçır qarabağlı uşaq.

Axarı sınmış ömürlər,

Zülümdən bezar könüllər,

Ağ alnında qara qada,

Hara qaçsın bu dünyadan?!

Ayaqları heydən düşüb,

Şişib

      alnının damarı,

İnsanlar ee...y,

                      sizə sarı,

  Qaçır qarabağlı uşaq.


HARA APARIRSAN

Günəş güzgüsünü əlindən salıb,

Çiçəklər rəngini rəngindən alıb.

Şəhərə çıxmısan, daş heykəllər də

Arxanca boylana - boylana qalıb, -

Hara aparırsan

bu gözəlliyi?

Heyrətdən bir kəlmə danışan da yox,

Bu qəfil sükutla barışan da yox,

Kəsib qabağını soruşan da yox:

- Hara aparırsan

bu gözəlliyi?

Şəhərə aydınlıq üzündən düşüb,

Sığallı xanımlar nazından düşüb,

Yanıqlı - yanıqlı baxır kişilər,

Çoxunun arvadı gözündən düşüb,-

Hara aparırsan

bu gözəlliyi?

Bu sevda başımdan sovuşan deyil,

Bu gözlər üzündən yığışan deyil,

Onsuz da heç yana sığışan deyil, -

Hara aparırsan

bu gözəlliyi?

QAN

Qana bələyirlər bizim elləri,

Qan deyir torpağı,

Daşı Vətənin.

Üzündə - gözündə qəm yuvalanıb,

Çəkir qovğaları başı Vətənin.

Şeytan ocağına, şər ocağına

Bəlli yelpiklərin küləyi gəlir.

Susuram,

sinəmi deşir ürəyim.

Dinirəm,

ağzımdan qan iyi gəlir.

Bu yurd

            neçə dəfə qana çəkilib,

Quruyan dəniztək sinib özünə.

Axtarsan

           Vətənin sərhədlərini,

  Düş tarix boyunca qanın izinə.

Torpağı bölündü yağlı tikə tək

Bu millət içindən sındı beləcə.

Hər gedən

           gecədə bir itiyi var,

Hər gələn

                səhərı qandı beləcə.

Gərək qan bağlaya şairin sözü,

Şair əllərini qandan gen tutub.

Gör hansı zamandı,

   gör hansı vaxtdı

Mən qana çapıram,

      məni qan tutub.

 ***

Gör hansı fəsildə durub gəlmisən,

Üşüyən budaqlar gün axtaranda.

Quşların hamısı köçüb gedəndə,

Sərçələr soyuqda dən axtaranda.

Buyur, gəl içəri, qapıda durma,

Keçən çoxdan keçib, özünü yorma.

Mən belə oluram, sən fikir vermə,

Bir çətin söhbətə yön axtaranda.

Ürəyim  sonuncu yarpaqtək əsir,

Nə həsrət istəyir, nə sevgi gəzir.

İllərlə yolunda durdum müntəzir,

Bəs niyə gəlmədin mən axtaranda?!

DÜŞMAN

Vaxtında ölmədim, indi də gecdi,

Hər nədi bu ömrü yaşayam gərək.

Çox da ki gözlərim doyub dünyadan,

Çox da ki soyuyub sinəmdə ürək.

Qarışıb rəngləri, dünyanı daha,

Təkcə ağ - qaraya bölmək çətindi.

Ömrüm uzun çəkdi, düşman qazandım,

Düşman qazandınsa, ölmək çətindi.

Qoymaz gecələri çimir etməyə,

Bəlkə də o məndən sayıqdır ancaq.

Bir gözüm yuxuya getsə də mənim,

Bir gözüm həmişə oyaq qalacaq.

Qalmışıq göz - gözə, səngər - səngərə,

Belə qalasıyıq son günə kimi.

Düşmanlı adamın çıxır ağzından,

Sonuncu nəfəsi son güllə kimi.

Vaxtında ölmədim, indi də gecdi,

Hər nədi bu ömrü yaşayam gərək.

Çox da ki gözlərim doyub dünyadan,

Çox da ki soyuyub sinəmdə ürək.


BİR DƏ GÖRDÜN

Sən mənim acı dilimdə

Bal kimi qərar tutmusan.

Lalə tək yanan qəlbimdə

Xal kimi qərar tutmusan.

Həsrətin çağlar içində,

Sabirin ağlar içində,

Çəkdiyin dağlar içində,

Göl kimi qərar tutmusan.

Sevən sevdiyindən  dönməz,

Xəyalları Yerə enməz,

Qarşımda bitməz - tükənməz,

Yol kimi qərar tutmusan.

Birdəfəlik canı istə,

Dolanırsan bu həvəsdə,

Bir də gördün qəbrim üstə,

Gül kimi qərar tutmusan.

ÇAĞIRIŞ

Bu şeir ötən əsrin 80-ci illərində  atom mü­­haribəsi təhlükəsinin artığı bir za­man­da yazılıb. Nə qədər ki, o  silah var mən bu şeiri aktual hesab edirəm.

Bu günlər söhbətimiz daha uzun,

           üzümüz daha məhzun,

                        başımız daha ayıq.

Bu günlər bir dərdin ayrı üzləritək

            yaşayırıq.

Hər şeyə doymadan

            baxır gözlərimiz.

Ağır daş kimi

            asılır dodağımızdan

                    sözlərimiz.

Bu günlər dünya böyük nəhr kimi

             qımıldanmada,

                   tərpənişdədir.

Analar təşvişdədir.

Gəlin anam soruşur məndən:

     - Adı nədi, bala, onun,

               atsalar qaçıb bir yanda

                gizlənmək olmaz?

Üzünə baxmıram.

Dua pıçıldayantək,

           özümçün qorxmuram,

                            deyir.

Bərəkətli əlləri qoynunda,

            ürəyinin içini yeyir.

Ürəyinin içini yeyir analar,

Evlərimizdə beşik,

qəlbimizdə əbədi ümid var.

Böyük evimiz

             qarpız kimi diyirlənməmiş

                            mavi bir dərədən,

Dayanıb baxmayaq,

yağışa baxantək pəncərədən.

Gecikən atdan salınır.

Dünən keçmişdir,

Bu günün haqqı

             bu gün alınır.

Heçlik qalın toz kimi

             sinəmizə enməmiş,

Ölüm

       minməmiş yəhərli atına

Özgə işləri atıb,

  əl - ələ tutub

yığışmaq gərək

İNSAN təbəssümlü

             bir bayrağın altına.


***

Sənə məktub yazam təzə görüşçün,

Köhnə araçıya iş düşə yenə.

Dayanaq göz - gözə, nəfəs - nəfəsə,

O fürsət əlimə kaş düşə yenə.

Duyam ki, varınam, yoxunam sənin,

Hər gecə masmavi yuxunam sənin,

Bilmədən qəlbinə toxunam sənin,

Ovcuma mirvari yaş düşə yenə.

Gizlin baxışlardan yamanlıq sezək,

Söz üstə söz qoyan dillərdən bezək,

Fikirli dolanaq, uzaqdan gəzək,

Qəfil aralığa qış düşə yenə.

Mən sonra inandım bir həqiqətə,

Cəsarət yetirir ilk məhəbbətə.

Elə istəmirəm bu nağıl bitə,

Göylərdən başıma daş düşə yenə.

BAHARA ALDANAN ŞAİR

Rəsul Rzanın xatirəsinə

Aparırdıq bahara aldanıb

            gedən şairi,

Göynəyirdi yanaqlarımızda

            gözümüzdən çıxmayan

            iki damla yaşın yeri.

Su üzündə

            yarpaq gedən kimi

            gedirdi, gedirdi çiynimizdə -

Təzəcə qopmuşdu budağından.

Buğlanan

            yorğan torpağın,

            nəfəsini duyub gedirdi.

Könül verib sevdiyi

            böyük dərdləri

            qoyub gedirdi.

(Böyük ürəklər

Böyük dərdləri sevir

            hər şeydən öncə)

Gedirdi,

             Gedirdi beləcə,

bu bir,

              bu iki,

              bu da...

Sonuncu addım.

...Evdə şəklinə baxdım

             ölənə oxşamırdı

             şəkildən baxan adam.

 

FƏXRİYYƏ

Zamanı  gələndə,

            göylərdən gələr

Ruhuma ruzudu mənim yazdığım.

Bir azca saralıb - solan qürubdu,

Bir az dan üzüdü mənim yazdığım.

Nur kimi təzədi -

            vədələr bilməz

Tənqiddən - təftişdən hədələr bilməz.

Yüz eynək dəyişsin, gədələr bilməz

Paşa,

            xan sözüdü mənim yazdığım.

Nə olsun,

           dolaşmır dildə - ağızda,

Gözləyib cücəni sayaq payızda.

Mürəkəb ha deyil bəyaz kağızda,

Qarda qan izidi

                   mənim  yazdığım.

QAYITMIR

Hüseyn Əfəndinin xatirəsinə

Durub ha çağırım gündə yüz kərə,

Qara torpaqlarda yatan qayıtmır.

Bə sənin yenrinə mənmi utanım? -

Utan, azğın fələk, utan, qayıtmır.

 Bu «yarpaq tökümü» başlandı nədən,

Gəlir ayrılıqlar, dostlardı gedən.

Qara sevdalarmı bizi qəhr edən? -

Bəllidi, bu yolu tutan qayıtmır.

Nə yaman gətirdi il bəlaları,

Uçurub aşırdı sel qalaları.

Səni istəyəndə gül balaların

Kim qıyıb deyəcək: - atan qayıtmır.

Hanı qəlbi şüşə, baxışları şən,

Mənimlə çörək yox, ürək bölüşən.

Qor kimi dünyanın gözünə düşən,

Nur kimi gözümdən itən qayıtmır.

Bilməzsən  ürəyim nə haray çəkdi,

Dinib - dilləndikcə dilim vay çəkdi,

Təni torpaq aldı, ruhu göy çəkdi,

Belə mərtəbəyə yetən qayıtmır.


RAHAT YAT

Rahat

        yat,

Qapandı gözlərin

        bir ovuc torpaq deyə.

Qovuşdun artıq

        ulduzlu gecələrdə duyduğun

                              qədimliyə.

Qolların quru budaqdır indi

Yaddaşın ağ

                    varaq.

Rahat

        yat,

Heç vaxt bu qədər

        sənin olmayıb torpaq.

Gəldin,

        varıydı,

Getdin,

        davam edir həyat.

Beşikdəsənmiş kimi

Rahat uyu, rahat.

(Modern.az)