Beynəlxalq aləmdə və dövlətlərarası münasibətlərdə multikulturalizm son illər ən çox hallanan ifadələrdən birinə çevrilib. Bu mənada Azərbaycan da istisna deyil.

Multikulturalizm ilk dəfə 1960-ci illərdə işlənib, 1971-ci  ildə  Kanadada rəsmi  dövlət  siyasətinin tərkib hissəsinə çevrilib. Multikulturalizm   elə   bir  siyasət   növüdür  ki,o, mədəni  pluralizmi qəbul  edir, və onun inkişafına  şərait yaradır. Bu ölkə əhalisinin etnik , dini  və  irqi  müxtəlifliyindən   asılı  olmayaraq, onların  hamısının  hüquq  və azadlıqlarına hörmətlə səciyyələnir. 

Multikultural  cəmiyyətdə  hər  bir  vətəndaş öz  mədəniyyətini, dilini, dinini, adətlərini  etnik  dəyərlərini  inkişaf  etdirmək , ana  dilində  məktəb açmaq, qəzet və  jurnal  dərc etdirmək  sahələrində bərabər hüquqa  malikdir. Multikulturalizm siyasəti azad düşüncə  dəyərləri ilə assimilyasiyanı  inkar  edən inteqrasiyaya  aparır. Buna  görə  multikulturalizm  tolerantlıqla da sıx bağlıdır. Müxtəlif    mədəniyyətlərin    paralel   şəkildə   qarşılıqlı  əlaqəsini  qəbul edən   tolerant   cəmiyyətin   başlıca    xüsusiyyətlərindən   biridir. 

Multkulturalizm siyasətini  həm  siyasi  elita, həm  də  millətin  digər nümayəndələri  qəbul  edir. Bu siyasət  sosial  ədalətsizliyi  aradan  qaldırmağa  nail olur, irqçilik  və  ədalətsizliyə qətiyyələ mübarizə  aparan istiqamətdir. Belə ki, ABŞ, Kanada, Avstraliya   İsveçrə və.s  ölkələrdə   həyata    keçirilən  multikulturalizm   siyasətinin   həyata   keçirmə  layihələrinin  əsaslı  təhlilini  aparsaq, görərik   ki,  multikulturalizm  siyasəti və  ümummilli   dəyərlərin  prioritetlərin arasında  seçimdən  danışmaq   olar. Nəticədə  multikulturalizm   siyasətinin    müasir zamanda dövlətin   milli mədəni layihələrdə  dominantlığı əks olunur. 

Multikulturalizm   siyasətinə    müraciət  edən    ölkələr     demokratiyaya    keçiddə  müəyyən   uğurlar   əldə   ediblər. Bu sıraya yenə Kanada, Avstraliya və İsveçrəni aid etmək olar.  Multikulturalizm   müxtəlif    mədəniyyətlərə    dözümlülüyün    nümayiş olunmasıdır. Onu da  qeyd  etmək  lazımdır ki , mutikulturalizm  o ölkələrdə  uğurla  həyata   keçirilir  ki, dövlətin  qəbul olunmuş siyasəti olsun və müəyyən    strategiya ilə həyata keçirilsin. Uğursuz  multikulturalizm siyasəti o  zaman   baş verir ki  layihə fraqment xarakter daşıyır. Buna nümunə olaraq ABŞ-ı göstərmək olar ki, bu ölkədə irqlər arasında zaman-zaman problemlər yaşanır. Multikulturalizmə zərbə vuran amil “etnik   birliklərin” olmasıdır. Digər    problem   etnomədəni    qruplarda    özünütəcrid  meydana   gəlir, etnik  “GETTO” yaranır. 

Bildiyimiz  kimi  Qafqaz   etnik  müxtəliflik  nöqteyi  nəzərdən  həssasdır.          Azərbaycan   Respublikası   multikutural   şəraiti     nümunə    gətirmək   olar . Azərbaycan   çoxlu   ənənəli  müxtəlif  etnik qruplarla  zəngindir: almanlar, ruslar , ukrainlər,yahudilər, talışlar ,tatlar, ləzgilər, xınalıqlar,avarlar,udinlər, gürcülər və.s. etnik , milli,mədəni, dini,  müxtəliflik nümunələrini göstərmək olar. Onlar arasında                                                                                          münasibətlər   xüsusi  həssalıqla tənzimlənir. Baxmayaraq  ki,  Azərbaycan     gənc  dövlətdir,  qanunlarımıza  görə  Azərbaycanda   vətəndaşı  dinindən  irqindən  milliyyətindən asılı  olmayaraq hamı  bərabərdir. Ali məqsədə  malik olan qanun və dövlətin    prinsipi      dünyanın    böyük    bəlası     sayılan  irqçilik, rassizm   etnik konfliktlərin          qarşısını alır. Əminamanlığın sülhün  təminatçısı kimi çıxış edir. Azərbaycan  Respublikasında  multikulturalizm  dövlət  siyasətidir. Hətta   2016-cı    il    rəsmi    olaraq    Azərbaycanda    “Multikulturalizm” ili  elan  olunmuşdur. Mənfi  xüsusiyyətətlər (azlıq  təşkil    edən   milliyyətin    mədəniyyət,  dil, din, adət, milli  ünsürlərin    assimilyasiyaya    uğramaması   üçün  və   ya  yerli  xalqda      Almaniyada olduğu kimi   demoqrafik  tənəzzüllərin, kənar    qüvvələrin      etnik     identefiklikdən    istifadə   edib, dövlətin    ərazi     bütölüyünə     sisteminə   ümumilikdə  dölətçiliyənə    qarşı  olan ağır  zərbələrin və.s  qarşısı  alınması  ) baş  qadırılmaması     üçün    qayğı    nəzarət  həyata    keçirilir.  

Azərbaycan  dövlətinin  multikulturalizm siyasəti dünya ölkələrinin  içində  nümunəyə çevrilib .Azərbaycanda məcsidlərlə bərabər kilsələr və sinaqoqlar təmir edilir, müxtəlif dinlərin ibadəsi üçün hər çür şərait yaradılır. Azərbaycan dinlərarası konfransların və seminarların mərkəzi halına gəlib. Azərbaycanda  200-dən  artıq dini  təşkilat qeydiyyatdan keçib. Azərbaycandakı mövcud vəziyyəti xarici ölkələrin rəsmiləri və diplomatları da görür və lazımi qiymət verirlər. Hətta Avropa Ittifaqının xarci əlaqələr ,təhlükəsizlik siyasəti   üzrə  ali nümayəndəsi  Federika  Magerini Azərbaycanda  mövcud   olan multikulturalizmi   Avropa   Qərb   ölkələrinə   örnək   gətiriləsi   və  tədbig edəcək dərəcədə  inkişafını   vurğulayaraq   yüksək   qiymətləndirib.  

Multikulturalizm nisbətən  yeni  anlayış olsa da  Azərbaycanın   tarixinə    nəzər  salsaq bu  məkanda  multikulturalizm əsrlər  boyu  mövcddur. Dövlətimizin mühüm inkişaf  xətti    olan  bu siyasət uğurla həyata keçirilir. Qarşıda gələn  illər ərzində  mənfi  təzahürlərdən  əlamət   görünmür. Multikulturalizm  üçün   assimilyasiya  izolyasiya  kimi   dağıcı amillərdən  uzaq  həyata   keçirilir. Azərbaycanda davam edən bu siyasət həm ölkəmizin rifahı, inkişafı və təhlükəsizliyi üçün vacibdir, həm də dünya ölkələrinnə müsbət bir örnəkdir.