“Ərdoğan mütləq Rusiyadan üzr istəməlidir və buna getməlidir. Bu, nə Türkiyə üçün başıaşağılıq gətirməyəcək, nə də Türkiyə üçün hər hansı mənfi bir təsirə səbəb olacaq. Əksinə, Türkiyə dövlət maraqlarını nəzərə almalıdır, Ərdoğanın şəxsi maraqlarını yox”.  

Bunu Moderator.az-a açıqlamasında politoloq Cümşüd Nuriyev rəsmi Ankaranın Rusiyanın barışıq üçün irəli sürdüyü tələblərlə razılaşıb - razılaşmayacağına münasibət bildirərkən deyib.

“Ən azı Türkiyə Rusiyadan üzr istəməlidir. Təəssüf ki, Ərdoğan bu dəqiqə Türkiyənin maraqlarından çox ABŞ-ın Rusiya ilə olan qarşıdurmasından öz aləmində yararlanmağa çalışır. İstənilən halda beynəlxalq normalara, yazılmış və yazılmamış qanunlara görə də hər hansı bir dövlət başqa bir dövlətə qarşı yanlış addım atırsa ona görə üzr istəyir. Təbii ki, bir nəfər, iki nəfər, on nəfərin ölməsinə görə o dövlətlərin arasında müharibə olmur. Amma burada nədənsə Ərdoğan əvvəla Şərq mədəniyyətindən bir növ üz döndərir. Çünki Şərqdə belə bir yazılmamış qayda var ki, hər hansı adam etdiyi hər hansı işə görə, düz və ya səhv olsa belə, üzr istəyir”. 

“Təzminat məsələsinə gəlincə də, bir adamın təminatı Türkiyə üçün ağır olan məsələ deyil, yüngül məsələdir. Amma Türkiyə  Rusiya kimi böyük bir bazarı itirir. Bundan başqa da Türkiyə bir şeyi də yaddan çıxarmasın ki, zaman-zaman Türkiyə Rusiya ilə bacarmayıb, yenidən qarşıdurmada Türkiyənin ərazisi poliqona çevrilə bilər. Onsuz da bütün xristian dünyası İslam dünyasından heyf alır. Bu məsələdə bizim yeganə dünyaya açılışımız, dayağımız olan Türkiyə dövlətinin çökdürülməsinə biz heç cürə göz yuma bilmərik. Təəssüf ki, Ərdoğan hələ də özünün şəxsi maraqlarını dövlət və Türkiyənin maraqlarının üstündə tutur. 

Düzdür, Lavrov da süddən çıxmış ağ qaşıq deyil. Amma bütün hallarda Putin Afinada barışıq məsələsini gündəmə gətirdi, Türkiyə ilə barışıq üçün mesajlar verdi. Əslində bundan yararlanmaq lazımdır. Çünki hər ay Türkiyənin özü təkcə Rusiya ilə bağlı milyardlar itirir, buna söz yoxdur. Nəzərə alaq ki, növbəti yay mövsümü gəlir və Türkiyə turizmi rus turistlərdən böyük gəlir götürə bilər. Nə qədər gizləsələr belə, Rusiya hər il Türkiyəyə 5-6 milyard dollar gəlir gətirirdi. Bunu, Türkiyənin indiki vəziyyətini, türk lirəsinin gündən-günə qiymətdən düşməsini, Türkiyədə terrorun baş alıb getməsini nəzərə almaq lazımdır. Bütün bunların hamısı düzü anlaşılan bir məsələ deyil”.

“Artıq Türkiyənin özündə də bu məsələ artıq gündəmə gəlib. Ona görə ki, HDP-nin, Türkiyənin başında bir erməni durur. Səlahaəttin Dəmirtaş 1973-cü ildə Ermənistanda doğulub. Atasının adı da Baqratdır. Bunu da Ərdoğan bilməmiş deyil. Ərdoğan necə yol verə bilir ki, bir erməni gəlsin Türkiyədə parlament partiyasının sədri olsun. Təəssüf ki, Türkiyə yüz il bundan öncəki səhvini bu gün təkrarlayır. O vaxt da Əbdülməcidin yanında olan ermənilər parlamentdə 10-u keçdilər və Osmanlı şahını öz nəzarətlərinə götürdülər. İndi də artıq həmin proses gedir, yenə də yüz ildən sonra eyni hadisələr təkararlana bilər. O vaxt Osmanlı imperiyası parçalanmışdı, bu gün də təəssüf ki, Türkiyənin parçalanma ehtimalı çox yüksəkdir. Bunu da Ərdoğan görməmiş deyil. Bir erməninin parlamentin başında durması anlaşılan məsələ deyil”.

C.Nuriyev sonda Ərdoğanın barışığa gedəcəyinə inanmadığını da vurğulayıb: “Ərdoğan Rusiya ilə barışığa getmək məcburiyyətindədir. Amma özü sərbəst deyil, ABŞ nə desə onu edəcək. Ona görə də Rusiyanın tələblərini yerinə yetirib barışığa gedəcəyinə inanmıram”.

Qeyd edək ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Türkiyəyə barışıq mesajından sonra xarici işlər naziri Sergey Lavrov bildirib ki, Rusiya Türkiyə ilə münasibətləri nizamlamaq təşəbbüsü ilə birinci çıxış etmək niyyətində deyil: “Biz heç vaxt deməmişk ki, Türkiyəyə “zeytun budağı” uzadırıq. Demişik ki, Türkiyə üzr istəməlidir, hərbi cinayət zamanı dəyən ziyanı ödəməlidir. Prezident Putin də bildirib ki, biz Ankaranın müraciətinə baxmağa hazırıq”.

Rumiyyə