- Yaxın günlərdə biz Media Hüququ İnstitutunun rəhbəri Rəşid Hacılı və RATİ-nin sədri Emin Hüseynovla danışmışıq ki, yığışaq siyahını bir daha dəqiqləşdirək. Biz siyahıları Avropa Şurasının kriteriləri əsasında hazırlayırıq.

- 25 nəfərin. Əgər bütün siyahıları toplasaq, 134 nəfər edər. Ancaq bunların içərisində metroda terror aktı törədənlər, konket cinayət edənlər də var. Avropa Şurası bizim siyahı ilə işləyir. Hakimiyyətdən bir xahişimiz var - məhz xahişimiz. Yaxın zamanlarda Azərbaycan AŞ PA-ya sədrlik edəcək. Biz deyirik ki, ona qədər bizim siyahıdakı 25 nəfəri - Tofiq Yaqublu, İlqar Məmmədov, Anar Məmmədli, Əli İnsanov, Fərhad Əliyev, Nemət Pənahlı, Əvəz Zeynallı, NiDA-çılar, dindarlar və başqalarını azad et, məqamdır, get, AŞPA-da Ermənistanın hüquqlarını pozduğu 500-600 min qaçqınlarından danış, Qarabağdan danış. Bu, Azərbaycanın əlində məqamdır, ondan istifadə eləməmək olmaz. Prezident gedəcək Strasburqa, lazımdımı ki, siyasi məhbuslara görə ona yerli-yersiz suallar verilsin? Azərbaycan üçün çalışmaq lazımdır. Anar Məmmədlini niyə tutublar? Seçki qurtarıb, bütün ölkələrin prezidentləri də Bakıya təbrik məktubu göndərib. Niyə Anar Məmmədlini tutursuz ki, yenidən seçki məsələsi gündəmə gəlsin? Mən bilirəm ki, kimsə bu işə vadar edir. Bu durum kiminsə xeyrindədir, amma İlham Əliyevin yox.

- Bilmirəm, ancaq axtarıb tapmaq lazımdır. Azərbaycan nazirlərindən bəziləri vəhhabilərə pul vermir? Bu həbsləri də kimsə təşkil edir. Anar Məmmədli öz işini yaxşı bilən, savadlı bir adamdı. 2008-ci ildə Anar Məmmədli seçkilərlə bağlı hesabatında yazıb ki, İlham Əliyev prezidentliyə legitim seçilib. Bu adam öz işini görür. Deməli, kiməsə lazımdır ki, seçki məsələsi yenidən gündəmə gəlsin.

- Novella xanım, tez-tez də tənqid olunursunuz. Həm də sizi hər iki düşərgədə tənqid edənlər var - hakimiyyətdəkilər deyir, siyasi məhbus məsələsinə görə Azərbaycanı hədəfə çevirirsiniz, müxalifətdə olanların bəziləri də deyir, hakimiyyətlə işbirliyindəsiniz. Qəribədir ki, müxalifət düşərgəsindən ittiham ünvanlayanlar qapılarını polis döyəndə açmamışdan sizə zəng edir. Bu duruma öyrəşmisiniz, yoxsa ittihamlar səslənəndə əsəbləşirsiz?

- Heç vecimə də deyil. Mən illərdir bu cəmiyyət üçün çalışıram. Çox ağır dönəmlər keçirmişik. 1993-cü ildə az qala hər gün bizi tutub polisə aparırdılar, mənim evimə gecə 3-də polis axtarışa gəlirdilər. Mitinqlərdə o qədər döyülmüşük ki... sayını da unutmuşam. Sadəcə, bəzən ürəyim ağrıyır ki, niyə belə bir gənclik yetişib. Bir var, bizi sevə-sevə tənqid eləsinlər, bir də var qərəzlə. İndiyə qədər Azərbaycan üçün heç nə etməyən, heç bir xidməti olmayan uşaqlar oturub Facebook-da bizə daş atanda özümüzə görə yox, onlara görə darıxıram. Biz böyükləri sevə-sevə gəlmişik, indi gənclərin bu hər şeyi ağına-bozuna baxmadan inkar etməyinə baxıb darıxıram. Çünki özləri heç nə yaratmırlar, olanı da dağıdırlar. Bu cəmiyyət üçün yaxşı heç nə vəd eləmir. 1993-94-lə müqayisədə indi durum xeyli yumşaqdır.  Hərdən oturub başımıza gələnləri danışanda bəzən yaşadığımız qorxulu anlar gülməli gəlir. Heç yadımdan çıxmaz, Qadın Hüquqlarını Müdafiə Cəmiyyətinin qərargahı Zevində (Əziz Əliyev küçəsini deyir - A.M.) olanda AXC-də bizim qərargaha köçmüşdü. Sahil bağının yanındakı qərargahı Cəbhədən almışdılar. ABŞ-dan Milli Demokratiya İnstitutunun rəhbəri Nelason Ledski qərargaha gəlmişdi. Ona deyirdik ki, polis işləməyimizə imkan vermir, dəqiqədə basqın edirlər, bizi həbs edirlər. Ledski öncə elə bildi biz faktları şişirdirik. Elə gözümüz qapıda idi ki, polis indi gələcək, bu saat gələcək, ancaq polis-filan görünmürdü. Sonradan başa düşdük ki, xarici təşkilatların nümayəndələri olanda qərargaha girmirdilər. Həmin günlərdə də polis bütün günü Elçibəy dönəmində turizm şurasının sədri olan Ələsgər Siyabovu axtarırdı. Otaqdan çıxdım, işçilərdən birinə dedim, keç küçənin o tərəfinə, polisə zəng elə de, Siyabov qərargahdadı. Heç 10 dəqiqə keçməmişdi, bir də gördük polislər yel kimi girdilər içəri - hanı Siyabov, hardadı o? Bütün otaqlara hücum elədilər, aləmi vurdular bir-birinə. Ledski məəttəl qalmışdı. Həmin gün Ledskidən xahiş elədik ki, getsin olayı olduğu kimi Heydər Əliyevlə danışsın. O da danışmışdı və ondan sonra polislər bizə bir az gec-gec gəlməyə başladılar. (gülür) Bir gün də polis gəlib məni, Mirmahmud ağanı, İbrahim İbrahimlini, Asim Mollazadəni apardı Səbayel polisinə. Rəis Nazim Nağıyev, onun qardaşı keçmiş nazir Əli Nağıyev Heydər Əliyevin fanatı idilər. Özü də mənim yaxın qohumumdular. Nazim düz 4 saat Heydər Əliyev haqqında kitab oxudu bizə. Nə ağzımızı aça bilirik, nə durub harasa çıxa bilirk - polisdəyik. 4 saatdan sonra nəhayət dedilər, gedin. Çıxanda dedim, Nazim, bizə 3 sutka versəydin, daha rahat olardı. (gülürük - A.M.)

- Bulvarda mitinqə çıxmışdıq, hamını möhkəm döydülər. 39 kişi bir də mən bizi apardılar yenə Səbayel polisinə. Tofiq Qasımov dedi ki, mitinqin qətnaməsi məndədi, verim sən saxla, səni yoxlamazlar. 39 nəfər dövrə yaratdılar mən də kağızı gizlətdim çiynimdə. Mən həmişə mitinqə gedəndə qəşəng geyinirdim, qoy bilsinlər ki, biz intiligentik. Tofiq Qasımovu çox incitdilər, nə illah elədik ki, deputatdı, dəyməyin, qulaq asmadılar. Nə isə, onu apardılar yuxarı. İndi sıra bizdədi - gedirik yuxarıya izahat yazmağa. Bir deputatımız da vardı, Hicran Hüseynli, dedi, Novella xanım, gəl qol-qola girək. Girdik qol-qola, belə əda ilə gedirikE Elə otaqdan çıxaçıxda bir polis qayıtdı ki, bunlara bax, elə bil Raisa ilə Qarbaçov gedir. Arxadan belimizə bir möhkəm dubinkaE Nəfəsim kəsildi... Bizim nəslin çox əzab-əziyyətli günləri olub. Onda polis müxalifətçilərə çox ağır işgəncələr verirdi. İndikilər onların yanında toya getməlidir.  Qəzet nədi, hamam nədi, vəkil nədiE insanların bədənində siqaret söndürürdülər.

- Niyə yox idi. MTN bu metoddan həmişə istifadə edib.

- Mən belə düşünmürəm. Biz hər fürsətdə onun məsələsini qaldırırıq. Onun işində birinci qanunsuzluq odur ki, onun ailəsinin üstünə silahla gedilib. Heç bir halda qanun buna yol vermir. Uşağının gözü qabağında Pərvizin başına silah dayayıblar. Bu, ən ağır işgəncədir. Özü də MTN indi Azərbaycana gələn casusları tutsun, Pərvizi niyə tutublar? Vəhhabilər görün Azərbaycan üçün nə boyda təhlükəyə çevriliblər? Azərbaycanın təhlükəsizliyi ilə bağlı düşünürəm ki, ciddi problemlər var. Onları həll eləmək lazımdı.

- Bir var səmimi birlik, bir də var, süni birlik. Bu süni birlik idi. Ancaq prezident seçkilərində hamının bir yerdə olması üçün normal format idi. Əgər Milli Şura səmimi birlik idisə, İsa Qəmbəri prezidentliyə namizəd irəli sürməli idi. Məncə, orada partiya sədrləri içərisində bu ən çox İsa Qəmbərin haqqı idi. Nəzərdə tutulan 2 illik aralıq dönəmdə ölkəni idarə etmək çətin olacaqdı. O işi təcrübəli, iradəli bir şəxs görməli idi. Ondan sonra da 2015-cu ildə azad seçki keçirilərdi. Namizədi kənarda axtarmağa heç bir ehtiyac yox idi. Mənim Rüstəm İbrahimbəyova çox böyük hörmətim var, xətrini də çox istəyirəm. Çox gözəl əsərləri var, ancaq ürəyi yazıları kimi güclü deyil. Ona görə də seçkidə bütün yük Ziyalılar Forumunun deyil, fədakar hərəkatçıları çiyinlərində qaldı. Mən bilirsənmi nəyə heyfsilənirəm? Bu gün həm Müsavatda, həm də Cəbhədə hərəkat dönəmindən bu günə qədər tam səmimi mübarizə aparan çox dəyərli dostlarımız var. Bu şəxslər üz-üzə qoyulmamalı idi.

- Biz Milli Şura yaranmamışdan Strasburqda Andreas Herkellə (AŞPA-nın Azərbaycan üzrə keçmiş məruzəçisi - A.M.) bu məsələ ilə bağlı söhbət edirdik. Biz bilirdik ki, bu məsələ alınmayacaq, bilmək istəyirdik ki, AŞPA-da bu haqda nə düşünürlər? Biz gördük ki, onlar da bütün qüvvələrin bir araya gəlməsinin çətin olacağını ehtimal eləyirlər. İllərdir bir-birinə nifrət edən insanlar bir araya gəlib necə uğur qazana bilər? Nifrətlə dostluq bir arada ola bilməz. Müsavat Partiyasının çıxması da ona görə normal qarşılanmalı idi. Çünki hamıya gün kimi aydın idi ki, Müsavat Partiyası Milli Şuraya ürəksiz getmişdi. İsa bəy dəfələrlə açıq şəkildə demişdi ki, bir sıra məsələlər Rüstəm İbrahimbəyov Bakıya gəlmədən mümkün olmayacaq. Sonradan da aydın oldu ki, o çox doğru düşünürmüş. İndi bütün günahı Müsavatın boynuna qoyanlar hansı məntiqlə düşünür? “Yeni Müsavat”a qarşı təpki isə bir ayrı söhbətdir. Mən həmişə demişəm, “Azadlıq” qəzetində də yaxşı jurnalistlər var. Ancaq 3-4 nəfər, qalanı partiya funksioneridir, öz sözü olmayan adamlardır. Mən yaxşı bilirəm, onlar nəyi, necə, hansı prinsiplə yazır. Ancaq “Yeni Müsavat”da müstəqil fikirli jurnalistlər çoxdur. Mən bu qəzetdə dedi-qodu görmədim. Sizləri çoxdan tanıdığım, xətrinizi istədiyim üçün demirəm - bu mənim bir qəzet olaraq “Yeni Müsavat” haqqında düşündüklərimdi. Rauf bəyi illərdir tanıyıram. Onun üçün həmişə xəbər ən vacibi olub. Elçibəy Kələkidə olanda neçə dəfə müsahibə elədilər, xüsusi buraxılışlar hazırladılar ki, Əbülfəz bəy gündəmdə olsun. Mən Moskvaya getmişdim, oradan bir neçə jurnalisti Kələkiyə apardım ki, dünya Elçibəyin ölkədə olduğunu bilsin. Çünki bizim başqa dövlətlərə əlimiz indiki kimi rahat çatmırdı. Yəni bu diqqət olmasaydı, Elçibəy bir ilin içərisində unudulardı bəlkə. Əbülfəz bəy, AXCP-nin sədri idi. Ancaq Əbülfəz bəyə hörmətsizlik həmişə “Azadlıq” tərəfdən olub.