Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Nature" nəşrində dərc edilən təqiqatda deyilir.

 

"Mən bu dəyişiklik barədə sübutları olan seysmoqramları ilk dəfə görəndə çaşıb qalmışdım. Lakin biz belə qanunauyğunluqları daha 20 müşahidə nəticəsində aşkar edəndə, nəticənin qaçılmaz olduğu aydın olub. Daxili nüvənin fırlanma sürəti bir çox onilliklər ərzində azalıb".

 

Bunu Cənubi Kaliforniya Universitetinin ədəbiyyat, incəsənət və elmlər Kollecində Yer haqqında elmlər kafedrasının dekanı Con Videyl deyib.

 

O, əmin edib ki, məhz onun tədqiqatı "ən inandırıcı nəticə əldə etməyə" imkan verib.

 

Hesab edilir ki, daxili nüvə  fırlanır və planetin səthinə nisbətən geriyə hərəkət edir, bu da onun təxminən 40 il ərzində ilk dəfə olaraq Yerin mantiyasından sürətlə deyil, bir qədər yavaş hərəkət etməsi səbəbindəndir.

 

Alimlər bu sürəti son onilliklərin sürəti ilə müqayisə edib və bu nəticəyə gəlib ki, nüvənin fırlanma sürəti azalır.

 

Daxili nüvə maye şəklində dəmir-nikeldən ibarət xarici nüvə ilə əhatə edilən bərk dəmir-nikel kürədir. Daxili nüvənin ölçüləri Ay ilə müqayisə edilə bilər.

 

O, planetin səthi altında təxminən 500 km dərinlikdə yerləşir. Daxili nüvənin hərəkətinin vizuallaşmasını yaratmaq üçün alimlər zəlzələlərin seysmik dalğalarından istifadə edir.

 

 

Tədqiqatın gedişində mütəxəssislər 1991-ci ildən 2023-cü ilədək Cənubi Sandviç adalarında baş vermiş 21 zəlzələnin seysmik dalğalarından istifadə edib.

 

Onlar həmçinin 1971-ci ildən 1974-cü ilədək ikili sovet nüvə sınaqlarından və ABŞ və Fransanın təkrar sınaqlarından daxili nüvənin digər tədqiqatlardan alınan məlumatlardan istifadə edib.

 

Videyl deyib ki, daxili nüvənin fırlanma sürətinin azalması onu əhatə edən və Yerin maqnit sahəsini yaradan maye dəmir nüvənin silkələnməsindən, habelə ali daşlı mantiyanın sıx sahələrinin qravitasiya qüvvələrindən baş verib.

 

Yerin daxili nüvəsinin fırlanma sürətinin azalması nəyə gətirib çıxara bilər?

 

Alimlərin fikrincə, bu, günün zamanının saniyənin bir neçə hissəsi qədər dəyişilməsinə səbəb ola bilər.

 

Bundan öncə alimlər bəyan edib ki, Yerin nüvəsində hər 8 ildən bir yerdəyişmə baş verir. Bu yerdəyişmələr, görünür, onunla bağlıdır ki, nüvə planetin mantiyasına sıx birləşməyib.