Son 15 ildə İsrailin İranla bağlı strateji doktrinası iki  element üzərində qurulub, bunlar İranın nüvə arsenalının yaradılmasının qarşısının alınması və Tehranın rəhbərlik etdiyi "şər oxu"nun zəiflədilməsidir.

 

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "Ynet" nəşri yazıb.

 

Aprelin 14-ə keçən gecə baş nazir Binyamin Netanyahunun həyata keçirdiyi bu doktrina elə 2023-cü ilin oktyabrın 7-də HƏMAS-ın gücləndirilməsi və Mahmud Abbas administrasiyasının zəiflədilməsini nəzərdə tutan Fələstin problemi üzrə strateji konsepsiyasının iflasa uğradığı kimi çöküb.

 

Bu gün İran nəinki atom bombasının yaradımasına doğru hərəkət edir, Tehran rejimi İsrailə qarşı öz ərazisindən 300-dən artıq raket və dronlar buraxaraq miqyasına görə misli görünməyən hücum həyata keçirib.

 

Xatırladaq ki, bu hücum Dəməşqdə Qüds Qüvvələrinin, İran İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun yüksək vəzifəli komandiri, general Məhəmməd Rza Zahidinin İsrail tərəfindən aradan götürülməsinə cavab olub. Zahidi Livan və Suriya ərazisindən terror aktları və diversiyaların hazırlığına şəxsən cavabdeh olub. 

 

İran güclü zərbə endirməklə sübut edib ki, İsrailin təhdidlərilə hesablaşmır. Bu hücum Netanyahunun İran doktrinasının tamamilə səmərəsiz olduğunu nümayiş etdirib. Bugünkü İran nüvə dövləti olmağa çox yaxın, öz caynaqlarını Yəmən, Suriya, Livan və Qəzza bölgəsinə keçirən terror yuvasıdır. 

 

Netanyahu "cənab təhlükəsizlik" adlandırılır, lakin onun İranla bağlı strategiyası sarsıdıcı iflasa uğrayıb. Bu gün İsrail hökuməti İranın hücumuna cavab verməyə dəyərmi, dəyərsə, bunu necə etməli probleminin həlli üzərində vurnuxur.

 

Bu gün İsrailin İrana sərt cavab verməsi üçün İslam Respublikasının ərazisinədək birbaşa zərbə endirməyə kifayət qədər səbəbləri var. 

 

Təkrar edək, gecə hücumu öz miqyasına görə misli görünməyən hücum olub, indi İsrailin təhlükəsizlik sisteminin çəkindirmə səviyyəsini kəskin şəkildə yüksəltmək lazımdır. 

 

Lakin diqqətlə baxsaq, biz tilsimlənmiş dairəni görürük- İsrailin cavabı İranın yeni hücumuna səbəb olacaq, Amerika administrasiyası isə açıq şəkildə Netanyahuya anladıb ki, Yaxın Şərq regionunda, xüsusilə ABŞ-da prezident seçkiləri ərəfəsində gərginliyin yeni eskalasiyasını istəmir.

 

İran Qəzza bölgəsi deyil. İrana istənilən zərbə endirmək üçün israillilər ilk növbədə Vaşinqtonla məsləhətləşib, bütün addımları razılaşdırmalıdır. 

 

Netanyahu tərəfindən İsrail ilə Birləşmiş Ştatlar arasında münasibətlərin gərginləşməsinə sövq edilməsi çətin ki, İran təcavüzü qarşısında hökumətin əl-qolunu açmağa imkan versin. 

 

Nəzərə almaq lazımdır ki, İran və İsrailin hücum mübadiləsi regionda ən güclü İranyönümlü "Hizbullah" qruplaşmasını tammiqyaslı savaşa cəlb edəcək. Bu, regional müharibəyə aparan yoldur və bu müharibədə yəhudi dövlətinə qarşı çox güclü arsenala malik olan düşmən dayanacaq. 

 

Netanyahu İsrailin siverenliyini kobud şəkildə pozan İranın hücumuna cavabdan imtina etməyi özümə rəva biləcəkmi? İstisna deyil ki, belə ssenari onun üçün riskli cavab tədbirindən daha rahatdır. Nə baş nazirin özü, nə də onun siyasi düşərgəsi Pasxa bayramı ərəfəsində ölkənin yeni müharibəyə cəlb edilməsində maraqlı deyil, zamanı uzatmaq olar.

 

Hələ ki, HƏMAS-ın Qəzza bölgəsindəki başçısı Sinvar müəyyən uğur qazanmış oldu. Sinvar çoxdandır ki, "cəbhələrin birləşdirilməsinə" səy göstərir. Onun İsrailə qarşı total savaş kimi gözəl arzusu həyata keçməyib, lakin İranın hücumu qismən nailiyyətidir. HƏMAS-ın daha bir nailiyyəti atəşkəs barədə təklifdən növbəti dəfə imtina etməsidir.

 

İranı yeni uğur qazanmaqdan uzaqlaşdırmaq üçün  qüvvələr nisbətini nə dəyişə bilər? Mahmud Abbas administrasiyası ilə müharibədən sonra Qəzza bölgəsinin idarə edilməsi barədə danışıqlar belə amil ola bilər. Danışıqların aparılması faktının özü həm HƏMAS-a, həm də İrana hiss ediləcək zərbə olardı.

 

Danışıqlar, sonradan Fələstin Muxtariyyəti ilə əməkdaşlıq İsrailin Səudiyyə Ərəbistanı və bir sıra digər ərəb ölkələri ilə münasibətlərinin normallaşdırılması üçün zəmin yaradacaq. Başqa sözlə desək, İran liderlərinin dəhşətli yuxuları gerçəkliyə çevriləcək.

 

Lakin görünür Tehran sakit yuxuya gedə bilər. Netanyahu İran raketlərindən daha çox Smotriç (İsrail maliyyə naziri) və Ben-Qvirdən (İsrail milli təhlükəsizlik naziri-red.) ehtiyat edir, ona görə də Mahmud Abbas rejiminin Qəzzaya dönməsi məsələsini çətin ki, gündəliyə çıxarsın.