“Bu saat ermənilərin Qarabağa qayıtması Rusiyaya sərfəli deyil.  Deyim, nəyə görə? Əvvəla, bu saat Rusiya Ukraynada qoşun tapmır vuruşmağa, Qarabağda hərbi güc saxlamaq onun üçün nə dərəcədə vacibdir? Digər tərəfdən, Ural dağlarının şərqi Sibir, tayqa, deməək olar ki, bomboşdur – cəmi 5-10 milyon adam yaşayır. Amma sərhədin o biri tərəfində - Çində milyard yarım çinli yaşayır. Belə bir situasiyada Qarabağda baza qurub qoşun saxlamağın  Rusiya üçün hərbi baxımdan əhəmiyyəti nə ola bilər? Yalnız Azərbaycan xalqını qıcıqlandırmaq?”

 

Bu fikirləri Moderator.az-a açıqlamasında “Ermənilərin Qarabağa qayıtması öz “sülhməramlı”larını daha uzun müdddətə Azərbaycan ərazisində saxlamaq baxımından Rusiyaya sərfəlidirmi?” sualını cavablandırarkən sabiq baş diplomat Tofiq Zülfüqarov dilə gətirib. 

 

“İkincisi, Rusiya və digər dünya oyunçuları üçün Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsinin qalması sərfəlidir. Amma münaqişənin qalması üçün əvvəllər istifadə olunan alət Qarabağdakı erməni əhalisi idi. Və həmin əhali artıq Qarabağda yoxdur. Lakin hətta ermənilər hamısı geri qaytarılsa belə, yenə də onlardan vasitə kimi yararlanmaq sərfəli deyil. Əvvəla, əhali qruplaşması çətin idarə olunur, xeyli vəsait tələb edir. İkincisi də, ermənilər artıq özləri də ayılıb və bir daha alət kimi istifadə olunmaq istəmirlər.  44 günlük müharibə vaxtı bir dəfə kütləvi şəkildə getdilər Ermənistana, sonra ruslar onları geri qaytardı. Bu dəfə isə 2-3 gün ərzində hamısı yığışıb getdi. Bu, o deməkdir ki, ermənilər artıq bu münaqişənin aləti olmaqdan beziblər”- deyə davamında şərhçi bildirib. 

 

“Odur ki, deyilən səbəblərdən indi, mənim fikrimcə, beynəlxalq güclər, o cümlədən də Rusiya üçün münaqişə səhnəsi artıq Qarabağdan Azərbaycan-Ermənistan sərhədinə keçib və qarşıdurma orada olacaq. Demirəm ki, dərhal hərbi münaqişə başlayacaq. Amma münaqişə coğrafi baxımdan orada olacaq.  Bu həm ucuz başa gəlir, həm də belə vasitəni idarə etmək daha asandır. Məsələn, fevralın əvvəlində Ermənistanla sərhəddə hansısa snayperin bircə atəş açmasıyla ara qarışdı, lokal hərbi toqquşmalar baş verdi, qarşı dayanan tərəflər və beynəlxalq güclər hərəsi bir bəyanat yaydı və s. ... Dünyada sərhədlər vasitəsilə idarə olunan münaqişələrə Hindistan-Pakistan(Kəşmir) münaqişəsini də misal gətimək olar... Bir sözlə, bundan sonra Azərbaycan-Ermənistan münaqişəsinin idarəetmə üsulu kimi məhz sərhəd zonasından istfadə olunacaq. Mən demirəm ki, münaqişəni sərhədə keçirməklə ya Rusiya, ya da Qərb Azərbaycana yaxşılıq etmək istəyir; əslində onlar eyni oyunu oynayırlar. 30 il Minsk qrupunun çərçivəsində oynadılar, indi isə başqa bir formatda oynayacaqlar...

 

Mən bunu hələ bir neçə il öncə də demişdim; diqqət edirsizmi, artıq beynəlxalq arenada da “Qarabağ” termininin istifadə tezliyi çox azalıb, indi daha çox “Zəngəzur” toponimi işlənir. Bunun özü də ona işarədir ki, münaqişə artıq sərhəddən idarə olunmaqdadır”, - deyə keçmiş nazir vurğulayıb.

 

Sultan Laçın