Bu günlərdə Zəngəzura qonaq gəlmiş erməni baş nazirinin aborigen olmayan sakinlər tərəfindən ədəbsiz bir şəkildə necə qarşılanmasını gördükdə insanın ağlında bu etnosun yüz ildən bəri öz başına nədən belə faciələr gətirdiyi kimi suallar yaradır. Ancaq tarixi həqiqətlərlə müasir reallıqların kiçik bir biososioloji araşdırması onu göstərir ki, öz dejavu hislərinin imitasiyası ilə hər dəfə haray-həşir salan ermənilərin “Mets Egerni”, yəni “böyük faciəsinin” səbəblərindən biri…, bəli, çox mühüm səbəblərindən biri onların həm də qoyun xarakterli olmalarındandır. 

 

Bir çox canlıdan daha yaxşı sosiallaşa bilən ermənilər hər dəfə yaddaqalan “faktlara” imza atıblar. Hələ yüz il öncəsində, yəni indiki texnologiya və sosial şəbəkələrin olmadığı bir dövrdə dünyanın müxtəlif yerlərinə səpələnmiş ermənilər sanki instinktiv hislərinin əmri ilə birdən-birə ayaqlanıb çörəyini yediyi hökumətlərə qarşı üsyanlar qaldırdılar. Elə qış boyu bəslənib bir əlçim ot üçün sahibinə tam itaət edən qoyunlar da yazın nəfəsi burunlarına dəyən kimi cızığından çıxıb başlayırlar kəllə atmağa. Həm də nədənsə belə bir qəribə davranış çox qısa olub, yenidən itaətlə əvəz olunur. Bu da tam olaraq hər ilin aprelində yaxalarını cırıb özlərini həlak edən erməni etnosunun ay sonundan sonra yenidən adam şəklində yaşamağa çalışmasına bənzəyir. Ancaq qoyunlardan fərqli olaraq, ermənilər bununla sanki öz tarixlərini də yazmağa çalışırlar. Belə ki, yazda çölə çıxan şüursuz qoyunlar hələ doyunca ot tapa bilmədiyini görüb ilk gündən səhvini anlasa da ermənilər onlara çörək pulu göndərən ağalarına qarşı bir də utanmaz-utanmaz “Mets Egern” davasına başlayırlar. Amma hər dəfə xəyalları Atlantik okeanının suyuna düşən ermənilər  bilmirlər ki, onları dinləməyə kimsənin daha nə vaxtı, nə də həvəsi vardır. Çünki dünya bilir ki, bu özünəqəsdin səbəbkarı elə onların erməni xisləti və qoyun kimi davranışlarıdır. 

 

Qoyun olmaq ermənilər üçün həqiqətən böyük faciədir. Misal üçün, yaylaqdakı çobanlar yaxşı bilir ki, sürünün öndəgedəni, yəni ən ağıllı qoyunu bəzən tamahı üstün gəlib uçurumun təpəsindən aşağıya doğru əldəyməmiş çiçəkli otları yeməyə atlananda başına nə gəlir… Digər qoyunların da onun ardınca özünü ataraq öldürməsi ilə nəticələnən böyük faciə! Elə ermənilərin Xarı bülbül otlamaq həvəsi də bu şəkildə Qarabağ dağlarında, Şuşa sıldırımlarında gözlərində qaldı. İndinin özündə, 44 günlük şanlı Vətən müharibəsindən keçən 5 ay sonra qarların əriməsi ilə leşləri üzə çıxan işğalçı erməni əsgərləri də Cıdır düzündə yallı gedən baş qoyunun ölümcül səhvi ucbatından beləcə qırılmışdılar. Yaxud bu müharibədə “TƏK HƏDƏF, TƏK MƏRMİ” prinsipi ilə döyüşən Müzəffər Azərbaycan Ordusunun dəqiq zərbələrinə hər an, hər yerdə tuş gələ biləcəyini bilən erməni əsgərlərinin sanki qoyun kimi bir yerə toplanıb kütləvi hədəfə çevrilməsi də ən sadə hərbi taktika baxımından tipik qoyun davranışıdır. Düzdür, çobanı maddi zərərə salan əsl qoyunların belə məhv olması bir həftədən sonra unudulsa da, erməni sürüsünün belə qırğını onlar üçün gerçəkdən böyük faciə kimi hələ uzun müddət yaddaşlarından çıxmayacaq. Elə, Zəngəzurda əllərində dəyənək baş nazirin avtomobilinin qarşısını kəsib, onu yumurta topuna tutanların da beynində bu instinkt vardı: bilinməyən bir dillə mələşə-mələşə başlarına gələnin hesabını soruşmaq!

 

Bilmirəm, erməni dilində “qoyun” necə ifadə olunur, amma qoyun elə qoyundur. Dünyanın hər yerində bu canlılar artırılaraq sahibkarına yaxşı gəlir gətirir. Bu yaz bir daha bərəkətli Qarabağ yaylaqlarında otlamayacaq erməni qoyunlarının böyük faciəsi artıq bitsə də onların öz içində görünür hələ neçə “Mets Egern”lər olacaq.