Gərginlik artır: kiberordular yaradılır – Mühüm detallar açıldı
Siyasət
Oxunub: 1621
22 Sep 2024 | 11:31
Gərginlik artır: kiberordular yaradılır – Mühüm detallar açıldı
Moderator.az Globalinfo.az=a istinadən Milli Məclisin deputatı Cavanşir Feyziyevlə müsahibənin ikinci hissəsini təqdim edir.
 
– Dünya yeni müharibələr mərhələsinə qədəm qoyur. Livan və İraqda baş verənlər fonunda bunu söyləmək mümkündür. Rabitə, planşet, peycer, rabitə vasitəsilə terror, hücum… Belə çıxır, texnologiya yalnız insanların həyatını asanlaşdırmaq üçün deyilmiş, həm də onların həyatına son qoymaq üçün düşünülübmüş. İstəyəndə bu şəkildə hücumlar təşkil edib, yüzlərlə, minlərlə insanı həlak etmək mümkündür. Azərbaycan bu cür hücumlara nə dərəcədə hazırdır?
 
– Çox gərgin bir zamanda yaşayırıq. Dünyanın müxtəlif bölgələrində münaqişələr və müharibələr səngimək bilmir. Bu müharibələrdə istifadə olunan yeni texnologiyalar da sürətlə dəyişir, günbəgün, hətta saatbasaat təkmilləşir. İnsanlığın icad etdiyi hər bir yeni texnologiyanın həm proqressiv, həm də reqressiv effektləri ola bilər. Misal olaraq nüvə enerjisini göstərə bilərik. Zamanında nüvə reaksiyası iqtisadiyyatda və məişətdə istifadə olunan elektrik enerjisi istehsalının dəfələrlə artırılması üçün ideal vasitə hesab olunsa da eyni zamanda onun dəhşətli dağıdıcı gücündən insanları məhv etmək üçün də istifadə etdilər. Bugünkü informasiya texnologiyaları (İT) elmi də belə imkanlar yaradır. Onu həm cəmiyyətin rifahının yüksəldilməsi üçün və həm də cəmiyyətin özünü məhv etmək üçün istifadə etmək mümkündür. Az öncə Livanda baş vermiş “peycer müharibəsi” buna yaxşı misal ola bilər. Amma əgər insan beyni bunu düşünə bilibsə, elə insan beyni də onun qarşısını almağın yollarını düşünüb tapır. Cəmiyyətimizdə yeni-yeni eşidilməyə başlayan kibertəhlükəsizlik ifadəsi məhz bununla bağlıdır. Müasir informasiya texnologiyaları zəminində kiber üsullarla hücumların təşkili artdıqca cəmiyyətlər və dövlətlər də adekvat addımlar atmağa məcbur olur və bu kibertəhlükəsizlik problemini aktuallaşdırır. Keçən il ərzində Milli Məclisdə kibertəhlükəsizliklə bağlı “İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın mühafizəsi” haqqında qanun qəbul olunub. Keçən ilin 28 avqustunda isə Prezident İlham Əliyev “Kibertəhlükəsizliyin təmin olunması üzrə Milli Strategiyanı” imzalayıb. Bütün bu addımlar ölkəmizdə məhz bu kimi təhlükələrin qarşısının alınmasına yönəlmiş tədbirlərdir. Hazırda kibertəhlükəsizliyin təmin olunması hökumətin fəaliyyətində prioritet istiqamətlərdən biridir. Bu sahədə mütəxəssislərin yetişdirilməsi günümüzün vacib məsələsindən biridir. Bəzi inkişaf etmiş ölkələrdə sözün əsil mənasında kiber ordular yaradılmaqdadır. Dünyanın bugünkü durumu bu cür yeni tipli təhlükələrə qarşı hazır olmağı tələb edir.
 
– Azərbaycan COP29 tədbirinə ev sahibliyi edəcək. Noyabrda baş tutacaq bu tədbir ölkəmizə nə vəd edir? Bəzi proqnozlar səsləndirilir ki, COP-dan sonra Azərbaycana beynəlxalq miqyasda təzyiqlər daha da artacaq. Bu cür bədbin proqnozlara inanmaq, onları ciddi saymaq olarmı?
 
– Tezliklə ölkəmiz dünyanın ən miqyaslı qlobal tədbirlərindən biri olan COP29-a ev sahibliyi edəcək. Bu tədbirin Azərbaycanda keçirilməsi dünyanın bütün ölkələri tərəfindən dəstəklənib ki, bu da dünya birliyinin ölkəmizə bəslədiyi etimadın və qlobal miqyasda dövlətimizin siyasi nüfuzunun  artmasının göstəricisi sayıla bilər. Təzyiqlərdən danışdıqda isə  COP-29 tədbirləri ərəfəsində və qlobal konfransın gedişində belə cəhdlərin olması gözlənilən idi və biz artıq bu təzyiqləri müşahidə edirik. Aydın məsələdir ki, dünya erməniliyi və müxtəlif ölkələrdə öz siyasi fəaliyyətlərini onların sifarişi ilə planlaşdıran bəzi siyasətbazlar Azərbaycana qarşı qarayaxma kampaniyası aparmaq üçün belə bir fürsəti əldən buraxmaq istəməzlər. Lakin Azərbaycan dövlətinin apardığı siyasət o qədər dəqiqdir və dövlətimiz o qədər güclüdür ki, bu cür cəhdlər heç zaman uğurlu ola bilməz. Son 10-15 il ərzində Azərbaycanda baş tutmuş Avroviziya musiqi yarışması, ilk Avropa Oyunları və IV İslam Həmrəyliyi Oyunları ərəfəsində də biz bu cəhdlərlə üzləşmişik. Amma gördüyünüz kimi, bu tədbirlərin hər biri ölkəmizdə bütün dünyaya nümunə sayıla biləcək dərəcədə yüksək səviyyədə keçirilib. Əminəm ki, bütün təzyiqlərə baxmayaraq Qlobal İqlim Dəyişikliyi Konfransı da  tezliklə ölkəmizdə eyni uğurla baş tutacaq.
 
 
– Gürcüstan böyük fırtına astanasında. Azərbaycanın qonşuluğunda böyük siyasi hadisələrin yaşanacağı, təlatümlərin olacağı gözlənir. Gürcüstan harda yanlış etdi ki, Qərblə Rusiya arasında poliqona çevrildi? Siz Gürcüstanın qarşıdan gələn seçkilərdən “sağ çıxacağına” inanırsınız?
 
– Zənnimcə, Gürcüstanda gözlənilən seçkilərlə bağlı səsləndirilən ifrat pessimist proqnozlar reallığı əks etdirmir. Mənə elə gəlir ki, son illərdə Gürcüstan siyasətində beynəlxalq siyasətin və xüsusilə Cənubi Qafqaz geopolitikasının daha aydın dərk olunması prosesi gedir. Eyforiya illəri artıq arxada qalır. Real siyasət xəyali gözəlliklərdən uzaq bir fenomendir. Yaxşı xatırlayıram ki, 2008-ci ilin avqust müharibəsinə qədər Gürcüstan siyasi hakimiyyəti bir təkanla post-sovet məkanından Avropanın “cənnət” məkanına atılıb daha xoşbəxt yaşamaq haqqında illüziyalara qapılmışdı. Avropa Birliyi ilə Assosiativ üzvlük də Gürcüstanı xeyli qanadlandırmışdı. Lakin həyat göstərdi ki, dünyada gedən proseslərin alt qatını, onların mahiyyətini anlamadan və 1991-ci ildə dünyada başlanmış beynəlxalq siyasi transformasiyaları nəzərə almadan geosiyasi məqsədlər müəyyənləşdirmək və spontan qərarlar qəbul etmək praqmatizmdən uzaq yanlış bir siyasətdir. Müasir ədəbiyyatda bunu populizm də adlandırırlar. Lakin ən azı son onillikdə ölkəni idarə edən siyasi güclər artıq reallığı bilirlər və müstəqilliyin möhkəmləndirilməsi üçün daha praqmatik addımlar atmağa çalışırlar. Bir neçə ay əvvəl Gürcüstan parlamentində “ino-agentlər” haqqında qərarın qəbul olunması da bunu göstərdi. Həmin qərarın qəbul olunması prosesində Gürcüstanda “5-ci kolon”un fəallaşması isə onu göstərdi ki, baş verən hadisələrin cəmiyyət tərəfindən siyasi dərki zəifdir və xarici müdaxiləyə və təsirlərə qarşı milli həmrəylik çox aşağı səviyyədədir. Mövcud vəziyyət gələcəkdə də ictimai-siyasi sabitliyin pozula bilməsi haqqında müəyyən ehtimallar yaradır. Amma mövcud hakimiyyətin bu kimi halları önləyə biləcəyinə inanıram.
Oxşar xəbərlər
19:15, Bu gün
İsrail ordusu Beyruta hücum etdi
19:10, Bu gün
Oktyabr BİR BÜRC üçün böyük dəyişikliklər ayı olacaq
19:02, Bu gün
Azərbaycanda hərbi qulluqçuların təhsili ilə bağlı normalar dəyişdirilir
18:58, Bu gün
İlham Əliyev Zəngilan Elektrik Şəbəkəsinin Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzinin açılışında
18:51, Bu gün
“O, namuslu adamların kütləvi şəkildə həbs edilməsi barədə sərəncam  verirdi...”
18:40, Bu gün
Qarğanın hücumuna məruz qalan 87 yaşlı qadın barmaqlarından oldu
18:35, Bu gün
Makron Avropa İttifaqına "ölüm" DİAQNOZU QOYDU 
18:31, Bu gün
Yeni dövr müharibəsinin əsgərləri: “Robot itlər”...
18:30, Bu gün
Hindistandan şad xəbər gəldi, düyü kəskin ucuzlaşdı
18:25, Bu gün
Prezident və xanımı Cəbrayılda...
18:18, Bu gün
Ermənistanın qisas istəyi sadəcə intihardır - Şahnazarov
18:10, Bu gün
Şəkərin ən təhlükəli xüsusiyyəti
18:04, Bu gün
Vətənpərvərlik, yoxsa militarizasiya: Kremldən 500 milyonluq “şüur əməliyyatı”
18:00, Bu gün
Bakıda atadan azyaşlı qızına qarşı İYRƏNC CİNAYƏT
17:55, Bu gün
Bakı metrosunda DƏHŞƏT: 55 yaşlı kişi özünü qatarın altına atdı - YENİLƏNİB
17:50, Bu gün
88 yaşlı qadını aldadaraq pullarını alan Qazaxıstan vətəndaşı saxlanıldı - VİDEO
17:44, Bu gün
Bu küçədə avtobus zolağında vaxt məhdudiyyəti tətbiq edildi
17:38, Bu gün
"Landsberqisin Azərbaycana qarşı səsləndirdiyi fikirlər qəbuledilməzdir" - Ayxan Hacızadə
17:32, Bu gün
Rövşən Binnətli vəzifəsindən azad olundu
17:27, Bu gün
UNEC-də beynəlxalq konfrans öz işinə başlayıb - FOTOLAR
17:22, Bu gün
Bu yolda hərəkət qismən məhdudlaşdırılacaq
17:17, Bu gün
Gəncləşən, sayı artan İNTİHARLAR: İnsanları bu yoldan NECƏ ÇƏKİNDİRƏK?
17:12, Bu gün
“Qarabağ” - “Malmö” matçına nə qədər bilet satılıb?
17:07, Bu gün
Rusiya Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin direktoru Bakıya GƏLDİ
17:02, Bu gün
Ermənistanla sülhə maneə: konstitusiya, türk düşmənlərinə qoyulan heykəllər - ANALİZ
16:56, Bu gün
Çaylarda sululuq artacaq - XƏBƏRDARLIQ
16:51, Bu gün
Kiyev ukraynalı hərbi əsirlərin rusiyalı əsgərlər tərəfindən kütləvi qətlini araşdırır
16:45, Bu gün
Kamran Əliyev onu təltif etdi - FOTO
16:40, Bu gün
Məktəblərdə TƏHLÜKƏLİ VƏZİYYƏT: Şagirdlər ard-arda bıçaqlanır və... - ŞOK
16:34, Bu gün
Bakının 1 addımlığında ucuz evlər: Alanlar ikiqat qazanacaq
16:28, Bu gün
"Rusiya Çinin sayəsində Ukraynanı dronlara qərq edəcək" - "Forbes"
16:22, Bu gün
Macarıstanlı hərbçilər Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin hərbi hissəsində - VİDEO
16:16, Bu gün
“Sarıqışlar” Su Elektrik Stansiyasının açılışı oldu
16:06, Bu gün
Tərtərdə xəstəxanada ÖLÜM - Cinayət işi başlanıldı
16:00, Bu gün
"Azərbaycanlı həkimlər Almaniyanın səhiyyə sisteminə dəstəkdə mühüm rol oynayacaq" - Nuran Abdullayev
15:54, Bu gün
Bu şəxslərə ödənilən birdəfəlik müavinətin məbləği artırılır
15:49, Bu gün
BDU ilə Misirin Ayn Şəms Universiteti arasında əməkdaşlığın perspektivləri müzakirə edilib
15:44, Bu gün
Milli müstəqillik mübarizəmizdə dönüş nöqtəsi – Cavanşir Feyziyev yazır…
15:38, Bu gün
Bu marşrutların hərəkət istiqaməti dəyişdiriləcək
15:33, Bu gün
İlham Əliyev Zəngilan İstirahət Kompleksində aparılan tikinti işləri ilə tanış oldu
15:28, Bu gün
Elçin Əmirbəyov İtaliya XİN başçısının müavini ilə görüşdü - FOTO
15:22, Bu gün
Prezident Zəngilanda 104 mənzilli yaşayış kompleksinin tikintisi ilə tanış oldu
15:16, Bu gün
İlham Əliyev Zəngilanda beşinci və altıncı yaşayış komplekslərinin təməllərini qoydu
15:11, Bu gün
"Ukraynaya tərəfdaşları tərəfindən dəstək zəifləməyəcək" - Olaf Şolts
15:05, Bu gün
İlham Əliyev Zəngilana getdi
15:00, Bu gün
“Bu qoyunun dilini evdə qalan qızlar yeyir... veteranam lobya satıram... gecə saat 3-də işə başlayıram” – Reportaj + FOTO
14:55, Bu gün
Metro gücləndirilmiş iş rejimində çalışacaq
14:50, Bu gün
Əli Əsədov Minskdə Qələbə abidəsini ziyarət etdi - FOTO
14:44, Bu gün
DİN Penitensiar xidmətlə birgə əməliyyat keçirdi - FOTO
14:38, Bu gün
Litva Azərbaycana “öyüd-nəsihət" verə bilən axırıncı ölkələrdəndir - İcmadan ETİRAZ
14:32, Bu gün
KOBSKA və "Davamlı Gələcək Platforması"nın COP29-da birgə təşkil olunacaq pavilyonu ilə bağlı təqdimat mərasimi keçirilib - FOTO
14:26, Bu gün
“Anam evdə konflikt yaradan qaynananı oynayırdı, o da elə görüb, onu da elə etmişdilər” - FOTO
14:20, Bu gün
Cəbrayılda “Prestij-Kimya” MMC-nin zavodunun təməli qoyuldu
14:14, Bu gün
Cəbrayılda zavodun təməli qoyuldu
14:07, Bu gün
Küçədə qalmış qıza ev tutdu, onunla ailə kimi yaşadı, taksi sürücüsü ilə... –TƏFƏRRÜAT
14:00, Bu gün
Cəbrayılda Litvanın “Dominari” şirkətinin mebel klasterinin təməli qoyuldu
13:56, Bu gün
Prezident Cəbrayılda fabrikin təməlini qoydu
13:51, Bu gün
Əhaliyə XƏBƏRDARLIQ EDİLDİ: Güclü olacaq, oktyabrın 4-5-də...
13:46, Bu gün
“Atam dedi ki, ananızdan ayırsanız məni qəbirdə narahat edərsiz” - Qızı sənətkarın məzarını Qoçəhmədliyə köçürür? - ÖZƏL AÇIQLAMA
13:39, Bu gün
Moskva və Vaşinqton İsrailin Quterrişlə bağlı qərarına münasibət bildirdi
13:33, Bu gün
İrəvandan növbəti sülh şərləməsi - sərt reaksiya
13:27, Bu gün
İqlim dəyişikliyi və miqrasiya mövzusunda tədbir keçirilib - FOTOLAR
13:21, Bu gün
İlham Əliyev Cəbrayılda alkoqolsuz içki məhsulları istehsalı kompleksinin təməlini qoydu
13:15, Bu gün
Leysan yağacaq, şimşək çaxacaq - PROQNOZ
13:10, Bu gün
FHN Binədəki yanğınla bağlı məlumat yaydı - VİDEO
13:05, Bu gün
İlham Əliyev Cəbrayılda tam orta məktəbin binasının açılışında iştirak etdi
13:00, Bu gün
Şaiq Sultanov vəfat etdi
12:55, Bu gün
Azərbaycanlı müğənni Ronaldonun bağ evindən çıxarkən görüldü - FOTO
12:50, Bu gün
“Az miqdarda olsa da, spirtli içkinin hər zaman mənfi təsirləri var” - Fidan Ataxanlı
12:44, Bu gün
“O gecə Netanyahu Putinlə danışmağa cəhd etsə də, Rusiya lideri cavab verməyib...”
12:42, Bu gün
Süni intellektlə FALA BAXANLAR - Magiyaların ŞOK OYUNU
12:36, Bu gün
“O bura gəlsə venamı kəsib sizi zibilə salacam” - Müğənni ilə MÜSAHİBƏ
12:30, Bu gün
Azərbaycan XİN türk dövlətlərini təbrik etdi
12:25, Bu gün
Prezident və xanımı Cəbrayıla getdi
12:20, Bu gün
Azərbaycanda eyni vaxtda və eyni ərazidə iki yük maşını dəmir arakəsməyə çırpıldı - FOTO
12:15, Bu gün
İrandan Naxçıvana yol belə çəkilir: Zəngəzur dəhlizi isə... - Vitse-spiker detallı danışdı
12:10, Bu gün
1993-cü il oktyabrın 3-də keçirilmiş prezident seçkiləri Azərbaycanın gələcək müqəddəratını müəyyənləşdirdi
12:05, Bu gün
Talış kəndinə köçürülən sakinlərdən artıq 40 nəfərin məşğulluğu təmin olunub
12:00, Bu gün
Saçların tez yağlanmaması üçün nə etməliyik?
11:58, Bu gün
”Ən yaxşı tank bölüyü” adı uğrunda yarış keçirilib - VİDEO
11:53, Bu gün
Ədliyyə naziri Neftçalada vətəndaşları qəbul edəcək
11:50, Bu gün
Oktyabrda hansı tərəvəz və meyvələri yeməliyik?
11:48, Bu gün
İlham Əliyev iraqlı həmkarını təbrik etdi
11:45, Bu gün
Bu bürclər üçün böyük eşq dövrü gəlir - Macəralar yaxında...
11:43, Bu gün
Bu addım Yaxın Şərqə sülh gətirməyəcək - Zaxarova
11:38, Bu gün
İlham Əliyev Almaniya Prezidentinə məktub göndərib
11:30, Bu gün
Ermənistan “miatsum”dan imtina etdi - Nikol yeni plan qurur
11:26, Bu gün
Prezident koreyalı həmkarını təbrik etdi
11:18, Bu gün
Türk ölkələri vahid dövlətdə birləşsə: Görün dünyada hansı gücə sahib olar
11:10, Bu gün
Tramp İran-İsrail gərginliyini görün nə ilə müqayisə etdi
11:05, Bu gün
İsrail təyyarələri Beyrutdakı tibb mərkəzini vurdu
11:00, Bu gün
İsrail Suriyanın sursat anbarını bombaladı
10:57, Bu gün
"33 gün idi, haqqında yazmağa söz tapmırdım - indi öz sözünü tapdım, müəllim: “Söz haqqında söz...”
10:55, Bu gün
Azərbaycan nefti ucuzlaşdı
10:53, Bu gün
İran yüzlərlə insanı havada "əsir" saxladı - 12 saatdan sonra...
10:48, Bu gün
Şahdağa qar yağdı
10:43, Bu gün
Ali Məhkəməyə yeni hakimlər təyin edilir
10:35, Bu gün
Bakıda kişi telefonda çox danışan arvadını DÖYDÜ
10:30, Bu gün
Bunlar ürək sağlamlığı üçün ən pis qidalardır
10:00, Bu gün
Yevlaxda qadın dəm qazından boğularaq ölüb
GÜNLÜK
02 Oct 2024 | 22:00
İrəvanda mitinq keçirilir
02 Oct 2024 | 23:08
“Bunu atamın sağlığında etmək lazım idi, indi istəmək ayıbdır, o deyirdi ki...”-FOTO+ÖZƏL
08:41, Bu gün
Quranda da “Vəd edilmiş torpaqlar” var: mənası... - Xəritə
02 Oct 2024 | 19:40
Kərkinin qaytarılması ilə bağlı Paşinyandan açıqlama
02 Oct 2024 | 20:55
Tezliklə 5 BÜRC üçün elə bir zaman gələcək ki...
02 Oct 2024 | 23:05
Yaponiyalı kişi 10 ildir dənizdə üzərək həyat yoldaşının axtarışındadır
02 Oct 2024 | 22:35
Əfsanəvi futbolçu ölən oğlunun sevgilisi ilə görüşür?
02 Oct 2024 | 22:29
SENSASİYA! Nəsrullahın ölümü Zəngəzur dəhlizini aça bilər?
02 Oct 2024 | 23:07
"Yaxın Şərqdə müharibəni qızışdıran ABŞ və Avropa ölkələridir" - Əli Xamenei
02 Oct 2024 | 20:40
Uşaqlıq travmalarını necə sağaltmaq olar?
HƏFTƏLİK
29 Sep 2024 | 08:00
Bu yağın dünyanın hər yerində satışı QADAĞAN EDİLDİ 
30 Sep 2024 | 12:04
Pensiyalarda artım bu qədər olacaq: 600-650 manat... - Meyarlar AÇIQLANDI
30 Sep 2024 | 15:00
Azərbaycanda son günlər yayılan virus nədir? - İNFEKSİONİST AÇIQLADI
02 Oct 2024 | 00:59
“ “Unibank” məni aldatdı, krediti ödəməkdən imtina etmişəm, nə istəyirlər etsinlər” - ŞİKAYƏT
27 Sep 2024 | 10:52
Wi-Fi sürətini və gücünü artırmaq üçün 10 ÜSUL
29 Sep 2024 | 17:46
“ “Vur, komandir, vur”-videosu ilə məşhurlaşan İlkin: “Bu hadisədən sonra ordumuzda ruh yüksəkliyi yarandı”-VİDEO+FOTO+ÖZƏL
27 Sep 2024 | 16:21
Yaşar Nuri, Səyavuş Aslan və Amaliya Pənahovanın 34 il əvvəl çəkilən nadir GÖRÜNTÜLƏRİ
28 Sep 2024 | 10:42
Arıq və qısaboy çağırışçılar - Onlar bu hallarda əsgər aparılmır - Rəsmi AÇIQLAMA
28 Sep 2024 | 10:03
“Qənirə xanım qəfil dünyasını dəyişdi, mən o insanları bağışlayıram, əminəm ki, bacım da bağışlayıb”- ÖZƏL+MÜSAHİBƏ
28 Sep 2024 | 23:00
İlham Əliyevlə Paşinyan bu tarixdə görüşə bilər
AYLIQ
02 Oct 2024 | 22:00
İrəvanda mitinq keçirilir
02 Oct 2024 | 23:08
“Bunu atamın sağlığında etmək lazım idi, indi istəmək ayıbdır, o deyirdi ki...”-FOTO+ÖZƏL
08:41, Bu gün
Quranda da “Vəd edilmiş torpaqlar” var: mənası... - Xəritə
02 Oct 2024 | 19:40
Kərkinin qaytarılması ilə bağlı Paşinyandan açıqlama
02 Oct 2024 | 20:55
Tezliklə 5 BÜRC üçün elə bir zaman gələcək ki...
02 Oct 2024 | 23:05
Yaponiyalı kişi 10 ildir dənizdə üzərək həyat yoldaşının axtarışındadır
02 Oct 2024 | 22:35
Əfsanəvi futbolçu ölən oğlunun sevgilisi ilə görüşür?
02 Oct 2024 | 22:29
SENSASİYA! Nəsrullahın ölümü Zəngəzur dəhlizini aça bilər?
02 Oct 2024 | 23:07
"Yaxın Şərqdə müharibəni qızışdıran ABŞ və Avropa ölkələridir" - Əli Xamenei
02 Oct 2024 | 20:40
Uşaqlıq travmalarını necə sağaltmaq olar?