Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin (ETSN) qərarı ilə balıq ovu may ayından başlayaraq qadağan olunmuşdu. Səbəb isə balıqların kürütökmə dövrü ilə əlaqədardır.

 

Həvəskar balıqçılar üçün qadağa bitsə də, əməl etməli olduqları qaydalar var. Belə ki, həvəskar balıqçılar ov üçün düzgün ərazi seçməlidirlər. Həmçinin qadağanın bitməsi o demək deyil ki, ovlanması tamamilə qadağan olunmuş “Qırmızı kitab”a düşmüş balıq növləri də ovlana bilər. Azərbaycanın çaylarında, su hövzələrində adı “Qırmızı kitab”a düşmüş bəzi balıqlar da var ki, onları ovlamaq qadağandır. 

 

Kəlbəcər rayonunun ərazisindəki Tərtər, Tutqun, Lev, Başlıbel çaylarında ovlanması qadağan edilmiş adı “Qırmızı kitaba”a düşən xallı qızıl farel balığı növü mövcuddur.  

 

Təəssüflər olsun ki, nəsli kəsilmək təhlükəsi altında olan bu nadir balıq növünün Kəlbəcər rayonu işğaldan azad edildikdən sonra sözügedən çaylarda kütləvi qanunsuz ovlanması halları müşahidə olunub. Araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, rayon ərazisində fəaliyyət göstərən işləyən insanlar bir çox hallarda qadağalara, qanunlara əməl etmirlər. Rayon sakinləri, eləcə də Başlıbel kənd sakinləri doğma yurdlarının bu nadir təbii sərvət nümunəsini qorumalıdırlar. Qanunsuz balıq ovu hallarına qarşı ictimai qınaq və digər qanuni vasitələrdən istifadə edilməlidir. 

 

 

Onu da unutmaq lazım deyil ki, İnzibati Xətalar Məcəlləsində Balıq və digər su bioresurslarının mühafizəsi qaydalarının və ov qaydalarının pozulmasına görə məsuliyyət nəzərdə tutulur.  

 

Məcəllənin 272.1. bəndində qeyd olunan inzibati xətanın törədilməsində alət və ya inzibati xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetlər müsadirə edilməklə və ya müsadirə edilməməklə yeddi yüz manatdan min yeddi yüz manatadək məbləğdə cərimə edilir.

 

272.3-cü madddə isə bildirilir ki, ov qaydalarının kobud şəkildə pozulmasına (lazımi icazə olmadan və ya qadağan edilmiş yerlərdə, yaxud qadağan olunmuş müddətlərdə, qadağan edilmiş alətlərlə və ya üsullarla ov edilməsinə), habelə digər ov qaydalarının müntəzəm pozulmasına görə inzibati xətanın törədilməsində alət və ya inzibati xətanın bilavasitə obyekti olmuş predmetlər müsadirə edilməklə və ya müsadirə edilməməklə, min manatdan iki min manatadək məbləğdə cərimə edilir, yaxud altı aydan iki ilədək müddətə ov hüququ məhdudlaşdırılır.

 

Bundan başqa Cinayət Məcəlləsinin 256-cı maddəsi Balıq və digər su bioresurslarını qanunsuz tutma hallarına qarşı cinayət məsuliyyətini nəzərdə tutur. Balıq və digər su bioresurslarının qanunsuz tutulması xeyli miqdarda ziyan vurduqda iki min manatdan üç min manatadək miqdarda cərimə və ya iki yüz qırx saatdan üç yüz iyirmi saatadək ictimai işlər və ya bir ilədək müddətə islah işləri və ya bir ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması ilə cəzalandırılır.

 

Eyni əməllər külli miqdarda ziyan vurulmaqla törədildikdə özüyeriyən və özüüzən nəqliyyat vasitəsindən və ya partlayıcı və ya kimyəvi maddələrdən və ya balıq və digər su bioresurslarının kütləvi məhvinə səbəb olan vasitələrdən istifadə etməklə törədildikdə üç min manatdan altı min manatadək miqdarda cərimə və ya bir ilədək müddətə islah işləri və ya iki ilədək müddətə azadlığın məhdudlaşdırılması və ya iki ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır.

 

Kəlbəcər çaylarında balıqların kütləvi tələfatına qanunsuz kütləvi ov halları ilə yanaşı çayların ətrafında həyata keçirilən inşaat işləri, bu zaman suya axıdılan tullantıların da da səbəb olması istisna edilməməlidir. Belə halların baş verməməsi üçün də Balıq və digər su bioresurslarının qorunması qaydalarına ciddi əməl olunmalıdır.  Kənd sakinlərinin bu məsələdə də ictimai vətəndaş mövqeyi olması təbiətin qorunmasına öz müsbət töhfəsini verəcək.

 

Ona görə də hər bir kəlbəcərli, eləcə də hər bir vətəndaş xallı qızıl balığın ovlanmasına imkan verməməlidir. Xallı qızıl ballığın nəinki kütləvi ovlanması, hətta tilovla tək-tək ovlanması da qadağandır. Dövlətin qoyduğu bu qadağanı nəzərə almaqla yanaşı, balığı ovlamaq istəyən şəxslərə xatırlatmaq onları bu qanun pozuntusuna yol verməkdən çəkindirmək sakinlərin ictimai borcudur. Kəlbəcər çaylarındakı xallı qızıl balıq təbii sərvətdir. Onu qorumalıyıq. Xüsusilə də biznes məqsədilə onu kütləvi şəkildə ovlamaq qətiyyən olmaz. Bunu edənlər ekoloji cinayətə yol vermiş olurlar. Ekoloji cinayətlər isə yuxarıda qeyd edildiyi kimi məsuliyyət nəzərdə tutur. 

 

 

 

Biz bu gün “Qırmızı kitab”a adı düşmüş balığı ovlayıb kökünü tamamilə kəssək gələcək nəsillər onun ancaq şəkillərini kitablarda görəcəklər və keçmiş nəsillər haqqında heç də xoş təəssüratları olmayacaq. Ona görə də gələcək nəsilləri də düşünməyimiz lazımdır. Bugünkü təbii sərvətlərimizin gələcək nəsillərə də gedib çatmasına şərait yaratmalıyıq. Bu işdə dövlətin, müvafiq rəsmi qurumların inzibati addımları, rəsmi qadağaları ilə yanaşı ictimai nəzarət, ictimai qınaq amili ciddi rol oynaya bilər. 

 

Yerli sakinlər fəaliyyət göstərdiyi, yaşadıqları ərazidə təbiətə ziyan vurlması hallarına qarşı fəallıq nümayiş etdirməlidirlər. Bu, onların vətəndaşlıq məsuliyyətidir.

İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə yaşayacaq sakinlər, hazırda orada fəaliyyət göstərən insanlar yaşadıqları ərazinin təbiətinə, ekologiyasına, ətraf mühitinə xüsusi diqqət, həssas münasibət göstərməlidirlər. Təbiətin ən səmərəli müdafiəsi yolu budur. 

 

Qeyd: “Başlıbelin İnkişafına Dəstək” İctimai Birliyinin Azərbaycan Respublikası Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirdiyi “Təbiətin qorunması üçün icmalarla iş” layihəsi çərçivəsində hazırlanıb. Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin rəsmi mövqeyini əks etdirməyə bilər.