Məlum olduğu  kimi, artıq  5 gündən çoxdur ki,  Ermənstanda revanşist qüvvələrin Paşinyan hökumətinin istefası tələbi ilə etiraz aksiyaları davam edir. Etirazların miqyası gündən-günə böyüməsə də, hərəkatın təşkilatçıları inadkarlıq görüntüsü yaratmağa çalışırlar... 

 

Nəzəri olaraq hesab edək ki, Rusiya “5-ci kalonu”nun, revanşistlərin keşiş Baqratın mitinqində tələb etdiyi, istədiyi kimi Qərbin dəstəklədiyi Paşinyan istefa verdi və sabah Robert Köçəryan, yaxud o tipdə biri hakimiyyətə gəldi. Bu halda onun qurduğu iqtidar məcburdur ki, 2020-ci ildən bəri kütlələrə elan etdikləri şüarları: Qarabağın Azərbaycandan geri alınması, ermənilərin oraya qaytarılması, sərhədlərin delmitasiyasının Almatı prinsiplərinə uyğun aparılmaması  və s. həyata keçirmək istiqamətində siyasət aparsınlar. Bəs belə olan halda Azərbaycanla müttəfiqlik sazişi bağlamış Rusiya nə edəcək? Digər tərəfdən, hakimiyyətə Köçəryan kimilər gələcəyi halda Moskva yenə də 1990-cı illərdə olduğu kimi, yenidən Azərbaycana qarşı savaşda Ermənistana dəstək verəcək? Axı Rusiyanın Azərbaycanla ən azı müttəfiqlik sazişi var...

 

Siyasi təhlükəsizlik məsələləri üzrə ekspert  Ərəstun Oruclu Moderator.az-a açıqlamasında mövzu ilə bağlı aşağıdakıları söyləyib:

 

“Əvvəla, hesab edirəm ki, Ermənistandakı real ictimai-siyasi durum revanşist qüvvələrin hakimiyyətə gəlmək şansını heçə endirir. Ona görə ki, diqqət yetirsək, görərik ki, iki eks-prezidentin, iki keçmiş müdafiə nazirinin, iki sabiq təhlükəsizlik nazirinin, Qarabağ separatçılarının, kilsənin, oliqarxların, kriminal avtoritetlərin, müğənnilərin, blogerlərin və daha kimlərin qoşulduğu bu dırnaqarası “hərəkat” 20 mindən yuxarı etirazçı toplaya bilmədi. Və nəticədə gülünc bir vəziyyət alınıb; o mütrüflük edən keşiş Baqrat Paşinyana deyir ki, sənə 1 saat vaxt verirəm, sonra deyir, daha 15 dəqiqə vaxt verirəm və s. Bu məlum məsələdir ki, bunlar özləri də bilmirlər, niyyətlərini necə reallaşdıracaqlar, həmin niyyətlərini kmin dəstəyi ilə həyata keçirəcəklər. Çünki Ermənistanda dəstəklərinin olmadığını anlayırlar. Amma tutalım ki, nəzəri baxımdan nəsə baş verdi və həmin Robert Köçəryan Paşinyanı əvəzlədi. Nə onların erməni toplumuna söz verdikləri Qarabağı Azərbaycandan geri almaq, nə  ermənilərin Qarabağa qaytarılması - bunlar Ermənistanın gücü çatan işlər deyil.  Hətta yaxın bir neçə ildə də bu, mümkün olmayacaq. Bu yalnız o vaxt mümkün ola bilər ki, Azərbaycanda çox ciddi təlatümlər və iflas baş versin. Tutalım ki, Ermənistanda hakimiyyətə qayıtmış revanşist qüvvələr buna cəhd etdilər. O zaman Rusiya da pat vəziyyətinə düşəcək...  Əlbəttə, bu gün  Rusiyanın Zəngəzur dəhlizinə kəskin ehtiyacı var. Çünki bu Rusiya üçün geo-siyasi əhəmiyyətli bir dəhlizdir. Lakin məsələ burasındadır ki, bir tək Zəngəzur dəhlizi ilə iş bitmir. Söhbət ondan gedir ki, həmin dəhlizə hələ gedib çatanadək Rusiya azı 400 km Azərbaycan ərazisindən istifadə etməlidir... 

 

Yenə də nəzəri baxımdan hesab edək ki, Moskva Ermənistanda hakimiyyətə gətirəcəyi revanşist qüvvələrə müəyyən bir dəstək verəcəksə və onlar uğur qazanacaqsa, Azərbaycan Rusiyaya tərəfdaş kimi yanaşacaqmı? Öz ərazisindən ona Zəngəzur istiqamətinə keçid verəcəkmi? Xeyr, verməyəcək. Çünki Azərbacanın seçim imkanları genişdir. Azərbaycanın Orta Dəhliz layihəsində iştirakı var. Və Azərbaycan o layihəyə qoşulacağı halda Moskvanın bütün geo-siyasi maraqları heçə enəcəkdir... 

 

Digər tərəfdən, hətta bu gün Ermənistanda guya birləşib Paşinyana qarşı mübarizə aparanlar öz aralarında yetərincə ziddiyyətlər olan siyasi qüvvələrdir. Bir tərəfdən, eks-prezident Serj Sərkisyan, göründüyü kimi, xeyli dərəcədə Robert Köçəryanla məsafələşib. Daşnakların digər qüvvələrə qarşı mövqeyi məlum deyil. Yəni bu prosesə qoşulanlar arasında 5 partiya var və həmin 5 partiyanın hərəsi öz marağını güdür. Odur ki, onlar hakimiyyətə gəlsələr belə, onların elə ən böyük ziddiyyəti öz daxillərində olacaq. Və Rusiya da heç bir halda, istəsə belə, onları dəstəkləyə bilməyəcək. Hə, tutalım ki, revanşistlər hakimiyyətə gəldi və Zəngəzur dəhlizini Rusiya üçün açdılar. Lap Qarabağla bağlı da hansısa hədəflərinə nail oldular. Məsələn, deyək ki, Kreml Azərbaycana təzyiq etdi və ermənilər Qarabağa qayıtdı. Bu, nəyi dəyişəcək? Heç nəyi dəyişməyəcəkdir. Və ümumiyyətlə, Azərbaycan da buna getməyəcəkdir. Bir sözlə, Paşinyan hakimiyyəti vəziyyəti gətirib elə bir duruma çatdırıb ki, artıq hətta ondan sonra iqtidara gələcək istənilən revanşist qüvvənin, bax, bu sadalanan məsələlərdə heç bir şansı yoxdur... 

 

Heç bu dəqiqə Rusiyanın özü çaşqınlıq içindədir. Yenə də nəzəri baxımdan deyirəm; hesab edək ki, Kreml Paşinyanın yerinə öz “5-ci kalonu”nu hakimiyyətə gətirdi.  Lap onlar Zəngəzur dəhlizinin açılmasına da razılıq verdilər. O halda Azərbaycan-Ermənistan münasibətləri necə olacaq? Rəsmi Bakı bunlarla sülh imzalamağa gedəcəkmi? Tutaq ki, onlar da dedilər ki, biz sülh sazişini imzalamağa razıyıq, bəs bu halda onlar  hakimiyyətə gələndə vədlər verdikləri ermənilərə nə cavab verəcəklər. Xülasə, Ermənistanda o qədər mürəkkəb bir vəziyyət, elə bir dərin böhran yaranıb ki... Özü də bu böhran məhz Paşinyana aid deyil, bu böhran Paşinyan üçün deyil, əksinə, onun potensial əleyhdarları üçün yaranıbdır. Onlar hakimiyyətə gəlib çıxsalar belə, kifayət qədər ciddi problemlərlə üzləşəcəklər. Ümumiyyətlə isə, bunlar hamısı nəzəri baxımdan söylənilən fikirlərdir.  Ermənistanda revanşistlərin hakimiyyətə gəlmə şansı yoxdur. Mən belə görürəm...”

 

Qeyd: Açıqlama 13 may 2024-cü il tarixdə verilib.

 

Sultan Laçın