1823-cü ildə Maltanın ənənəvi karnavalında 110 uşaq faciəvi şəkildə ölüb.

 

Malta Cənubi Avropa bölgəsində yerləşən kiçik bir ada dövlətidir. Ölkənin paytaxtı Valletta adını məşhur Malta cəngavəri Jean de Vallettadan götürüb. Jean de Valletta Osmanlı İmperiyasının hücumlarına qarşı gələ bildiyi üçün Malta tarixinin qəhrəman simalarından biri kimi qəbul edilir. Onun adını daşıyan “Valletta” karnavalı son beş əsrdə ölkədəki ən mühüm hadisələrdən biri sayılır.

 

Karnaval Pasxadan sonra baharın qarşılanması üçün keçirilir. Bununla birlikdə, adanın Osmanlı imperiyasına müqavimət göstərməsindən sonra bu karnavala verilən əhəmiyyət artıb və dünyanın ən populyar dini karnavallarından biri olub. Bu gün “Valletta” karnavalında çox rəngli səhnələr yer alır. Karnaval zamanı şəhərin küçələri nəhəng maskalar, şarlar və maraqlı ziyafətlərlə bəzənir. Əsrlər boyu əyləncəli anların yaşandığı bu karnavalın tarixində faciəvi bir hadisə baş verib.

 

 

1823-cü ildə yüzlərlə uşaq sıxlıq nəticəsində karnavalda ölüb.

 

Detallara birlikdə nəzər salaq:

 

19-cu əsrin birinci yarısında Malta adası ingilislərin hakimiyyəti altında idi. Bu dövrdə ada xalqı yalnız siyasi deyil, həm də iqtisadi baxımdan İngiltərəyə bağlı idi. 1820-ci illərdə adada böyük bir aclıq yaşanıb. Bu səbəbdən “Valletta” karnavalı zamanı şəhərdəki kasıb uşaqlara çörək və meyvə vermək adət idi. Ancaq bu qidalar karnaval qarışıqlığından uzaq bir monastırda paylanırdı.

 

Karnavalın son günü 11 Fevral 1823-cü ildə Valletta Minori Osservanti monastırında çörək paylanması həyata keçirilməli idi.

 

 

Bu zaman uşaqlardan əlavə böyüklər də monastırda paylanacaq çörəkdən yemək istəyirlər. Uşaqlar növbə ilə monastıra girərkən böyüklər bir-birlərini zirzəmiyə doğru itələməyə başlayırlar. Bu vaxt böyük bir izdiham baş verir. Böyüklər uşaqları əzib, çörək paylandığı əraziyə doğru irəliləməyə çalışırlar. Monastırdan məsul olanların bir dəfə çörək alan insanların təkrar çörək almaması üçün qapını bağlaması vəziyyəti daha da qəlizləşdirir.

 

 

O gün monastırın qaranlıq dəhlizini yalnız bir çıraq işıqlandırıb. Xalqın təlaşından sonra yanan tək çıraq da sönüb və ətrafı böyük bir qaranlıq bürüyüb. Qaranlıqda böyük bir çaxnaşma yaşanıb. İnsanlar monastırdan çıxmağa çalışarkən uşaqların bir çoxu ayaq altında qalıb. İki uşaq pilləkəndən yıxılaraq ölüb. Bu vaxt fəryad səsləri çaxnaşmanı daha da artırıb. Bütün bu hadisə cəmi 20 dəqiqə davam edib. Tarixi qeydlərdə izdiham səbəbiylə 110 uşağın öldüyü bildirilsə də, çağdaş yazıçı MakGill sayın 150 olduğunu iddia edib.

 

O qeyd edib ki, Monastırın ətrafında tam anlamı ilə bir xaos var idi. Qaçmağa çalışan insanlar, övladlarını tapmaq istəyən analar, qışqıran atalar ...

 

 

Burada ölən uşaqların hamısı 15 yaşdan kiçik olub. “Valletta” karnavalı hadisədən bir neçə gün sonra hesabat yayıb.

 

İstintaqın nəticələrinə görə, hadisəyə monastırdakı vəzifəli şəxslərin ardıcıl səhvləri səbəb olub. Lakin uşaqların ölümünə görə heç kim məsuliyyətə cəlb olunmayıb.

 

Sonradan ekspertlər, yazarlar belə bir cümlə işlətdilər ki, əslində bu uşaqlar üsyanın qurbanı olmuşdular. İnsanlar o qədər kasıb idilər ki, monastırda paylanacaq bir dilim çörəklə qarınlarını doydurmaq istəyirdilər. Bu hadisə beş əsrlik “Valletta” karnavalı tarixində ləkə olaraq qalıb. Bu uşaqlar xatırlanmağa layiq olsa da, karnavalın gözəlliyinə ləkə salacağı düşünüldüyü üçün bölgədə bu hadisəni əks etdirən bir abidə və lövhə yoxdur.(Musavat.com)