Bu sabah bir xəbər aldıq. Uşaqlıqdan sevərək izlədiyimiz filmlərə quruluş verən kino rejissor Eldar Quliyev dünyasını dəyişdi. 

 

1941-ci ildə Bakıda anadan olan sevilən kino rejissor bizləri tərk etdi. 1969-cu ildə ilk böyük ekran əsəri olan "Bir cənub şəhərində" filmi ilə özünü təsdiqləyən və könüllərdə taxt quran əfasanəvi rejissor bəlkə də sonuncu mogikanlardan idi. O, bu filmi ilə Azərbaycan kinosunda yeni bir mərhələnin təməlini qoymuşdu. Uşaqdan böyüyə hər kəsin sevgisini qazanmağı bacarmışdı. 

 

Biz qəhrəmanlıq tariximizi "Babək" filmini izləyərək böyüyən nəsilik. Hansı ki, bu filmə rejissorluq edən Eldar Quliyev bugün sırasımızda yoxdur.

 

Onunla tanışlığım 3 il bundan öncə dərs dediyi Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinə təsadüf edir. Nədənsə hər dəfə müsahibə üçün danışanda söhbətdən yayınır, media nümayəndələri ilə o qədər də danışmaq həvəsində deyildi. Nəhayət bir gün tələbələrinə qarşı aşırı diqqətini görüb dərs prosesinə şahidlik etmək istədiyimi dedim. Beləcə kino rejissorla daha çox ünsiyyətdə olmaq və kənardan onu müşahidə etmək imkanım yarandı. Tələbələrinin hər birinə ayrı ayrılıqda zaman ayırır, onlarla aşırı dərəcə maraqlanırdı. Eldar Quliyevi tələbələrini çox sevirdi. Tələbələri ilə söhbətdə qeyd edirdilər ki, onlar müəllimlərindən kinoya aid hər şeyi öyrəniblər. Filmə necə yaxınlaşmaqdan tutmuş, onu necə ssenariləşdirmək və lentə almağa qədər. Tələbələr müəllimlərinin diplom işinə görə onları yormadığını və rahat şəkildə çalışa bildiklərini deyirlər. Müəllimləri onları diplom işlərinə görə çox dağa-daşa salmır və asan yolla hər şeyin həllini göstərir. Tələbələr deyirlər ki, müəllimləri məsləhət verəndə, həmişə belə deyir: "Mən rejissor yetişdirmirəm, ilk olaraq ziyalı yetişdirirəm. Rejissor olmaq o deməkdir ki, beynində təxəyyülün nəyisə yaradanda, arxasında durasan ki, buna görə etdim”. 

 

Ondan sonra mütəmadi dərdlərə gəlir, Eldar Quliyevlə söhbət etmək imkanı əldə edirdim. Bir gün ona mətbuatdan nə üçün uzaq gəzdiyini sual etdim. Yaşlı olduğunu, artıq bunlardan doyduğunu, yorulduğunu bildirdi, yaşlı olduğu üçün sakitlik istəyir. Açığı bu onun seçimi və haqqı idi deyə heç nə deyə bilmədim.

 

 Bəzən niyə teatr rejissoru kimi fəaliyyətini davam etdirmədiyini soruşurdum. O zaman bildirirdi ki, teatrda nəyisə dəyişmək mümkün olsa da kinoda vəziyyət bir qədər başqadır: “Teatr dəyişkəndir, ancaq kino deyil.  Teatrda nə istəsən, etmək olar. Amma bu o demək deyil ki, ağlına nə gəlir, onu da elə. Baxış, rakurs fərqli olur. Bir tamaşanı Stanislavski də hazırlayır, Meyerxold da. Amma böyük fərqləri olur. Mən indi teatrlarda tamaşalara baxıram. Hesab edirəm ki, Azər Paşa Nemətov çox maraqlı işlər görür, çox yaxşı tamaşalar hazırlayır. O, vaxtilə kinoya gəlmək istəyirdi. Amma mən məsləhət görmədim. Dedim, sən teatr rejissorusan, bu işi bilirsən, bacarırsan. Hətta dedim, mən də teatrda işləmək istərdim, amma sənin kimi bilmirəm və bacarmıram. Azər Paşanı kinoya qoymadım, yaxşı da elədim.Əvəzində indi çox gözəl tamaşalar hazırlayır”. 

 

Tez-tez uşaqlığından bəhs edirdi. Deyirdi ki, ömrün bütün yaşlarında uşaqlıq insanın yeganə sığınacaq yeridir. Bunu təkcə Eldar Quliyev öz uşaqlığına münasibətində demirdi. Həm də min kilometrlərlə uzaqlarda olan nəvələri üçün darıxan babanın uşaq və uşaqlıq həsrətini hiss edib deyirdi: “Beş-altı yaşım olanda Təzə Pirin yanında yaşayırdıq. Şaxsey-vaxsey olanda nənəm məni ora aparırdı. İndiyə qədər yadımdadır ki, beş yaşımda Təzə Pirin həyətində sinə vurmuşam. Nənəm dindar idi. Ona görə də müsəlmanlığın bütün adətlərini mənə öyrədirdi. Təzə Pirin həyəti o vaxt indiki kimi deyildi. Orda futbol oynayırdıq. Məsciddə gündə beş dəfə azan oxunanda evimizdə eşidərdik. Ona görə də Allaha həmişə inanan adam olmuşam. Bütün ömrüm boyu adətləri unutmamışam. Öz uşaqlarıma da deyirəm ki, adətlərinizi unutmayın. Qızımın biri Moskvada, o biri Amerikada yaşayır, amma zəng edirəm ki, Novruz, Ramazan bayramlarını necə lazımdırsa, qeyd edin. Nəvələrim məktəbdə oxuyurlar deyə, tətil olanda Bakıya gəlirlər. Məndən uzaqdadırlar”.

 

Onu danışdırmaq, həmsöhbət olmaq nə qədər çətin idisə, danışdığı mövzular, hadisələr bir o qədər maraqlı idi. Eldar Quliyev Azərbaycan kinosunun sonuncu mogikanlarından idi. Bu gün isə o mogikan da getdi.

 

Eldar Quliyevin ölüm xəbəri hər kəsi məyus etdi. Yanvarın 18-də 80 illik yubileyi günü infarkt keçirərək xəstəxanaya yerləşdirilmişdirilmişdirilsə də fevralın 23-ü evə buraxılmışdı. Lakin vəziyyəti ağırlaşdığına görə aprelin 9-da yenidən xəstəxanaya yerləşdirilmişdi. Bu gün isə o həyatla mübarizəsinə son verdi. Yerin cənnət olsun.