“9-cu sinif səviyyəsində biliyi olmayanlar bu məktəbləri linç etmək istəyir”
“Türk məktəblərində dini təbliğatın aparılması haqqındakı ittihamlar əsassızdır”
Türkiyənin baş nazir Rəcəb Tayyib Ərdoğanla Fətullah Gülən arasındakı qarşıdurmanın açıq müstəviyə keçməsindən sonra bu ölkədə nurçulara məxsus xeyli sayda təhsil müəssisəsi, maarifçilik ocaqlarının bağlanması müşahidə edilməkdədir. Məhz Türkiyədəki hadisələr fonunda son vaxtlar Azərbaycanda da nurçu təhlükəsi gündəmə gəlib ki, bu da ölkədəki türk məktəblərinin taleyini sual altında qoyub.
Azərbaycanda nurçu təhlükəsiz varmı? Bu barədə deyilənlər nə dərəcədə həqiqətə uyğundur? Əgər belə bir təhlükə varsa belə, buna görə hər zaman keyfiyyətli təhsili ilə diqqət çəkən türk məktəblərini bağlamaq yetərincə məntiqlidirmi?
Millət vəkili Fazil Mustafa bütün bu suallarla bağlı “Hürriyyət” qəzetinə müsahibə verib. Moderator.az həmin müsahibəni oxuculara təqdim edir.
- Fazil bəy, son vaxtlar Azərbaycanda hətta dövlət rəsmiləri səviyyəsində nurçuluq təhlükəsi ilə bağlı fikirlər səslənməkdədir. Necə hesab edirsiniz, həqiqətəndə ölkədə belə bir təhlükə varmı? Əgər yoxsa, o zaman belə bir kampaniyanın aparılması nəyə hesablanıb?
- Azərbaycan üçün ən böyük təhlükə erməni təhlükəsidir. Sanki artıq işğaldakı torpaqlarımızı azad eləmişik, bu təhlükəni aradan qaldırmışıq, indi də kiçik təhlükələr axtarışındayıq. Ona qalsa, Azərbaycanda korrupsiya da, regionçuluq da təhlükədir. Lakin bu gün məhz nurçuluq məsələsi gündəmə gətirilib ki, bu də təsadüfi deyil. Bu gündəmin yaradılmasında əsas məqsəd Türkiyə profilli məktəblərin sıradan çıxarılmasıdır. Türkiyəyə düşmən olan qüvvələr bu məsələdə xüsusi canfəşanlıq edirlər. Bu məktəblərə qarşı yönələn əsas ittiham dini təbliğatın aparılması ilə bağlıdır. Bu ittihamın isə heç bir əsası yoxdur. Azərbaycanda Turan Yazqanın açdığı məktəblərdə dini təbliğat aparmırdılar. Onlar tamamilə dünyəvi məktəblər kimi qəbul olunurdu. Bu gün məktəbləri hədəf alan insanlar məktəblərin, təhsilin inkişafı yolunda bircə addım atıbmı? O məktəblər də, türk iş adamları da sıradan çıxarıldı. Indi yalnız türk məktəbləri qalıb ki, bu məktəbləri də ortadan qaldırmaq istəyirlər. Halbuki, bu məktəblər və onların əhəmiyyəti ilə bağlı ən müsbət fikirləri Əbülfəz Elçibəy, Heydər Əliyev, İlham Əliyev bildirib. Bu kursa qarşı gedən hakimiyyət daxilindəki bəzi qüvvələr bununla nə demək istəyirlər? Bu, münasibəti anlamaq mümkün deyil. Qafqaz Universitetinin rektoru adından bəzi məktublar yayılıb ki, o məktublara nəzər salan kimi dərhal bilinir ki, bunlar qondarma, saxta ittihamlardır. Azərbaycanda cəmi 2-3 dənə rüşvətsiz universitet var. Bunlardan biri Qafqaz universitetidir. Indi bu rüşvətsiz universitetləri bağlayıb onları da ümumi axının ixtiyarına buraxsaq, bunun axırı necə olacaq? Bundan nə əldə edəcəyik? Bu gün Azərbaycanın yüzlərlə savadlı gəncləri bu məktəblərdə təhsil alır. Bu cür nümunəvi təhsil müəssisələrini pisləmək, onları nüfuzdan salmaq kimin işinə yarayır?
- Bu gün Azərbaycanda türk məktəbləri ilə yanaşı rusdilli, ingilisdilli məktəblər də mövcuddur. Sizcə eyni məntiqlə çıxış etsək, o zaman həmin məktəblər də təhlükə mənbəyi kimi qiymətləndirilməli deyilmi?
- Şübhəsiz. Azərbaycanda türk məktəblərindən bahalı onlarla məktəb var ki, onların arasında ingilisdilli, ingilis təmayüllü məktəblər də az deyil. Bəs niyə bu məktəblər təhlükə kimi qiymətləndirilimir? Azərbaycanın yüzlərlə şair, bəstəkar, müəllim, həkim və s. insanın müəllimi yəhudi, gürcü, rus, erməni və s. olub. Bu insanların təriqəti ilə bu vaxta qədər maraqlanan olubmu? Hamı keyfiyyətli təhsillə maraqlanıb. Bu gün də kimsə övladına piano öyrətmək niyyətində olanda bir yəhudi müəllimi tapıb onu övladına müəllim etmək istəyər. Halbuki, o yəhudinin də bir təriqəti var və bu məntiqlə yanaşsaq o zaman gərək bunu də təhlükə kimi dəyərləndirək. Belə ağılsız ittiham hələ bu vaxta qədər Azərbaycanda kimsəyə qarşı irəli sürülməyib. SOCAR dövlətin ən mötəbər bir qurumudur. SOCAR-ın nəzdində olan məktəblərə bu qədər böhtan atmaq, bu insanları Azərbaycanda təhlükə mənbəyi kimi göstərməyin heç bir əsası yoxdur. Xocalı soyqırımı ilə bağlı bütün tədbirlər dünyanın bir çox dövlətlərində - Amerikada, Türkiyədə və s. ölkələrdə bu məktəblərin aktiv iştirakı ilə yad edilir. Bu insanları Azərbaycandan küsdürmək nəyə lazımdır? Bu insanların haqqını bu qədər ucuza niyə xərcləyirsiniz? Mən nə təriqətçiliyi, nə də dini görüşləri qəbul etmirəm. Sadəcə, mən bir azərbaycanlı kimi vicdanım qarşısında təmiz qalmağı, vicdanımın söylədiklərini söyləməyi özümə borc bilirəm. Mən niyə hər zaman Nuru Paşadan danışıram? Çünki onun bizim üzərimizdə haqqı var. Bu haqqı pozmaq, onu inkar etmək olmaz. Nuru Paşa Azərbaycan torpağını bu dövlətin düşmənlərindən xilas edib. Lakin biz keyfiyyətsiz bir adama verdiyimiz dəyəri bu qəhrəman vermirik. Allah bunu götürərmi? Bu türk məktəbləri azərbaycanlı uşaqlarına təhsil verib. Hansı türk məktəbində hansı azərbaycanlı şagirdinə namaz qıldırıblar? İkincisi, məgər bir insana dinini öyrətmək, onunla bu barədə danışmaq yasaqdır? Uşaqlarımıza dinimizi öyrətməyək? Deməyək ki, Fatihə nədir, namaz qılmaq nədir və nə dərəcədə əhəmiyyətlidir? Bunu öyrətsək bundan nə ziyan görəcəyik ki? O məktəblərdə gəncləri içkiyə, siqaretə, digər pis vərdişlərə öyrətmirlər ki? Kimin nə şikayəti varsa buyursun Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinə müraciət eləsin. Qoy konkret desinlər ki, filan məktəbdə filankəs təriqətçiliyi yayır. Gedirsinizsə konkret günahı olan şəxsin, bir nəfərin, iki nəfərin üzərinə gedin. Kimsə dövlətçilik əleyhinə iş aparırsa, bu barədə DİN-ə, prokurorluq orqanlarına müraciət edin. Yoxsa bütün insanları təriqətçi adı ilə psixoloji təzyiqə məruz qoyub ittiham etmək doğru deyil. Mən həmişə demişəm. Azərbaycanda nurçu yox, nursuz problemi mövcuddur. Bu ölkədə nursuz adam problemi var. Övladlarımız keyfiyyətli təhsil ala bilmirlər. Bunları bir kənara qoyub Azərbaycan uşaqlarınına normal təhsil verən 5-6 türk məktəbini bağlamaq niyyəti ilə kampaniya aparmaq nəyə lazımdır? Buna nə ad vermək olar? Türkiyədə nə baş verir-versin, bu, Türkiyə siyasətini maraqlandıran bir hadisədir. Bunun bizə nə aiddiyatı var?
- Sizcə cəmiyyət baş verən bu hadisələr fonunda hansı mövqe sərgiləməlidir?
- Məncə bu məsələdə hər bir vicdanlı azərbaycanlı öz sözünü deməlidir. Maraqlıdır ki, türk məktəblərində təhsil alan 9-cu sinif şagirdi səviyyəsində biliyi olmayan insanlar bu məktəbləri linç etməyə çalışır. Iddia edirlər ki, bu məktəblər faydasız və yararsızdır. Siz hələ orta təhsil alan 9-cu sinif şagirlərinə baxın, görün onların əldə etdiyi bilik qədər biliyiniz varmı? Problem məsələyə bu cür yanaşmaqdadır. Mən Azərbaycanda bununla bağlı hər hansı bir təhlükə görmürəm. Mən istəmirəm ki, Turan Yazqanın məktəblərindən sonra növbəti türk məktəbləri bağlansın. Mən istəmirəm ki, bu addımı ataq və sonra bunun vicdan əzabını çəkək.
- Baş verənlərin Türkiyəyə düşmən olan qüvvələr tərəfindən gerçəkləşdirildiyini iddia edirsiniz? Bu qüvvələrin kimliyi haqqında nə deyə bilərsiniz?
- Bu kampaniyada bir qisim Türkiyə düşməni olan qüvvələr iştirak edir. Qalan insanlar bilgisizlikdən bu mövqeyi sərgiləyir. Qalanları isə sadəcə öz eşitdiklərini söyləyir. Təəssüflər olsun ki, Azərbaycanda oxumaq yox, ddaha çox elmi eşitmək mövcuddur. Kimdənsə nəsə eşidirlər və bu, artıq ehkama çevrilir. Əgər kimsə bu məktəblərlə bağlı nəysə eşidibsə, o zaman həmin məktəblərə gedib eşitdiyini öz gözləri ilə dəqiqləşdirə bilər. Baxın görün o məktəblərdə dünyəvilikdən uzaq nə isə varmı? Azərbaycan dövlətçiliyinə qarşı tək bircə məqam tapa bilərsinizmi? Onlar prezidenti hamıdan çox təbliğ edirlər. Bu məktəblərin rolunu, onların şagirdlərin qəlbində hansı təəssürat yaratdığını bilmək istəyirsinizsə, orada keçirilən məzun gecələrində iştirak edin. Azərbaycan məktəbini bitirənlər atestatını götürüb məktəbdən qaçmağı qənimət bilir. Türk məktəblərini bitirənlər isə bu məktəbləri ağlayaraq, bu məktəbdən ayrıldıqları üçün təəssüf hissi keçirərək tərk edir. Orada məzun təqdimatı ilə gənclərə şəxsiyyət qazandırırlar. Biz bu gün gənclərimizə şəxsiyyət qazandıran bu insanları linç edirik. Halbuki, onların dini inancının bu məsələyə heç bir aiddiyyatı yoxdur. Çünki burada söhbət təhsildən gedir. Əgər ortada hüquqa, dövlətə zidd nəysə varsa, gedin bunu araşdırın. Hamını qaralamaq, hər kəsi dövlətə düşmən insanlar kimi göstərmək sözün həqiqi mənasında biabırçılıqdır. Buna heç bir ad vermək olmaz.
- Sizcə türk məktəblərinə qarşı təzyiq kampaniyası bundan sonra da davam edəcəkmi? Ola bilərmi ki, ictimai rəy və ya digər bir amil bu kampaniyanın dayanmasına səbəb olsun?
Ardı var
Seymur Əliyev
