Moderator.az xəbər verir ki, Ağsaqqallar Şurasının sədri, Milli Məclisin deputatı, professor Eldar Quliyev Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.

Onunla müsahibəni təqdim edirik:

- Ermənilərin bu ərazilərə gəlişi XIX əsrin əvvələrinə təsadüf edir. Onlar Qarabağa, İrəvana köçürüldükdən sonra başqa-başqa xülyalara düşüblər. Ermənilərin hər zaman xəyalında o olub ki, onlar “böyük Ermənistan” yaratsınlar. Ermənilər tarixdə olmayan, utopiya üzərində məkrli planlar qurublar. Çünki heç bir tarixi reallıq sübut etmir ki, nə zamansa Ermənistan adında dövlət olub. Əgər tarixdə Ermənistan adlı dövlət olmayıbsa, “böyük Ermənistan” necə ola bilər? Eyni zamanda ermənilərin məkrli planlarında “dənizdən-dənizə Ermənistan” yaratmaq xəyalı da var. Ermənistanda dəniz olmaya-olmaya onlar xəyallar qururlar. Onların iddiası odur ki, Xəzər dənizindən, Qara dənizə qədər ərazi guya ermənilərin olub. Hətta Rusiyanın, Türkiyənin bir hissəsinə də ermənilərin iddiası var. Paralel olaraq İran və Gürcüstana qarşı da ermənilərin ərazi iddiaları mövcuddur.

Rusiyanın Soçi və Krasnodar vilayəti daxil olmaqla həmin ərazilərə ermənilər iddialıdır. Ermənilər o qədər bu xəyallar haqqında danışıblar ki, özləri inanıblar və bu xəstəlik nəsildən-nəslə ötürülüb. O qədər öz yalanları haqqında əfsanələr danışıblar ki, guya doğurdan da o ərazilər bunların ata-baba torpaqları olub. Amma reallıqda ermənilərin heç bir tarixi vətəni olmayıb. Hətta reallığı az-çox dərk edən erməni alimləri də qeyd edirlər ki, onlar bu ərazilərə XIX əsrin əvvəllərində, İrəvanın özünə isə sonradan gəlmə bir millətdir.

Amerikalı tarixçilər Castin Makkarti və Kerolin Makkarti qeydlərində vurğulayıblar ki, müasir Ermənistan ərazisi Azərbaycana məxsusdur. Bu səbəbdən Ermənistan ərazisindəki coğrafi adların əksəriyyəti azərbaycanlılara aiddir. Məhz bu tarixi faktlar da sübut edir ki, onlar sonradan gəlmə bir etnik qrup olub. Çar Rusiyası bunları öz maraqlarına görə bu ərazilərdə yerləşdirib. Çar dövlətinin də onlara heç bir sevgisi olmayıb. Rus-Türk, Rus-İran müharibələri və ondan sonra ermənilərin bu ərazilərdə cəm halda yerləşdirilməsinə başlanılıb. Onlara hətta tarixdə ilk dəfə “vətən” kimi İrəvan xanlığının ərazisi verilib. Bundan sonra ermənilər bu proseslərdən həvəsə düşüblər. Az qala özləri haqqında rəvayətlər uydurublar ki, ermənilər Nuh peyğəmbərin dövründən gəmi ilə buralara gəlib çıxıb. Aykanuş, Tiqranla bağlı özlərində fantaziyalar yaradıblar. Beləliklə onlar digər ölkələrin o cümlədən, Azərbaycanın tarixi torpaqlarına iddialarla çıxış etməyə başlayıblar. Eyni zamanda onların ən başlıca fəaliyyəti ondan ibarət olub ki, konfiliktlər yaratmaqla, həyasızlıqla, tərbiyəsizliklə digər dövlətlərin ərazisini işğal etsinlər.

Romada şəhərində Qalissey qladiatorların yarış keçirildiyi ərazi tarixi yer kimi saxlanılıb. Onun divarında Roma imperiyası və aşağı hissəsində qara hərflərlə "Armenia" yazılan bir lövhə var. Sözsüz ki, bunu ora hansısa erməni diaspor fəalı yazdırıb. Az-çox tarixi bilgisi olan adam bilir ki, tarixdə və Roma imperiyası dönəmində erməni adında heç bir toplum olmayıb. Nəinki onların bir dövləti olsun. Sonradan ermənilər Urartu dövlətini özününküləşdirməyə çalışdılar. Amma fayda vermədi. Midiya və Urartu tarixdə olmuş dövlətlərdir. Amma bu dövlətlərin heç birinin ermənilərlə bir bağlılığı yoxdur. Bunu tarix sübüt edib. Bu dövlətlər indiki İranla Azərbaycan sərhəddində olmuş dövlətlərdir. O dövlətlərdə isə ermənilərin əcdadlarının yaşaması ilə bağlı fantaziyalar isə ağılsızlıqdan başqa bir şey deyil.

- O vaxt sovet imperiyasında Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsi adında bir qurum vardı. Onların da əsas qollarından biri Ermənistanda yerləşirdi. Sözsüz ki, Azərbaycanda da bu təşkilatın şöbəsi vardı. Amma o vaxt hakimiyyətdə olan bəzi qüvvələr ermənilərin birbaşa əli ilə Azərbaycan haqqında və xalqımızla bağlı mənfi obraz yaratmağa çalışırdılar. Ona görə də, məhz ermənilərin əli ilə Azərbaycanda Sumqayıt şəhərində hadisələr törətdilər. Amma Sumqayıt hadisələri törədilməmişdən öncə, ermənilər Azərbaycanda “Krunik” adında bir fond yaratmışdılar. Hətta mən də maraqlandım ki, bu nəyə xidmət edir? Dedilər ki, guya kasıb-kusub ailələlərə yardım etmək məqsədilə bu fonda vəsaitlər toplanır.

Sonradan bilindi ki, bu “Krunik” fondu elə ermənilərin terror təşkilatları üçün bir özəkmiş. Onlar pul toplayırmışlar ki, gələcək planları üçün əsas yaransın. Muzdlu terrorçular, silah almaq üçün bu fonda toplanan pullardan istifadə etsinlər. Sumqayıt hadisələrinə qədər belə proseslər gedirdi. Ona görə də, Sumqayıt hadisələrini birbaşa ermənilərin əli ilə törədilməsi ilə bağlı heç bir şübhə yoxdur. Bu hadisələri törədən cinayətkar dəstənin başında Eduard Qriqoryan dururdu. O, çox hiyləgər adam idi. Azərbaycan dilində çox təmiz danışırdı. Çünki onun danışığında az da olsa erməni ləhcəsi hiss olunmurdu. Hətta İrəvandan Azərbaycan adı, familyası ilə gəlmişdi. Soruşanda da demişdi ki, mənim pasportum yoxdur. Yalandan da uydurmuşdu ki, guya Ermənistanda onun atasını, anasını ermənilər öldürüb və sənədlərini də əlindən alıblar. O vaxtlar isə öz çirkin niyyətlərini reallaşdırmaq üçün görünür, onlara ən rahat yer Sumqayıt olub. Çünki Ermənistandan qovulan əhalinin də böyük bir hissəsi Sumqayıtda məskunlaşmışdı.

- Xeyr, çox az idilər. Bakıdakı qədər çox deyildilər. O vaxt Bakıda da bir neçə belə hadisələr törətmək istədilər. Bayılda bir-iki hadisə törədildi. Amma daha çox görünür, planlarını Sumqayıt üçün nəzərdə tutublarmış. Qriqoryan ətrafına özü kimi adamları toplayaraq bu hadisələri törətdi. Hətta Qriqoryanın ətrafına toplanmış bəzi adamlar sonradan izahat verirdilər ki, onun əlində siyahılar olub. Ermənilərin harada yaşaması ilə bağlı əllərində konkret ünvanlar varmış. Onlar da məhz həmin evlərə hücüm ediblər. Sonradan da bilindi ki, hətta yanaşı yaşayan iki qonşu ermənidən birini öldürüblər, digərinə dəyməyiblər. Məqsədləri də Azərbaycan daxilində bu olayları törətməklə xalqımız haqqında mənfi imic yaratmaq olub. Eyni zamanda “Krunik”ə pul verən ermənilərə dəymədilər. Kim ki, erməni fonduna pul ödəməmişdi, həmin adamları cəzalandırıblar.

Bununla paralel olaraq Ermənistana da bir mesaj verməyə çalşırdılar. Faktiki olaraq isə bu hadisələrin üstü açılandan, Qriqoryan həbs ediləndən sonra proseslər hər kəsə aydın oldu. Məlum oldu ki, bu, Ermənistan Təhlükəsizlik Xidmətinin işidir. Bu olaylara qoşulanlard a ifadələrində açıq şəkildə bildirdi ki, məhz Qriqoryanın göstərişi ilə hərəkət ediblər. Çalışırdılar ki, Sumqayıt hadisələri ilə Azərbaycanı bütün dünyada rüsvay etsinlər. Hadisələrin iştirakçılarının bəzilərini Azərbaycanda cəzalandırsalar da, Qriqoryanın istintaq işini ölkədən kənarda aparmağa qərar verdilər. Bundan sonra onun Rostovda məhkəməsi oldu. Guya orada Qriqoryana cəza verdilər. Amma sonradan həbsdən azad edildi.

- SSRİ-i Prokurorluğu guya işi obyektib araşdırmaq üçün bu prosesi Azərbaycandan kənarda həyata keçirdilər. Sonradan isə məlum oldu ki, bu qurma məsələ olub. Məqsəd də Azərbaycan xalqı haqqında mənfi fikri yaratmaqdan ibarət idi.

- Mühakimə olunmamış olmaz.

- Qriqoryana güllələnmə cəzası düşürdü. O vaxt elə ağır cinayətlərə görə güllələnmə də vardı. Amma bunu sonradan buraxdılar. İki il öncə onunla bağlı Fransadan xəbər gəldi. Məlum oldu ki, Qriqoryan iki il öncə Fransada pasport üçün müraciət edib. Amma proseslərin nə olmasından asılı olmayaraq bu məkirli planla ermənilər xalqımızla bağlı çirkin fikirlər formalaşdırmağa başladılar.

- Ermənlərin bir tarixçisi var, Filip Vartan oğlu Ekozoryanis. O bildirib ki biz hay olmuşuq və xalq olmamışıq. Sonradan erməni sözünü özümüzə götürmüşük. Filip yazır ki, 18-19-cu əsrə qədər ermənilərin vətəni olmayıb. Onlar Türkiyə, İran, Suriya ərazisində etnik qrup kimi yaşayıb. Hətta Şahnazaryan bu yaxınlarda ermənilərin Türkiyə, İran ərazisindən qovulması ilə bağlı faktları açıqladı. İddia olunurdu ki, guya onlar Rusiya əleyhinə döyüşməyiblər. Amma reallıqda isə onlar satqınlıq etdiklərinə görə bu ərazilərdən qovulublar. Hazırda İranda və Türkiyədə yüz minlərlə erməni yaşayır. Hətta İranda ermənilərin 4-5 məktəbi var. Amma ruslar bunları qəbul edib. O dövrdə rus çarının başqa məqsədləri olub. Məqsəd də o olub ki, bu ərazilərdə ermənilərin vasitəsi ilə xristianlığı genişləndirsinlər. Çünki rus çarı Qafqazda azərbaycanlılardan da gürcülərdən də narazı idi. Amma ermənilərin əsas xəstəliyi torpaq genişləndirməklə bağlı olub.

- O millətin ki, vətəni yoxdur. Onlar üçün fərqi harada yaşamağın heç bir fərqi yoxdur. Erməni hara getsə oranı özü üçün vətən hesab edir. Amma azərbaycanlı Amerikada vəfat etsə belə son nəfəsində deyir ki, məni vətənimdə dəfn edin. Amma erməni üçün belə bir anlayış yoxdur. Ermənilər vətənin nə olduğöunu bilmirlər. Bu gün Qarabağla bağlı Azərbaycanın apardığı Vətən Müharibəsi də məhz vətənimizin azadlığı üçündür. Bəziləri bunu başa düşmür. Amma vətənimiz bizim üçün ən başlıca dəyərdir. Vətən olmayandan sonra heç bir nəsildən, kökdən danışmaq olmaz. Azərbaycan türkləri ömrü boyu vətənlərinə, torpalarına bağlı olub. Bizim tariximiz var. Ermənilərin tarixi olmayıb deyə onların vətən anlayışı haqqında bir prinsipi yoxdur. Ermənilər çox iyrənc planlarla müxtəlif xalqlara qarşı terror və digər cinayət əməlləri törədiblər. Bir çox xalqlarda qadınlara böyük dəyər var. Qadınlara hər zaman diqqətlə yanaşılır. Ermənilər isə əksinə dara düşəndə qadınları önə verirlər. Dünyanın tanınmış alimləri ermənilər haqqında çox dəqiq fikirlər bildirblər. Karl Marks görə, “ermənilər ilk millətdir ki, öz qadınlarını xeyirləri üçün digərlərinə qarşı istifadə ediblər”.

Amma ermənilər təklikdə yaşadıqda az qala yazıq, fağır bir obraza girirlər. Sabah barışıq olan kimi ermənlər gəlib deyəcək ki, bizim heç bir günahımız yox idi. İrəvanda oturanlar bu məsələləri həyata keçirirdi. Gələcəkdə də ermənilərlə yaşayacağımız halda bu millət qarşı xüsusi diqqət olmalıdır. Hətta böyüklərim də mənə 1918-ci ili hadisələrindən bəhs edərkən deyirdi ki, ermənilər həmişə adamı kürəyindən vurmağı yaxşı bacarır.

- O xalqların tarixi və vətənləri olub. Amma ermənilərin nə tarixi, nə də ki vətənləri olub. Onlar özləri üçün sünu tarix, vətən yaradıblar. Ermənilər ordan-burdan yaranmış bir millətdir. F.Ekozoryanis də yazır ki, “ay mənim millətim gəlim sizə sübüt edim ki, erməni haqqında olanların hamısı uydurmadır. Qarabağın ümumiyyətlə ermənilərə aidiyyatı yoxdur. Ermənilər heç vaxt Qarabağda yaşamayıb”. Ermənilər bura çar rusiyası dövründə gətirilib. Bu gün tələb olunsa ki, tarixi faktlar açıqlansın. Ermənilər hər zamankı kimi bundan qaçmağa çalışacaq. Çünki bilirlər ki, əsl tarixi faktlar açılsa onlar biabır olacaq. Eyni zamanda bunlar çox barbar və vəhşi bir toplumdur. Zori Balayan Xocalıdakı soyqırımla bağlı öz cinayət əmməlləri haqqında da danışıb və yazıb.

- Ermənilər aclıqdan, susuzluqdan, evsizlikdən, quduzluqdan belə çirkin əməllərə meyilli olublar. Bütün dünya faşizmdən hiddətlə danışdığı bir halda erməni baş nazir Nikol Paşinyan İrəvanda Qaregin Nijdeyə 5 metrlik heykəl qoydurub, ona səcdə etmirmi? Bu adamlar dərk etmir ki, həmin o faşist Q.Nijde elə Böyük Vətən müharibəsində ermənini, rusu azərbaycanlını qətlə yetirib. Məşhur ingilis səyyahı Vilson qeydlərində yazıb ki, “ermənilər acgöz və alçaqdırlar. Onlar heç kəsə hörmət etmirlər. Ermənilər qarışqadan fil düzəltməyi və intiriqa yaratmağı sevirlər”.

Amma ermənilərin bütün hiyləgər pıanlarına baxmayaraq bu gün Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Şanlı Ordumuz xalqımızı hər gün qələbə xəbərləri ilə sevindirir. Xalqımız güclü Rəhbərin Sərkərdəliyi ilə tarixin ədalətin şahidi olur. Düşmən nə qədər hiylə işlətsə Azərbaycanın kəndlərini qəsəbələrini qadağan olunmuş silahlarla atəşə tutsada, insanların qələbəyə olan inamını sarsıda bilməyəcək. Xalqımız öz gücünə, birliyinə və Rəhbərinə arxalanır. Qarabağın azadlığı uğrunda Azərbaycan xalqının haqq işi çox yaxında şanlı qələbəmizlə bitəcək. Qarabağ Azərbaycandır! Qələbə bizimlədir!