Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin əməkdaşı və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Avropa İttifaqındakı nümayəndəsi Arif Məmmədovun sosial şəbəkədə məmurlarla bağlı yazdığı status böyük qalmaqala səbəb olub. Binəqədi rayonundakı göydələndə baş verən yanğına diqqət çəkən diplomat statusunda deyib:  “Bu faciə hər bir azərbaycanlının kədəri və faciəsidir. Allah xalqımıza səbri qalıbsa, səbr versin. Heç bir xalq bu qədər haqsızlığa və biabırçılığa dözməz. Xalqın zülmündən milyonlar əldə edən məmurlar çox səbrli xalqımızın qəzəbindən qorxmurlarsa, Allahın qəzəbindən qorxsunlar” status paylaşıb.

A.Məmmədovun daş-qalaq və qılınc-qalxanla qarşılan digər statusu isə budur: “3 gün Azərbaycanda qaldım, mən qocaldım".

Məhz bu iki fikir A.Məmmədovu bütün ölkə miqyasında hədəfə, lənət və təhqir obyektinə çevirib. Halbuki, A.Məmmədovun hər iki statusu  hərfbəhərf, sözbəsöz mövcud Azərbaycan reallığını əks etdirir. Binəqədidəki yanğında həlak olanların ölümünə görə məsuliyyət Azərbaycan hakimiyyətinin ”“ ali məmur elitasının üzərinə düşür və hakimiyyət bu məsuliyyətdən 1-2 icraçını həbs etməklə yaxa qurtara, tarix və  xalq qarşısında üzüağ ola bilməz. “3 gün Azərbaycanda qalmaqla qocaldım” fikrinə gəlincə, bu fikir də özündə yalnız və yalnız həqiqəti ifadə edir.  Bu gün hədsiz sosial problemlər, yaşam zorluqları, kütləvi hüquqsuzluq səbəbi ilə əzilən, bir qarın çörək üçün hər cür məşəqqətə razı olan və bir saat sonraya ümid etməyən hər bir sadə Azərbaycan insanı simasında yaşadığı həyatın bütün əzablarını ayna kimi əks etdirməkdədir.

Bu gün Azərbaycan intihar edən insanların sayına görə, dünyanın ən öncül ölkələri sırasındadır və bu intiharların başında sosial yaşam qayğıları, mövcud idarəetmə sisteminin ədalətinə olan ümidsizlik dayanır. Azərbaycana müvəqqəti qonaq gələn istənilən əcnəbinin ən çox təəccüb duyduğu şey kimsənin üzündə təbəssümün olmamasıdır. Mövcud hakimiyyətin yürütdüyü siyasət bütün cəmiyyəti aclar, səfillər ordusuna, qəzəbli və ümidsiz kütləyə çevirib.

Rafiq Əliyev və onun “nişan verdiyi” əzab

Əslində A.Məmmədovun “3 gün Azərbaycanda qaldım, qocaldım" fikrinin həqiqiliyini təsdiqləyən saysız-hesabsız sanballı faktlar  və fikirlər var ki, bunlardan biri dürüstlüyü, səmimiliyi, vətənə və xalqa bağlılığı heç kimdə şübhə doğrumayan azsaylı ziyalılarımızın, hüquqşünas və siyasətçilərimizin açıqlamaları, mətbuata verdiyi müsahibələrdir. Bu müsahibə və açıqlamalar içərisində Azərbaycan xalqının görkəmli ziyalısı, professor Rafiq Əliyevin ötən ilin 25 aprel tarixində Moderator.az saytına verdiyi müsahibəsi (//moderator.az/index.php?xeber=45007 ) və orada səslənən fikirlər xüsusilə mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Müsahibəsində insanların sosial qayğı və problemlər səbəbindən gülüşü, təbəssümü unutduğuna diqqət çəkən professor deyir: “Amerika təbəssümü” ifadəsi dünyada çox məşhurdur. Amerikada hamı bir-birinin üzünə gülümsəyir. Bu, saxta, riyakar gülüş deyil. O insanların içi azad olduğu üçün bu azadlıq onların təbəssümündə öz əksini tapır. Başqa sözlə desək, onların təbəssümü onların azadlığının inikasıdır. İndi ətrafınızdakı insanlara baxın. Əksər insanların üzündə nəinki təbəssüm yoxdur, onların çöhrəsində cəhənnəm əzabı var”.

Göründüyü kimi, R.Əliyevin gördüyü, nişan verdiyi əzab milyonlarla soydaşımız kimi A.Məmmədovu da qocaldan, sarsıdan əzabdır və onun bu əzabdan şikayətlənmək, bu əzabı yenmək üçün mübarizə və mücadilə aparmaq hüququ var. Və əgər A.Məmmıdovun bu hərəkətinə bir ad vermək, onu bir ifadə ilə ümumiləşdirmək lazımdırsa, bu nə “üsyankar” diplomat”, nə də “anti-milli ünsür” ifadəsidir. Əksəriyyətin susqunluğu və cəsarətsizliyi fonunda atılan bu addımın yalnız bir adı var ”“ qəhrəmanlıq.

Hacıbaba Əzimov və ya alçaldılanlar üçün tanınan yaşamaq haqqı

Azərbaycan xalqının digər görkəmli ziyalısı, Lənkəramn Dövlət Universitetinin banisi, istiqlalçı deputat, məşhur tarixçi, professor Hacıbaba Əzimov da Moderator.az-a verdiyi 19 yanvar 2015-ci il tarixli müsahibəsində (//moderator.az/?xeber=67333 )Azərbaycanda insanların bir parça çörək üçün alçaldıldığına diqqət çəkir: “Demokratikya və demokratik cəmiyyət ona görədir ki, insanların ləyaqəti, hüquqları qorunsun, adamlarda özünüdərk hissi formalaşsın. Demokratiya insanların həyatda fəal mövqe tutmasına şərait yaradır. Amma bunlar diktatura, kleptokratiya, oğru hakimiyyəti şəraitində qeyri-mümkündür. Azərbaycanda insanların ləyaqətini alçaldan vəziyyət formalaşdırırlar. Insanları alçalda-alçalda bir tikə çörək vermək istəyirlər. Bu, çox böyük cinayətdir. Bu, Allah yanında da böyük günahdır, böyük rəzalətdir. Ona görə də, hər zaman bu siyasətin əleyhinə çıxış eləmişəm. Bu siyasəti pisləmiş və onun dəyişdirilməsini tələb etmişəm. Həm də demişəm ki, əks halda, tarix bu siyasətin müəlliflərini öz yaddaşında qara ləkələr kimi yaşadacaq. Cəmiyyətimiz, demokratik, mütərəqqi qüvvələr çalışmalıdır ki, Azərbaycan xalqının iradəsi, onun ali mənafeyi mövqeyindən çıxış edərək ölkəmizdə həqiqətən də demokratik cəmiyyətin bərqərar olmasına nail olunsun. Məqsəd bu olmalıdır”.

Göründüyü kimi, H.Əzimov da Azərbaycanda insanların bir qarın çörək üçün alçaldıldığını, bunun günah və rəzalət olduğunu vurğulayır. Hansı ki, bu fikirlər A.Məmmədovun açıqlaması ilə o qədər də ziddiyyət təşkil etmir.

Vicdanlı məmur zühuru və ya ictimai şok

A.Məmmədovun açıqlamasının hakimiyyət daxilində yaratdığı əsl şok və sarsıntının səbəbi iqtidardakı mövcud komanda daxilində ilk kəs bir məmurun xalqın maraqlarından yana çıxış etməsi, hakimiyyətin maraqlarının deyil, xalqın maraqlarının yanında yer almasıdır. Hansı ki, bu günə qədər iqtidar komandasında yer alan heç bir məmur vəzifədə olduğu müddətdə hakimiyyətin zərrə qədər də olsun ziddinə getməyə cəsarət etməmiş, əksinə, ali siyasi hakimiyyətin şəninə tərif və təqdir yağdırmaqla öz vəzifəsini qorumağın qayğısına qalmışdır. Məmurların hər zaman ali siyasi hakimiyyətə yarınmasının digər bir səbəbi isə hakimiyyətin məlum siyasətinə zidd addım atan şəxslərin amansızcasına cəzalandırılması və bu cəzalandırmanın doğurduğu ictimai xof faktoru ilə bağlı olub. Və məhz A.Məmmədov Azərbaycan tarixində bir ilkə imza ataraq vəzifədə olmasına baxmayaraq, mövcud hakimiyyətin hədəfə çevriləcəyindən qorxmayaraq xalqın mənafeyinə xidmət edən açıqlama ilə çıxış etdi. A.Məmmədov bu addımı ilə məmurlar arasından da cəsur və vicdanlı şəxslərin çıxa biləcəyini ortaya qoydu. A.Məmmədov bununla sübut etdi ki, o, digər məmurlardan fərqli olaraq kreslosundan daha çox vicdanının qayğısına qalır və hakimiyyətin gözündə yaxşı görünməkdən daha çox vicdanı qarşısında məsum olmağa çalışır.

A.Məmmədovun bu addımı yalnız məmur təbəqəsi üçün deyil, həm də Azərbaycan məmurunun bu cür cəsur bəyanat və mövqeyə öyrəşməyən adi vətəndaşlar üçün də sakit havadakı şimşək effekti yaratdı. Və bu təəssürat o qədər güclü oldu ki, cəmiyyət onun mənafeyi üçün özünü nəhəng təzyiq və repressiya aparatının hədəfinə çevirən diplomata təşəkkür etməyə belə özündə güc tapa bilmədi.

Haqqı demək erməniliyə dəlalətdirsə...

A.Məmmədovun məlum facebook açıqlamasında dərhal sonra hörmətli diplomata qarşı hakimiyyət nümayəndələri tərəfindən başladılan təzyiq kampaniyasında ən iyrəng ittihamlardan biri onun ermənilərlə müqayisə edilməsi, erməni mənşəli olması ilə bağlı ortaya atılan iddialar oldu.

Bəli, heç kimə sirr deyil ki, bu gün Azərbaycanda həqiqəti deyən, sosial-siyasi ədalət tələb edən hər bir kəs son anda “erməni ittihamı” ilə vurulur, məhz bu ittihamla onu ümumxalq nifrətinin hədəfinə çevirməyə çalışırlar. Hakimiyyət yaxşı başa düşür ki, erməni yarlığı yapışdırdığı hər hansı bir insanı müdafiə etməyə çox az adam cəsarət edəcək. Çünki Azərbaycan reallığında hər kəs ilk növbədə öz təhlükəsizliyinin qeydinə qalmağa məcburdur və erməni ittihamı ilə təqsirləndirilən hər hansı bir şəxsin müdafiəsinə qalxmaq avtomatik olaraq erməniyə yardım etmək kimi dəyərləndiriləcək ki, bunun da mahiyyət etibari ilə erməni olmaqdan ciddi fərqi yoxdur.

Ümumilikdə isə ədalət və demokratiya tələb edən insanlara qarşı hakimiyyət təmsilçiləri tərəfindən səsləndirilən erməni iddiasına bu cür cavab vermək olar: əgər haqqı söyləmək, həqiqəti dilə gətirmək, ədalət tələb etmək erməniliyə dəlalət edirsə, həqiqət və demokratiyanın ikinci adı ”“ ekvivalenti ermənilikdirsə, o zaman bu ölkədə ədalət bağıran, demokratiya hayqıran hər kəs ermənidir. Peşəsindən, sosial durumundan, vəzifə və səlahiyyətindən asılı olmayaraq xalqın mənafeyini qalan digər maraq və mənafelərdən üstün tutmaq, bu maraqların müdafiəsinə qalxmaq ermənilikdirsə, o zaman azadfikirliliyinə, müxalif düşüncə tərzinə görə həbs edilən bütün jurnalistlər, siyasilər ermənidir. Və əgər xalqın mənafeyini qorumağın yeganə yolu erməni ittihamı ilə üzləşmək, bu adla damğalanmaqdan keçirsə, buna görə “erməni olmağa” dəyər.

Seymur Əliyev

e-mail: [email protected]