Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə Polşanın "o2" informasiya agentliyi məlumat verib.

 

XX əsrdə biz ömür müddətinin dinamik olaraq artması ilə üzləşmişik. Ötən əsrin əvvəlində Qərb ölkələrində bu, 45 yaşdan çox olmayıb, lakin indi artıq təxminən 80 yaş təşkil edir.

 

"Əgər bu meyl qalsaydı, XXI əsrdə doğulan uşaqlar ən azı 100 il yaşaya bilərdi", - agentlik tədqiqatlara istinadən qeyd edir. Lakin bu yaxınlarda aparılan təhlil göstərib ki, bu nikbin ssenari az ehtimal edilir. 

 

 

Çikaqoda İllinoys Universitetinin professoru Cey Olşanskinin komandası tərəfindən aparılan tədqiqatlar XX əsrin 90-cı illərindən XXI əsrin 2019-cu ilinədək, yəni COVİD-19 pandemiyasınadək ölüm hallarını təhlil edib. 

 

Buraya ən üzunömürlü 9 ölkə, o cümlədən Fransa, İtaliya, Yaponiya, İsveç, Qonkonq və Avstraliya daxil edilib. Amerika tədqiqatçıları göstərib ki, bu müddətdə təhlil aparılan ölkələrdə orta ömür müddəti 6, 5 il artıb. 2019-cu ildə ABŞ-da 78, 8 il, Qonkonqda isə 85 il təşkil edib.

 

Lakin son onillikdə artım templəri xeyli azalıb. Qonkonq istisnadır, burada ömür müddəti yüksək olaraq qalır. "Nədən məhz Qonkonqda belə yüksək artım dinamikasının saxlanılması məlum deyil", - professor Olşanski etiraf edib. Tədqiqatçı güman edir ki, bu, səhiyyə xidmətinin yaxşılaşması ilə bağlı ola bilər, bu da qocalan cəmiyyətdə xüsusi əhəmiyyətə malikdir.

 

"Nature Aging" nəşrində dərc edilən tədqiqata görə, son onilliklərdə ömür müddətinin artım templərinin azalması meylləri müşahidə edilir. Kişilər üçün orta ömür müddəti 84 yaşdan, qadınlar üçün isə 90 yaşdan çox olmaya bilər.

 

 

Birləşmiş Ştatlarda ömür müddətinin azalması fenomeninin öz səbəbləri var.  Bu, opioidlərdən (narkotiklər) sui-istifadə edilməsindədir, professor Olşanski qeyd edir. O, həmçinin qeyd edir ki, təhlükəli xəstəliklərə qarşı peyvəndlər sahəsində təbabətin nailiyyətləri artıq xeyli dərəcədə tükənib.

 

Beləliklə, tədqiqat müəllifləri əhəmiyyətli dəyişikliklərin olmadığı təqdirdə orta ömür müddətinin xeyli artmasına son qoyulacağını proqnozlaşdırır. Kişilər üçün orta ömür müddəti 84 yaş, qadınlar üçün isə 90 yaşdan çox olmaya bilər. "XXI əsrin əvvəlində doğulan çox az adam 100 yaşadək yaşaya biləcək", - professor proqnoz verib. 

 

Məsələ burasındadır ki, biz mümkün ömür müddətinin bioloji həddinə yaxınlaşırıq. Nyu-Yorkdakı Albert Eynşteyn Tibb Kollecinin professoru Yan Virq də bu fikirdədir. "Ömür müddətinin uzanmasına mane olan müəyyən bioloji hədd mövcuddur", - o, "New Scientist" nəşrinin mütəxəssisinə deyib və nümunə kimi insanın ömür müddətinin təxminən 115 yaşla məhdudlaşdığını qeyd edib.

 

 

Lakin heç də bütün tədqiqatçılar ömrün bioloji sərhədləri barədə tezislə razılaşmır. Qlazqo Universitetindən professor Cerri Makkartni güman edir ki, ömür müddətinin artım templərinin azalması tibbi və sosial xidmətin əlçatan olmasının pisləşməsi ilə bağlı ola bilər.

 

Digər tərəfdən, Kaliforniya Universitetindən professor Maykl Rouz hesab edir ki, əgər gələcəkdə yeni, daha təkmil müalicə metodları və dərmanlar tətbiq edilərsə, insan ömrünün uzadılması imkanı hələ olacaq. Lakin belə texnologiyalarin işlənib hazırlanması üçün müvafiq məsrəflər tələb edilir.

 

Vəziyyəti professor Olşanskinin özü də dəyərləndirir və ömür müddəti tempinin artmasının azalmasında müsbət tərəfləri də görür. "Biz belə uzun yaşaya biləcəyimizə sevinməliyik", - o, bir neçə onilliklər əvvələ nisbətən insanlara daha çox yaşamaq imkanı verən tərəqqini nəzərdə tutaraq bəyan edib.