“İranda işlədiyim dövrdən bəri doktor Məsud Pezeşkianla dost olmuşuq, indi də dostuq və inanıram ki, dostluğumuz bundan sonra da davam edəcək. Yadımdadır ki, o, Məhəmməd Hatəminin birinci prezidentlik dövründə səhiyyə nazirinin müavini, ikinci dövründə isə yəni 2001-2005-ci illərdə səhiyyə naziri işləyib. Öncə onu deyim ki, cənab Pezeşkianın  sayəsində İrana müalicə üçün gedən Azərbaycan vətəndaşlarının İranın öz vətəndaşlarına tətbiq olunan güzəştlərlə müalicə olunması və dərmanları da eyni qaydada ucuz qiymətə alması təşkil olundu”.

Bunu Moderator.az-a açıqlamasında son növbədənkənar prezident seçkilərində qalib gələrək İran İslam Respublikasının  9-cu prezidenti seçilmiş Məsud Pezeşkianla bir Azərbaycan türkü kimi dostluq münasibətlərindən, onun bir Azərbaycan türkü kimi xalqına, millətinə, Vətəninə bağlılığından, çalışdığı hər bir postda İrana  gələn Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının problemlərinin həlli üçün əlindən gələni etməsindən və s. danışarkən tanınmış Azərbaycan diplomatı, 1998-2009-cu illərdə Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasında Fövqəladə və Səlahiyyətli səfiri olmuş Abbasəli Həsənov dilə gətirib.

  

“Hələ nazir müavini işlədiyi illərdə də doktor Pezeşkianın səhiyyə sahəsində Azərbaycana xeyli köməyi olmuşdur. Mən İranda səfir kimi çalışdığım dövrdə həm Səhiyyə, həm də Xarici İşlər Nazirliklərində danışıqlar apararaq həmin qurumlardan Qarabağ müharibəsini, 1 milyona yaxın qaçqınımızın olmasını, iqtisadiyyatımızın hələ oturuşmamasını nəzərə alaraq Azərbaycandan gələn xəstələr üçün güzəştli şərait yaradılmasını xahiş edirdim. Həmin vaxt müalicə üçün İrana gedənlərin sayı-hesabı yox idi. Və dediyim kimi, azərbaycanlı xəstələrin güzəştli müalicə və ucuz qiymətə dərmanla təminatı məhz doktor Pezeşkianın sayəsində təşkil edilirdi”, - deyə davamında diplomat əlavə edib.

 

“Bir insan olaraq Məsud Pezeşkianın nə qədər desəniz, müsbət cəhətlərini saymaq olar. Amma onu tanıdığım, onunla ünsiyyətdə olduğum dövrlərdə bir dənə də olsun, mənfi xüsusiyyətinə rast gəlməmişəm. O istər bir insan, istərsə də bir siyasətçi kimi həmişə səmimi olub, dost kimi daim sədaqətli olub.  Doktor Pezeşkian bir siyasətçi kimi həmişə cəsarətli olub, haqqı, doğru sözü deməyə özündə cəsarət tapıb. Çox misallar çəkmək olar. Məsələn, 2-3 il bundan öncə İranda baş örtüksüz görünən qadınları çox incidirdilər. Hətta Məsha Əmini adlı bir xanım geyiminin İslama uyğun olmamasından ötrü polis məntəqəsində döyülərək öldürülmüşdü. O zaman bu məsələnin araşdırılması, günahkarların müəyyən edilməsi, sağlam insanın polisə aparıldıqdan sonra oradan meyitinin çıxarılmasının səbəblərinin aydınlaşdırılması üçün hakimiyyət qarşısında qəti tələblər qoyan məhz Pezeşkian oldu. Bir sözlə, Pezeşkian haqqın, ədalətin tərəfdarı olan cəsarətli, eyni zamanda müdrik və praqmatik bir siyasətçidir. Saf və təmizdir, əli heç  bir çirkaba bulaşmayıb. Xalqını, millətini, Vətənini çox sevən, özündən və ailəsindən də yüksək tutan ləyaqətli bir insandır”, -deyə yeni İran prezidentinin yüksək insani keyfiyyətlərindən bəhs edən keçmiş səfir soydaşımızın Azərbaycana, türklüyə bağlılığını isbatlayan misal da çəkib.

 

“Pezeşkianın əqidəcə də milliliyini isbatlayacaq bircə misal gətirəcəm. O, 2002-ci ildə rəsmən səhiyyə naziri təyin olunduqdan sonra paytaxt Tehranda onunla rəsmi görüşə getdim.  Məqsədim həm də Azərbaycandan gedən xəstələrin güzəştli müalicə və dərmanlarla təmin olunması məsələsini qaldırmaq idi. Öncədən bu haqda xəbərdar etdiyimdən görüşümüzdə nazirliyin müvafiq idarələrinin rəisləri də iştirak edirdilər. Səhv etmirəmsə, 5 nazirlik əməkdaşı iştirak edirdi. Bilirdim ki, həmin vəzifəli məmurlardan 3-ü türk dilində bilmir. Qeyri-rəsmi hissədə Məsud bəylə türk dilində danışaraq bir-birimiz, dost-tanış haqda hal-əhval tutduq. Ancaq rəsmi hissədə mən fars dilində danışmağa başladım, çünki İranın dövlət dili fars dilidir. Çıxışıma başlayanda Pezeşkian məni saxlayıb soruşdu ki, dayan, qardaş, öz dilimizdə niyə danışmırsan. Cavab verdim ki, axı sizin əməkdaşların çoxu türk dilini başa düşmür, dediklərimi anlamayacaqlar- söhbəti yazıya almalıdırlar. Pezeşkian isə qətiyyətli şəkildə bildirdi ki, onlar türk dilini bilmirsə, bu, onların müşkülüdür, zəhmət çəkib türk dilini öyrənsinlər.  Dedi ki, siz və mən fars  dilini öyrənmişik, onlar da türk dilini öyrənsinlər. Həmin olaydan sonra Pezeşkianla bütün rəsmi görüşlərimizdə də Azərbaycan türkcəsində danışırdım”- həmsöhbətimiz diqqətə çatdırıb. 

 

Sabiq səfir Məsud Pezeşkianın guya anasının kürd olması haqdakı informasiyalara da münasibət bildirib.

 

“Onun milliliyi, kökünə, soyuna bağlılığı da heç bir şübhə yarada bilməz. Pezeşkian özü seçki kampaniyası zamanı keçirdiyi görüşlərindən birində ona verilən “Siz türksünüzmü?” sualına “Mənim atam da, anam da türkdür, özüm də türkəm, övladlarım da türkdür. Və mən öz uşaqlarıma evdə fars dilində danışmağa icazə verməmişəm, həmişə yalnız türk dilində danışmışıq. Amma fars dilində öyrənmişik”. Rəhmətlik Heydər Əliyevin məşhur kəlamı vardı: “Mən fəxr edirəm ki, azərbaycanlıyam...” Pezeşkian isə belə deyir: “Mən iftixar edirəm ki, azəri türküyəm...”. Yəni hər iki kəlam eyni mənanı ehtiva edir... 

 

Amma öyrənmişəm ki, Pezeşkian kürd dilini də bilir. Bunun da səbəbi odur ki, onun doğulub boya-başa çatdığı Qərbi Azərbaycan vilayətinin Mərkəzi Urmiya ərazisində kürdlər çox yaşayır. Ola bilər ki, uşaqlıqdan qonşuluğunda-filanda kürd uşaqlar çox olub və onlarla ünsiyyət sayəsində tədricən kürd dilinə də yiyələnib. Hər hansı bir özgə dili bilmək həmin millətə mənsub olmaq demək deyil ki...  Təsəvvür edirsiz, mən universitet illərində  gözəl müəllimlərimizin sayəsində fars dilini mükəmməl öyrəndiyimdən artıq səfir işləyəndə barəmdə mətbuatımızda şayiə yaymışdılar ki, guya mənim anam farsdır. Göyçədə fars yaşayıb məgər?..

Onu da deyim ki, Pezeşkianın anasının guya kürd olması haqda şayiəni adını çəkmək istəmədiyim xaricdə yaşayan bir iranlı ortalığa atdı. Həmin kəs sonra da sual edib ki, Pezeşkian indiyədək azəri türkləri üçün nə edib. Bilirsiz, cəmiyyətdə müsbət rol oynayan bir insana həmişə daş atan çox olar, başqa cür desək, bar verən ağaca daş atan çox olar”, -deyə diplomat vurğulayıb.

 

Sultan Laçın