"Göyərçinləri güllələməyə hazır olan şəhər sakinləri indi kənd sakinlərinə təhlükə törədən canavarların dönüşünə dəstək verir..."

 

Əhalinin kənd yerlərindən şəhərlərə yerdəyişməsi canavarlar və onların qurbanları üçün daha çox təbii mühitin qalmasına imkan verib, başqa sözlə desək, insanlar çıxıb gedib, canavarlar onların yerini tutub.

 

Moderator.az xəbər verir ki, bu barədə "The Economist" nəşri yazıb.

 

XX əsrin əvvəllərində Avropada canavarlar brakonyerlik və onların yaşayış mühitinin məhv edilməsi səbəbindən, demək olar ki, tamamilə yoxa çıxıb. Lakin son onilliklərdə onların heyrət doğuracaq dərəcədə yenidən peyda olması avropalılar arasında mübahisələrə və onların öz ərazilərini yenidən bu vəhşi rəqiblərlə bölüşməyə hazır olduqları barədə müzakirələrə səbəb olub.

 

Canavarların dönüşü heyrət doğurur. Əgər bu əsrin əvvəllərində onlar bir neçə təcrid olunmuş sürüdən ibarət olubsa, bu gün İspaniyadan Polşayadək artıq təxminən 20 min canavar yayılıb. Son onillikdə onların sayı iki dəfə artıb, indi canavar sürülərinə Avropa qitəsinin hər bir ölkəsində rast gəlmək mümkündür.

 

Canavarları ayrı-ayrı regionlarda xüsusi olaraq yerləşdirilən ABŞ-dan fərqli olaraq, bu artım təbii seçmə yolu ilə baş verib. Bunun əsas səbəbi Avropada 1970-ci illərin sonundan tətbiq edilən vəhşi təbiətin effektiv müdafiəsi olub.

 

Bundan başqa, canavarlar insan fəallığının azalmasından istifadə edib. Sərhədlər, o cümlədən "dəmir pərdə" götürüləndən sonra canavarlar şərqdən qərbə miqrasiya edib. Əhalinin kəndlərdən şəhərlərə yerdəyişməsi canavarlar və onların qurbanları üçün daha çox təbii  mühit saxlayıb. Başqa sözlə desək, insanlar bu əraziləri tərk edib, canavarlar onların yerini tutub.

 

Ekoloqlar üçün canavarların dönüşü mühün hadisədir, çünki bu, aborigen növün bərpasından xəbər verir. Canavarlar biomüxtəlifliyin saxlanılmasında həlledici rol oynayaraq qidalandıqları maral və çöldonuzlarının populyasiyasını tənzimləyir. Onlar zəif nümayəndələri seçərək insanlara təhlükə törədən xəstəliklərə nəzarət etməyə kömək edir. 

 

Bundan başqa, otyeyən heyvanları təqib edərək canavarlar bitki artımına kömək edir, bu da landşaftın müxtəlifliyinin artmasına gətirib çıxarır. Onların ovunun qalıqları  leşlərlə qidalananları yemlə təmin edir. Canavarların dönüşü ilə əvvəllər insanlar tərəfindən nəzarət edilən təbii ekoloji sistemlər yenidən müstəqil olur.

 

Lakin başqa bir problem də mövcuddur, bu da canavarların ev heyvanlarını ovlamasıdır. Hər il onlar təxminən 65 min qoyun, keçi, inək və ata zərər vurur. Bunun Avropada malqaranın ümumi sayının az bir hissəsi olmasına rəğmən, bu fakt fermerlər arasında böyük narahatlıq doğurur.

 

Onlar hesab edir ki, onların maraqları şəhərdən kənarda nələrin baş verdiyindən xəbərsiz olan şəhər sakinləri tərəfindən inkar edilir. Göyərçinləri güllələməyə hazır olan səhər sakinləri indi kənd sakinlərinə təhlükə törədən canavarların dönüşünə dəstək verir.

 

Şəhər və kənd arasında münaqişə ultrasağçı siyasətçilər tərəfindən qızışdırılır. Məsələn, immiqrantların əleyhinə çıxan "Almaniya üçün alternativ" partiyası canavarlara nəzarət üçün "təcili tədbirlər görməyə" çağırış edir. 

 

Sentyabrın 27-də Avropa İttifaqının 27 ölkəsinin əksəriyyətinin  hökumətləri canavarların "ciddi şəkildə qorunan" müdafiə statusundan, sadəcə, "qorunan" statusa dəyişmək barədə Avropa Komissiyası ilə razılaşıb. Lakin canavarlar ovu hələlik ümumilikdə əlçatan deyil, müvafiq qanunun dəyişilməsi üçün əlavə müzakirələrə ehtiyac var.

 

Ekoloqlar bu qərarı tənqid edir, hesab edir ki, bu, pis siyasət və daha pis elmdən xəbər verir. Avropada canavarların bir çox populyasiyası həssasdır və lazımi müdafiə olmasa yox ola bilər. Canavarlar tərəfindən təhlükə şişirdilib, onların dönüşündən sonra insanlara ciddi zərər vurmasının sübutları yoxdur.