Elə bir insan yoxdur ki, nə vaxtsa, hansısa xəstəliyə düçar olmasın, agır ya da yüngül formada xəstəliklə  qarşılaşmasın. Onlar müxtəlif formada ola bilir. Yoluxucu , irsi, anadangəlmə yaxud da sonradan qazanılmış bütün xəstəlik növlərinə  canlı varlıqlarda  xüsusən də insanlarda ona rast gəlirik. Nə qədər qorunsaq da, məsləhət alsaq da , hansısa bir dərd, azar-bezar nə zamansa , insanı haqlayır. Bəzən çarəsi olmayan xəstəliklər üçün belə, böyük məbləğlər xərcləyir, həm özümüz həm yaxınlarımızı bundan xilas etməyə çalışırıq. Az yaxud da çox fayda verməsindən asılı olmayaraq, dərmanları xəstəliyimizə çarə bilmişik. Belə bir deyim var  “adamın harası ağrıyırsa, canı ordadır” , doğrudan da, insanın canı ağrıyanda sanki heç  başını qoymağa yer tapmır . Səhiyyə, tibb  nə qədər inkişaf edir desək də, çarəsiz vəziyyətdə qalarkən,  sağalacağına inanmayanlara qoşulanların sayı artmaqdadır. Bu proses təkcə Azərbaycanda deyil, bütün dünyada baş verir , getdikcə artan tibbi xəstəliklər dünyadakı bir çox inkişaf meyarlarını , perspektivləri geridə qoyur. Digər planetlərdə kəşf edilən resurslar, texnologiya , kimya, sənaye  mövzusunda nə qədər inkişaf etsək də,  uzun sürən xəstəliklərin tam müalicəsinə rast gəlməmişik, insanları bu səbəbdən itirmişik.  Bu, bütün dünyada belədir. Biz də  hərdən bu kimi xəstəlikləri,  tibbi səbəbləri həyatımızın bir varlığı olaraq qəbul etmişik. Hansı ki, ondan gələn zərəri heç nə ilə müqayisə etmək olmur. Sanki, buna öyrəşmişik, xəstəliklərin yaşam boyunca uşaqlı-böyüklü hamıda  dağılmış yaxud da yeni qurulmuş bir yuvası var .

   Çətinə düşəndə, hansısa şad  məclisdə sağlıqlar deyəndə , dünyasını dəyişənlərin xatirəsini yad edib yaxınlarına başsağlığı verəndə , bayramlarda və adi günlərdə dualar edəndə mütləq sağlıq mövzusuna toxunuruq. Sağollaşarkən, vida yaxud da təşəkkür edərkən “ Sağlıqla qal, Sağ ol, Sağ-salamat qal” -deyirik. Bəziləri hətta süfrə arxasında belə , şükr etməklə yanaşı , sağlıq kəlməsinə də yer ayırır. Məsələn, dost-tanışların , səbəbkarların sağlığına badələr qaldırırıq, dini  bayramlar da daxil olmaqla , bütün əlamətdar günlərimizdə can sağlığı arzulayırıq, hal-hazırdakı  və gələcək planlarımıza dair “sağlıq olsun “ ifadəsini işlədirik. Danışanda bu kəlmələr dilimizdən düşmür, bir növ dilimizin  əzbərinə çevrilib .   

    Qeyd edim ki, Dünya 7 Aprel tarixini 1950-ci ildən başlayaraq , Sağlamlıq Günü kimi qeyd edir. Bir çox dövlətlərin , ölkələrin  əksər əhalisi üzv olduğu bu təşkilatdan , belə bir təşkilatın mövcudluğundan uzun müddət xəbərsiz olub. Çox da diqqət mərkəzində olmayan  7 Aprel günü  əslində  1948-ci ildə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının şərəfinə həmin tarixdən qeyd olunur.  Məhz belə bir təşkilatın mövcudluğu əvvəlki illərdən fərqli olaraq,  2020-ci ildən çoxlarına bəllidir.  ÜST həm də Kovid-19 adlı Pandemiya mövzusunu öz üzərinə alan ,təsir edən, yönləndirən, gücünü göstərən bir təşkilatdır . Bu yaxın illəri xatırlayırsan, hər yerdə TV-də radioda,  dünya əhəmiyyətli  böyük konfranslarda, iş yerlərində , evlərdə  məhz ÜSTün çıxışını səbrsizliklə gözləyirdik.   Diqqətimizə hakim kəsilən ÜSTün qərarları hamımıza hər cür qaydalardan vacib ola bildi, bir az qorxu,  bir az da təlaş içində növbəti mərhələdə nə olacağını gözləyirdik . O isə, daha yeni ştammların yaranacağı barədə xəbərləri ötürürdü. 1941-1945 ci illərdə Böyük Vətən müharibəsindən sonra, heç bir xalq kütləvi şəkildə hansısa bir təşkilatın çıxışını , hesabatını, qərarını, məsləhətini bu dərəcədə maraqla  izləmirdi, diqqətlə dinləmirdi. Hər dilə tərcümə olunurdu, vərəq-vərəq qəzetlərdə , portallarda  əsas xəbər kimi qeyd olunurdu . ÜST əsl qoruyucu, təsiredici və xilasedici bir qüvvə kimi görünürdü . Müharibə mövzularının qanadlarında Kovid -19 pandemiyası bir çox xalqlar üçün ordan bura, burdan da haralara uçub gedirdi. İnsanlar xəstəlikdən məhv olurdu , bir tərəfdən də hər yerdə iğtişaşlar, nümayişlər baş qaldırmışdı. Dünya elə bir zamanda həm də həbsxanaya bənzəyirdi-qadağalar, bir tərəfdən də   kovid diaqnozlu kütləvi  ölümlər, zamansız itkilər , bəzi ölkələrdə  ərzaq böhranı, digərlərində isə müharibə xəbərləri  adamı dəhşətə gətirirdi.    Hamı yenidən nə isə, nələrisə istəyirdi , hərənin öz tələbi vardı, hamı sərbəst , azad olmaq istəyirdi . 

  O zamanlar Gigiyenik vasitələrin qıtlığını yaşamamaq üçün ÜSTün tövsiyəsi ilə hər ölkə öz adına  istehsala təkan verdi və kənardan asılılığı bu şəkildə azalda bildi . Bir çoxları da həmin bu kovid gözləntilərinin qorxusundan  özünə qapanırdı, bəziləri də depressivləşirdi. Mən isə  onları o cür təsəvvür etmirdim, möhkəm olmaq , güclü olmaq, qorunmaq  lazım idi  - inanmaq lazım idi...ÜSTün məşhur mövzu  şuarlarından birində deyildiyi kimi , həmin məqamlarda danışmaq lazım idi ... 

   Rəsmi qərar ilə ölkəmizdə Pandemiya dövrünü demək olar ki , başa vurmuşuq, ona dair  bir çox tələblər , şərtlər hələ ki olmayacaq . Sağlamlığa dair Azərbaycan da daxil olmaqla , 200-ə yaxın ölkəni özündə birləşdirən bu təşkilatın, ÜSTün bir   şüar- sitatını   həmin bu  məqamda  xatırlayıram   -“ Depressiya- gəlin danışaq.” 

   Bu gün 7 Aprel Ümumdünya Sağlamlıq günüdür. Gəlin dərdləşək,  danışaq, depressiyadan uzaq olaq. Azar-bezar , xəstəliklər olmasın.  Dərd-sərdən uzaq olaq, sağlam olaq ...

 Sağ olun...Sağ-salamat qalın...

 Sağlıqla qalın...

 

 

 

Aliyə Əsədova