Kolonial, milli, regional və  dini müharibələrin,miqrant axınının,qaçqın və məcburi köçkünlük hallarının planlı  və məqsədli şəkildə davam etməsi  riyakar siyasi liderlərin utanc gıtirən uğursuz diplomatiyasının heç vaxt unudulmayacaq nəticəsidir. Bu mənzərə hər gün yeni forma və məzmunda dəyişir.

 

 

Ötəri keçmişin qanlı səhifələrindən müasir dövrümüzə qədər vandalizmə xas dağıntılar, kütləvi qırğınlar, xarabalıqlara çevrilmiş ölkələr – (Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş və artıq Böyük Qayıdış Proqpamının birinci mərhələsinin 2026-cı ilin sonuna qədər 140 min vətəndaşın öz ata-baba yurdlarına qayıdışı baş tutacaq)İraq, Fələstin,  Qəzza, Livan, Suriya və.s.. Allahın ümidinə qalıb. Bütün baş verənlər iri dövlətlərin bulanıq diplomatiyasının ,eybəcər,ədalətsiz  xarici siyasətinin əyani sübutudur.Hələ çox başlar ağrıyacaq.Belə çıxır ki,bəşəriyyətə sakitlik nəsib olmayacaq. 

 

Dünyanı zorla amerika(lı)laşdırmaq və ya qərb(li)ləşdirmək istəyirlər. Kübarlıq itib.Beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərindən sayılan İnsan hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi,habelə dövlətlərin ali məqsədinə çevrilən bəşəri dəyərlərin təmin edilməsi  kağız üzərində qalıb.Hadisələrin bu sayaq gedişi Allahsızlaşmış dövlətlərin böyük və bağışlanılmaz səhvləridir. Artıq Beynəlxalq hüququn hamılıqla tanınan prinsipləri işləmir, hadisələr məcrasından və nəzarətdən çıxıb. Güclü dövlətlər tərəfdar çıxdığımız normaları tez-tez, maraqlarına uyğun ,avropa və qərb məmurlarının hər gün dəyişdikləri köynəkləri kimi dəyişir.Dünyada baş verən ədalətsizliklərin və haqsızlığların şahidi olduqca ədaləti və haqqı əlimizə fənər alıb axtarmalı olacağıq.                                                                                                                                                           

Son 500   ilin ən mühüm və taleyüklü hadisəsi 16 iyul 1945-ci ildə, sübh çağı, saat 5:29-da baş vermişdi. Həmin an Amerika alimləri ilk atom bombasını Nyu-Mexico ştatının Alamoqozdo şəhərində sınaqdan keçirmişdi...

 

 

Məlumatlara görə ABŞ höküməti ötən 15 il ərzində nüvə istehsalının öyrənilməsinə dair milyonlarla dollar vəsait qoyub. Elmi təqdiqatlar nəticəsində ərsəyə gələn kəşflər atom elektrik stansiyalarını inşa etməyə , Amerika sənayesinin ucuz  enearji ilə təchizatına imkan yarandı. İnşa edilən bu stansiyalar ABŞ hökümətinə vergi ödəyir və əldə edilən gəlirin-verginin müəyyən hissəsi yenidən nüvə sahəsində təqdiqata yönəldilir.

 

Nobel mükafatına layiq görülmüş ilk Amerika yazıçısı Luis Sinkler Nobel  nitqində vətəndaşı olduğu ölkəsini tənqid etməkdən çəkinməyib. “Amerika dünyanın ən  ziddiyyətli  ən dözülməz və ən həyacanverici ölkəsidir”- demişdi.  

 

 

Təfəkkür inqilabından sonra  kainat anlanılmağa başlanılıb. Müasir elm “İqnoramus”-latınca “bilmirik” mənasını verən nəsihətinə əsaslanıb . Ən başlıcası isə bu vaxta qədər qazandığımız  biliyin müəyyən müddətdən sonra topladığımız məlumatlar sayəsində səhv çıxa biləcəyini də qəbul edir, heç bir fikir və ya nəzəriyyənin tənqiddən azad olmadığının qənaətinə gəlirik. 

 

1776-cı ildə qəbul edilən Amerika “istiqlaliyyət Bəyannaməsi”nin ən məşhur hissəsinə diqqət edək:   “Biz ,bunu sübuta ehtiyacı olmayan bir həqiqət sayırıq ki, bütün insanlar bərabər yaradılıb və Yaradan öz bəndələrinə müəyyən toxunulmaz hüquqlar bəxş edib, bunlara “yaşamaq istəyi”, “azadlıq”, “xoşbəxtliyə canatma hüququ” da ,daxildir”  

 

Biologiya elminə istinadən yanaşsaq insanlar yaradılmayıb, təkamül edib. Təbii ki, təkamül “bərabərlik”in ortaya çıxmasına təsir edə bilməz. Bərabərlik ideyası yaradılış ideyası ilə bağlıdır. Doğulan andan insan fundamental və üniversal mülki-siyasi hüquqlara da, malik olur. Həmin vaxlarda köləliyə qarşı çıxan Amerika dövlət və siyasi xadimlərinin əksəriyyəti məhz qul əməyindən istifadə və qulun istismarı nəticəsində kapitalistə çevrilmişdilər. (Amma köləliyin ləğvinə səs verirdilər.)Deməli pulu çox olanın hakimiyyəti də, güclü olur. İndi müharibəyə üstünlük verən dövlətlər “güclülərdir”.

 

 

 

Hz.İsanın: “Dəvənin iynə dəliyindən keçməsi, bir zənginin cənnətə düşməsindən daha asandır”,-kəlamı harınlamış dövlətlərin bəd əməllərinə görə tövbə etməyənlərə, səltənətlərinin bir hissəsini yoxsullara paylamayanlara, dünyanı sülhə dar edənlərə bağışlanmanın da, olmayacağına işarədir!

 

Hələ,1957-ci ildə Böyük Britanyanın baş naziri, yazıçı, jurnalist, rəssam Britanya akademyasının fəxri üzvü (1940-1945 və 1951-1955) Vinston Çörçill , Böyük Britanyanın Məxfi Şurasının üzvü  Eytken Uliyamın Fransadakı( Kap-dayda) qəsrində  şam yeməyi zamanı ABŞ Prezidenti Eyzenhauerlə bağlı qəribə fikir səsləndirmişdi:” ...Eyzenhauer tam ağlını itirib. Düşünürəm ki, yer kürəsi yaxın zamanlarda məhv olacaq...’’,-deyə Cörçill davam edir: “Mən, Allahın yerində olsaydım  yeri ikinci dəfə yaratmazdım,   çünki növbəti dəfə Allahın özü də təhlükə ilə üzləşə bilər...(Əstəğfirullah)

 

Ağlı dayaz liderlərin yalnız “Silahlanma  və  onun yeni növlərini kəşf etməklə sülhün təmin edilməsi mümkündür‘‘,-prinsipi ilə  az qala  hamıya bomba axtarışında olmasını tövsiyə edir.

 

Bu gün fitnəkar  diplomatiyası ilə  tanınan Avropa və Amerka Ermənistana maliyyə, müxtəlif çeşiddə hərbi və siyasi dəstək verməkdən çəkinmir.  Cənubi Qafqazda yeni müharibə ocağının alovlanmasında maraqlarını gizlətmirlər.Yeni müharibələrin  göz yaşlarına , dağıntılara və ağrılara səbəb olacağını öncədən çox yaxşı görürlər.Cənubi Qafqazda bir tərəfdən guya sülhün tərəfdarıdırlar, digər tərəfdən, bölgədə hərbi arsenallarını gücləndirirlər.

 

 

 

 

Bu, erməni terrorçularınınn heç vaxt unudulmayan ,transmilli mütəşəkkil cinayətlərinin xüsusilə ağır və amansız növlərindən biriydi.                  

 

 

Ermənilər və onların havadarları  həyasızcasına bəyan edirlər ki, müharibə hələ bitməyib .Müsəlmanların qanına susayanların hələ də, Azərbaycan torpaqlarına qarşı ərazi iddiaları var, Qarabağı Ermənistanın ayrılmaz tərkib hissəsi olaraq tanıyırlar.

 

 

Siyasi şərhçi və jurnalist Reyçel Abraam” Caliber.az” saytında  ‘‘Fransa Azərbaycanı öz mişeni seçib’’ məqaləsində yazır: Ermənistan Azərbaycan münaqişəsi məsələsinə qayıdanda dərhal “fransız ikiüzlüyü” ortaya çıxır. Fransa erməni sepatizminə və Qarabağda terrorçuluğa dəstək olur. Yeni Kaledoniyada  aksiyaların və gərginliklərin baş verməsinə əsas səbəb yerli əhaliyə-kanaklara qarşı ayrı seçkilik hallarının olması təsdiqlənsə də, Fransa  qeyd olunan qeyri-insani münasibətləri aradan qaldırmaq əvəzinə ,Yeni Kaledoniyada etiraz dalğasının genişlənməsində Azərbaycanı günahlandırır. (?)

 

 

Sonda: XX əsr dünya ədəbiyyatının unudulmaz simalarından sayılan Kolumbiya yazıçısı Qabriyel Qarsia Markesin jurnalistin sualına verdiyi cavabını xatırladıram: 

 -Ən çox nə ilə fəxr edirsən? 

 

 -Qabriyel cavab verir: -Bu yaxınlarda eyni sualı anama da vermişdilər. Hamı gözləmişdi ki,anam dünya şöhrəti qazanmış oğlu Qabriyelin adını çəkəcək. O, isə gözlənilmədən : “Mən bu dünyada ən çox Rahibə  qızımla fəxr edirəm”,-deyə cavab vermişdi. 

 

Mən özüm də, əsərlərimlə deyil, iki oğlumla, iki arxamla öyünürəm. Bu ikiüzlü dünyada onları namuslu və xeyirxah adam kimi böyütmüşəm... Riyakar dünyada bunu edə bildiyimə görə fəxr edirəm.”

 

Bəşəriyyətin ”Müharibələr,dağıntılar,əzab və məhrumiyyətlər,doğma ocaqlarından didərgin düşməklə”fəxr etməsini  söyləmək çətindir. Müharibələr və dağıntılar , əzazilliklə yadda qalan günlər,aylar və illərdir... . Rəhm, mərhəmət  və humanistlik orada ərşə çəkilir....